هرگز رهایم مکن

سال‌هاست که منطقۀ وسیعی در شمال غرب چین بستر انواع جدیدی از خشونت حکومتی و استعمار است و بیش از یک‌‌و‌نیم‌میلیون مسلمان اویغور در اردوگاه‌های اقامت اجباری و کارخانه‌های مربوط به این اردوگاه‌ها ناپدید شده‌اند. درن بایلر، یکی از متخصصان پیشتاز جامعۀ اویغورها و سامانه‌های نظارتی چین، با اتکا به ساعت‌ها مصاحبه با نجات‌یافتگان این اردوگاه‌ها، هزاران سند دولتی و بیش از یک دهه پژوهش نشان می‌دهد که چگونه شبکۀ گسترده‌ای از فناوری شرکت‌های خصوصی – تشخیص چهره، صدا و داده‌های تلفن‌های همراه – به حکومت و شرکت‌ها این امکان را داده است که میلیون‌ها اویغور را به سبب فعالیت‌های دینی و فرهنگی‌شان وارد فهرست سیاه کنند. آن‌ها بازداشتی‌ها را به اتهام «جرم‌های پیشاوقوع»ی که گاهی صرفاً شامل نصب اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی است برای «آموزش» به اردوگاه‌ها می‌فرستند و مجبورشان می‌کنند دولت چین را بستایند، اسلام را انکار و خانواده‌هایشان را تقبیح کنند و در کارخانه‌های مربوط به اردوگاه‌ها رایگان یا در ازای دستمزدی بسیار اندک کار کنند. بایلر به سین‌کیانگ می‌رود تا نشان دهد آسایش حاصل از استفاده از تلفن‌های هوشمند برای اویغورها به چه فاجعه‌ای تبدیل شده و فناوری رایج در سرتاسر جهان، که شرکت‌هایی از سیاتل تا پکن آن را تولید می‌کنند، اشکال جدیدی از خفقان را برای مردم سرتاسر جهان به وجود می‌آورد.

در کتاب دزد، سارق گمنامی که جیب‌بُر تمام عیاری است و به خاطر این مهارت استادانه در ربودن وسایل افراد خاص محکوم به همکاری می‌شود. آن هم همکاری با «کیزاکی» یکی از سردسته‌های باندهای مافیایی و گانگستری که برنامه‌های کلان آنها دستکاری و دخالت در سیاست است. این دزد راهی برای فرار ندارد، نه از دست کیزاکی و آدم‌هایش و نه از دست گذشته و خاطراتش با دو نفر از دوستانش: «حتماً همین طوره. من جیب‌بُر خوبی نیستم. دوران دبیرستان کارم اساساً جنس بلند کردن از مغازه بود. بعضی وقت‌ها برای تفریح جیب‌بُری هم می‌کردم. مثل تو یا «ایشیکاوا» این کاره نیستم. تو بلند می‌کنی، می‌دی به اون، اون هم کیف پول رو خالی می‌کنه و بعد تو دوباره می‌ذاریش توی جیب صاحبش. تازه اون فقط دو سوم سهم می‌بره. نمی‌شد فهمید که چه اتفاقی افتاده، حتی اگه هم کسی می‌فهمید، باز نمی‌شد گزارش داد.» در داستان دزد، روابط انسانی بسار کم و محدودی تجربه می‌شود. وابستگی‌ها و دلبستگی‌هایی برای شخصیت اصلی داستان به‌وجود می‌آید که سرنوشت او را رقم می‌زند. او با پسربچه‌ای دوست می‌شود که همواره او را یاد خودش می‌اندازد. تلاش می‌کند آینده پسرک را بهتر کند و همین دوستی بر آینده خودش هم تأثیر می‌گذارد: «وقتی از مغازه بیرون آمدم، ابرهای بزرگ و حجیم بالای سرم به حالت معلق در آمده بودند. احساس کردم که قطره‌های بی‌شمار باران مرا در خود خواهند پوشاند. ضربان قلبم تندتر شد و انگشتانم را در جیبم باز و بسته کردم.» «فومی نوری ناکامورا» نویسنده ژاپنی، در سال ۲۰۱۰ جایزه ادبی ژاپن را برای کتاب دزد دریافت کرد.