نظریه های شخصیت

ابو محمدعبدالله بن مسلم ابن قتیبه دینوری یکی از مؤلفان بزرگ سنی مذهب در قرن سوم هجری است. کتاب امامت و سیاست به طور مبسوط تاریخ خلفای صدر اسلام را پس از رحلت حضرت رسول اکرم (ص) بررسی می‌کند. این اتفاقات در واقع در یکی از حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین دوره تاریخ اسلام شکل گرفته که برای آگاهی خوانندگان از جزئی‌ترین رویدادهای رخ داده شده از تاریخ اسلام در آن برهه نگاشته شده است. ابن قتیبه بیش‌تر در نگارش آثار ادبی شهرت دارد. آثار اخلاقی و فرهنگی او در واقع آینه تمام‌نمای همه جریان‌های فکری جامعه عباسی در آغاز قرن سوم هجری است.

آغاز جنگ جهانی اول و پیامدهای آن شاید مهم‌ترین رویداد سیاسی در تاریخ جهان در قرن بیستم باشد. سقوط امپراتوری‌های اتریش- مجارستان، عثمانی و روسیه و از پی آن ظهور جمهوری اتریش، پادشاهی مجارستان، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و جمهوری کمالیستی در ترکیه از جمله مهم‌ترین پیامدهای این جنگ بود. شروع جنگ جهانی اول بر فشار خارجی در ایران افزود و سبب شد که اختلافات دیرینه در عرصۀ سیاست ایران گسترش یابد. حکومت مرکزی چنان دچار اختلاف و چنددستگی بود که دولت‌های مختلفی که بر سر کار می‌آمدند هیچ‌گاه بیش از چند ماه دوام نمی‌آوردند. و از آن گذشته، خود حکومت مرکزی تنها منبع قدرت در کشور نبود. از پی تأیید رسمی قانون اساسی ایران از سوی شاه قاجار در سال ١٢٨٥، رقابت روس و انگلیس در ایران، دست کم به طور موقت، کاهش یافت و قراردادی بین این دو قدرت بزرگ بسته شد. بر اساس قرارداد ١٩٠٧ (١٢٨٦) ایران به سه منطقه زیر نفوذ روسیه، بریتانیا و بی‌طرف تقسیم شد. کتاب «ایران و جنگ جهانی اول» مجموعه‌ای از نوشته‌های تورج اتابکی دارای کرسی تاریخ اجتماعی خاورمیانه و آسیای مرکزی در دانشگاه لیدن، اولیور باست مدرس تاریخ ایران و خاورمیانۀ معاصر در دانشگاه منچستر، مارتین فان بروئینسن، مردم‌شناس، استفانی کرونین پژوهشگر تاریخ، پژمان دیلمی پژوهشگر دانشنامه ایرانیکا، خانم منصوره اتحادیه، مؤسس نشر تاریخ ایران و محمدعلی همایون کاتوزیان، تاریخدان و پژوهشگر است که مهدی حقیقت‌خواه آن را ترجمه کرده است.