هندوانه، نشانه ه ـ خودم می خوانم 29

در کتاب قصه‌های شاهنامه 9: سیاوش که به همت آتوسا صالحی، نویسنده‌ی صاحب‌نام و مشهور کشورمان به رشته‌ی تحریر درآمده، داستان «سیاوش» از کتاب شاهنامه را به زبان امروزی مطالعه خواهید کرد. تمام تلاش صالحی بر آن بوده تا ضمن حفظ فخامت نثر فردوسی، آن را به شیوه‌ای قابل‌فهم برای نوجوانان بیان کند. لازم به ذکر است کتاب حاضر جوایز زیادی، از جمله لوح زرین و دیپلم افتخار کانون‌ پرورش‌ فکری‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ را از آن خود کرده است.

درباره‌ی کتاب قصه‌های شاهنامه 9: سیاوش

بسی آفرین بر سیاوش بخواند / که خسرو به چهره جز او را نماند ز پهلو برفتند آزادگان / سپهبد سران و گرانمایگان به شاهی برو آفرین خواندند / همه زر و گوهر برافشاندند در باب شاهنامه (Shahnameh) بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و پرداختن به اهمیت و ارزش این اثر گران‌سنگ در چنین مجال کوتاهی نمی‌گنجد. بااین‌وجود ما در کنار معرفی کتاب قصه‌های شاهنامه 9: سیاوش که به قلم آتوسا صالحی به رشته‌ی تحریر در آمده، کمی نیز به ارزش ادبی کتاب شاهنامه می‌پردازیم. شاهنامه‌ را از مهم‌ترین نمونه‌‌های ادبیات حماسی در سرتاسر دنیا می‌دانند. به‌گونه‌ای که شاهکار حکیم ابوالقاسم فردوسی (Ferdowsi) از نظر غنای ادبی با دو کتاب بی‌نظیر هومر، یعنی ایلیاد و اودیسه پهلو می‌زند. اهمیت و عظمت کتاب شاهنامه، به‌ویژه با نظر به مقیاس‌های ادبی، بر هیچ‌کسی پوشیده نیست. شاهنامه بدون شک از مهم‌ترین عناصری بود که زبان فارسی را از انحطاط کامل بازداشت، آن را در ناخودآگاه ایرانیان تثبیت کرد و به‌صورت منبعی ارزشمند برای شناخت تاریخ اساطیری این مرزوبوم درآمد. بیهوده نیست اگر اثر به‌جای‌مانده از فردوسی را شکل‌دهنده‌ی «هویت ایرانی» بدانیم. هویتی که بدون نگارش شاهنامه بی‌گمان در هویت عربی _ اسلامی و هویت غربی مستحیل می‌گشت. حال که مختصری در باب شاهنامه سخن گفته‌ایم، به معرفی کتاب قصه‌های شاهنامه 9: سیاوش خواهیم پرداخت. همانطور که از نام کتاب قصه‌های شاهنامه 9: سیاوش برمی‌آید، آتوسا صالحی در کتاب نامبرده به داستان سیاوش، پهلوان ایرانی می‌پردازد. ماجرا از این قرار است که سودابه، همسر کاووس‌شاه، دل در گروی فرزندِ همسرش سیاوش دارد. او هر آنچه را که از حیله و فریب و نیرنگ می‌داند به کار می‌گیرد تا به دلدار خود برسد. او شب‌ها را در آرزوی مرگ کیکاووس‌شاه به صبح می‌رساند و از این جهان هیچ نمی‌خواهد، مگر مهر سیاوش. اما ماجرا آن‌گونه که سودابه در دل می‌پروراند، پیش نمی‌رود. سودابه موفق نمی‌شود سیاوش دلیر را با خود هم‌داستان کند. سیاوش به وسوسه‌های گناه‌آلود نامادری‌اش تن در نمی‌دهد و از این رو، سودابه کین او را به دل می‌گیرد و در پی انتقام گرفتن برمی‌آید. خبر به گوش کاووس‌شاه می‌رسد که پسرت حیا را زیر پا گذاشته و در پی آن است تا همسرت را به راه گناه بکشاند. هرچه موبدان و بزرگان دربار با شاه سخن می‌گویند که نه همسرت را بدنام کن و نه جان پاک پسرت را بگیر، کاووس‌شاه راضی نمی‌شود. به همین خاطر، دستور می‌دهد آتشی سهمگین و بزرگ بر پا کنند و فرمان می‌دهد تا سیاوش از آتش بگذرد. اگر راست بگوید، آتش به او گزندی نخواهد رساند و اگر دروغ گفته باشد، سزاوار آن است تا در آتش بسوزد و در برابر مردمان این سرزمین رسوا شود.

کتاب قصه‌های شاهنامه 12: کیخسرو یک بازنویسی و تلخیص به قلم آتوسا صالحی از داستان کی‌خسرو در شاهنامه است. نویسنده در این کتاب داستان کی‌خسرو، پسر سیاوش را روایت می‌کند که برای رسیدن به پادشاهی، باید از دژ دیوها و اهریمن‌ها عبور کند. این اثر ذیل مجموعه کتابی به نام قصه‌های شاهنامه منتشر شده و آخرین مجلد از آن به شمار می‌رود. گفتنی است این مجموعه علاوه بر این که در کتاب‌های درسی معرفی شده، افتخارات متعددی را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورده است.

درباره‌ی کتاب قصه‌های شاهنامه 12: کیخسرو

چو کیخسرو از چشمه او را بدید / بخندید و شادان دلش بردمید به دل گفت کاین گرد جز گیو نیست / بدین مرز خود زین نشان نیو نیست اثری که پیش روی شماست، اقتباسی است از یکی از داستان‌های شاهنامه (Shahnameh) به قلم حکیم ابوالقاسم فردوسی (Ferdowsi). در جلد دوازدهم مجموعه کتاب‌های شاهنامه با داستان کیخسرو (Kay Khosrow) از شاهان دادگر کیانی آشنا می‌شویم. کیخسرو فرزند سیاوش و فرنگیس است. ماجرا از این قرار است که گودرز، از پهلوانان نامدار ایرانی در شاهنامه، شبی به خواب می‌بیند که از سیاوش، فرزند پسری در کشور توران به جای مانده. ازاین‌رو، پسر خود، گیو را برای یافتن کیخسرو به توران می‌فرستد. در نهایت، کیخسرو بر تخت پادشاهی می‌نشیند، اما توس (پهلوان و سپهدار سپاه ایران) که عقیده دارد پسر کی‌کاووس، بسیار بیشتر از کیخسرو لیاقت پادشاهی دارد، از این اتفاق خشمگین می‌شود. ازاین‌رو، رقابتی میان فریبرز، پسر کی‌کاووس و کیخسرو، پسر سیاوش در می‌گیرد. هر پهلوانی که بتواند دژ بهمن در اردبیل را بگشاید، لیاقت خود برای پادشاهی را اثبات کرده است؛ اما این دژ به دیوان و اهریمنان تعلق دارد و گذر از آن دل شیر می‌طلبد... کتاب قصه‌های شاهنامه 12: کیخسرو نخستین بار در سال 1393 به همت نشر افق روانه‌ی بازار شد. این اثر آخرین جلد از این مجموعه است و نیلوفر میرمحمدی، همچون مجلدهای قبلی مجموعه کتاب‌های قصه‌های شاهنامه، تصویرگری کتاب کیخسرو را نیز برعهده داشته و تصاویر خلق‌شده توسط او بر جذابیت و زیبایی کتاب بسیار افزوده‌اند. در ابتدای همه‌ی کتاب‌هایی که ذیل این مجموعه منتشر شده‌اند، یک شجره‌نامه‌ی تصویری قرار گرفته که می‌تواند راهنمایی مناسب برای فهم رابطه‌ی بین شخصیت‌های شاهنامه باشد. علاوه بر این، اگرچه متن کتاب قصه‌های شاهنامه 12: کیخسرو به صورت نظم است، اما به تناسب داستان ابیاتی از شاهنامه نیز به متن کتاب افزوده شده است.