ناطور دشت

معرفی کتاب انقلاب مشروطیت ایران نوشته ی ادوارد براون: انقلاب مشروطیت ایران از جمله آثار مشهوری است که ادوارد براون ایران شناس معروف انگلیسی نگاشته است . این اثر به دلایل متعدد از همان اولین سال های چاپ و نشر ، با اقبال علاقمندان به مطالعات مشروطه ایران مواجه شد و مدت ها مرجع برخی از محققان داخلی و خارجی در مطالعه و پژوهش در موضوع مذکور بود. ادوارد براون به دلیل سال ها توقف در ایران و پیوندهای بسیار نزدیک با بسیاری از شخصیت ها و محافل داخلی، اطلاعات وسیعی از جامعه ایران ، مناسبات درونی ساخت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سرزمین ما داشت و چون مورد اعتماد مقامات وزارت خارجه انگلستان و نیز برخی از شخصیت های موثر در حوادث سیاسی آن زمان نضیر تقی زاده ، علامه قزوینی و ... بود طبعا می توانست اطلاعات وسیعی را در باب رخداد های نهضت مشروطیت و مسائل ایران در آن ایام به دست آورد . انقلاب مشروطیت ایران متنی است که تقربیا همزمان با انقلاب مشروطیت شکل گرفته و بهمین دلیل در شمار آثار دست اول در مطالعات مربوط به نهضت مشروطیت است . در باب ارزش و اهمیت تحقیقی این کتاب کافی است خاطر نشان سازیم که در حال حاضر و پس از قریب به هفتاد سال پس از تالیف این اثر هنوز هم بسیاری از پژوهش های عرصه مطالعات ایران به داده های این کتاب استناد جسته و آن را در طلیعه منابع پژوهشی خود می آورند با عنایت به همین معنا گمان ما این است که عرضه ترجمه کامل این اثر می تواند برای محققان و نویسندگان و علاقمندان پارسی مفید و راه گشا باشد.

معرفی کتاب مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم آن چه در این مجموعه آمده، قطعات پراکنده یی ست که در طول سالیان دراز و در فرصت های مختلف به فارسی برگردانده شده است. آن گاه که سخن از یک دوره ی سی ساله ی کار مطبوعاتی پیش می آید، جوان کتابخوان امروزی که صفحات هنر و اندیشه ی مطبوعات کنونی را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمی پذیرد، به هیچ روی نمی تواند وضع مطبوعات را در سال های آغاز آن دوره در نظر آورد. در واقع، سی سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریه ی ملی کاری به تمام معنا «ناممکن» بود. این چنین نشریه یی یا می بایست متکی به گروهی خواننده ی علاقه مند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خواننده گانی» وجود نداشت. یا می بایست به سرمایه یی متکی باشد و از زیان مالی نهراسد تا به تدریج بتواند خواننده گانی برای خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایه یی در اختیار نبود. به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم فرهنگ و هنر نبود. مسأله ی دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربه یی هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را که تجربه یی داشت، سرمایه ها و سیاست ها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانی بودیم که سرمایه و پشتیبان مان تلاش خودمان بود. به جایی راه مان نمی دادند و حرف مان را نمی شنیدند یا به ریشخندمان می گرفتند. پس راه چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریه یی و پس از آن گرد آوردن خواننده گانی. اما نکته این بود که عرضه ی شعر و ادبیات انقلابی ما تنها در نشریه یی امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهی خواننده بر خود گرد آورده باشد.