وقتی سروها برگ می ریزند

عزازیل رمانی از یوسف زیدان مصری است، شامل سی طومار که از زبان سریانی به عربی ترجمه و در سال ٢٠٠٨ منتشر شد. طومارها در یک جعبۀ چوبی مهر و موم‌شده در خرابه‌های باستانی در نزدیکی حلب در سوریه و در وضعیت خوبی کشف شدند. وقایع این رمان در قرن پنجم میلادی در مصر علیا، اسکندریه و شمال سوریه رخ می‌دهد؛در فضای پس از پذیرش مسیحیت از جانب امپراتوری روم، کشمکش فرقه‌ای بزرگان کلیسا از یک سو و نوکیشان از سوی دیگر،و بت‌پرستی‌ای که رو به افول است. این رمان زندگی‌نامه هیپا راهب مسیحی مصری است که در دوره پرتلاطمی از تاریخ کلیسای مسیحی می‌زیست، دوره‌ای که اختلافات گسترده‌ای بین کلیساهای اصلی به دلیل اختلاف بر سر ماهیتشان به وجود آمد. این رمان برنده جایزه بوکر عربی در سال ٢٠٠٩ و جایزه بریتانیایی "آنوبی" برای بهترین رمان ترجمه‌شده به انگلیسی در سال ٢٠١٢ شد.

حدود ۱۴۰۰  سال پیش، زمانى که اروپاى غربى در قرون تاریک تحلیل مى‏ رفت،صحراهاى عربستان به یک امپراتورى درخور توجه هستى بخشید. جنگجویان عرب،که دین تازه‏اى به نام اسلام محرکشان بود، در ظرف یک دهه آنچه را اکنون سوریه،فلسطین، مصر و بیش‏تر عراق است فتح کردند. آن‏ها در ظرف کمى بیش از یک قرن‏ امپراتورى‏ اى را بنا نهادند که بخش‏ هاى عمده‏ اى از سه قاره - آفریقا، آسیا و اروپا - رادربر مى ‏گرفت و جانشین تمدن‏‌هاى قدیمى ‏تر بیزانس در غرب و ایران ساسانى درشرق شد. امپراتورى‏‌اى که این جنگجویان راه خدا ایجاد کردند در اوج خود بزرگ‏تر از امپراتورى‏روم بود و از اسپانیا و پرتغال در غرب تا مرزهاى هندوستان و چین در شرق امتداد داشت. امپراتورى اسلامى، در جریان این گسترش‏ یابى، دین و زبان خود را براى‏مردمانى با پیشینه‏‌هاى قومى، دینى و زبانى مختلف به ارمغان آورد. نه امپراتورى‏‌هاى ‏روم، بریتانیا، یا روسیه چنین جمعیت گوناگونى را به خود جذب کردند و نه هیچ‏ امپراتورى دیگرى پیش یا پس از آن. به گفته پژوهشگر آلبرت هورانى، امپراتورى‏ اسلامى از وحدتى برخوردار بود که مرزهاى زمانى و مکانى را درنوردید؛ زبان عربى ‏توانست راه به دیوان بگشاید و در سرتاسر دنیا نفوذ کند؛ مجموعه دانشى که سلسله‏ اى ‏از آموزگاران بلندآوازه آن را طى قرن‏ ها انتقال دادند، جامعه ‏اى اخلاقى را محفوظ نگه‏‌داشت، حتى زمانى که فرمانروایان تغییر کردند؛ مکان‏‌هاى زیارتى، مکه و بیت‏ المقدس، قطب‏‌هاى ماندگار دنیاى انسانى بودند، هر چند قدرت از شهرى به شهردیگر نقل مکان مى‏‌کرد.

ژول‌ورن در این كتاب ایده اعضای باشگاه گان، انجمنی از توپچی‌هایی كه پس از جنگ‌های داخلی آمریكا در بالتیمور گرد هم آمده بودند، را مبنای داستان‌گویی قرار می‌دهد و داستانی چنین هیجان‌انگیز و پر‌ماجرا از سفر به كره ماه می‌نویسد. این توپچی‌ها می‌خواستند با ماه ارتباط برقرار كنند و گلوله‌ای به آن‌جا بفرستند، اتفاق مهمی كه در این میان رخ می‌دهد این است كه مردی فرانسوی به نام میشل آردان تصمیم می‌گیرد داخل گلوله برود و به ماه سفر كند. جالب این جاست كه آرزوی سفر به ماه تازه صد سال پس از آن كه ژولورن در كتابش آن را محقق می‌كند در عالم واقع به واقعیت تبدیل می‌شود و بالاخره بین سال‌های ١٩٦٩ تا ١٩٧٢ فضانوردان موفق می‌شوند بر روی ماه راه بروند. ژولورن اولین نویسنده رمان‌هایی ماجراجویانه با دستمایه‌هایی از علم و تكنولوژی است. پنج هفته پرواز با بالن، اولین اثر او، با چنان موفقیتی روبه‌رو شد كه ژول‌ورن را جهانی كرد. پس از آن سفر به مركز زمین را منتشر كرد و بعد دور‌ماه و كمی بعدتر دوردنیا در هشتادروز. گروه انتشاراتی ققنوس، بنا به اهمیت آثار ژول‌ورن، تصمیم گرفت نسخه كاملی از مجموعه آثار این نویسنده را تهیه، ترجمه و منتشر كند تا همه مخاطبان به صورتی منسجم با نخستین آثار علمی-تخیلی جهان پیشگویی‌های علمی این نویسنده بزرگ در قالب رمان‌های جذاب و پركشش او آشنا شوند.