پراگماتیسم؛ پرسشی گشوده

این کتاب حاصل تأمل آلفرد هیچکاک است درباره زندگی‌اش، کارش و هنر سینما؛ مطالبی که در این کتاب آمده است یا مدت‌ها از انتشار آن‌ها گذشته، به راحتی در دسترس نبوده و یا در بعضی موارد فراموش‌شده یا ناشناخته مانده‌اند. گاتلیب در این کتاب منتخبی جدید از گفتگوها و مقالات این کارگردان بزرگ گردآوری کرده تا چشم‌اندازی پرمایه از شش دهه فعالیت حرفه‌ای او در دسترس علاقه‌مندانش قرار دهد؛ شش دهه‌ای که تاریخ سینما را تغییر داد. هیچکاک در نوشته‌ها و گفتگوهایش از تجارب زندگی شخصی‌اش تا نظریه‌های انگیزنده او درباره تکنیک‌های فیلمسازی و به طور کلی سینما را آورده است. مطالب کنایه‌آمیز، اندیشمندانه و در عین حال به طور چشمگیری آموزنده و هوشیارانه این کتاب دربرگیرنده موضوعات بسیار ارزشمندی است که بر شناخت و قدردانی ما از این هنرمند بزرگ می‌افزاید؛ هنرمندی که دهه‌ها بعد از مرگش هنوز یکی از تأثیرگذارترین و معروف‌ترین فیلمسازان جهان است. پیشنهاد مترجم برای خواندن این کتاب این است که بهتر است مطالب ارزنده، مفید و آموزنده بخش‌های کتاب ابتدا خوانده و سپس به مقدمه‌های آن رجوع شود.

تفکر سیاسی‌، پایگاه‌ طبقاتی‌، آبادان‌، جنگ‌، شعله‌های‌ پنهان‌ و آشکار یک‌ عشق‌ قدیمی‌، غنیمت‌، رشوه‌، تباهی‌. جمعه‌ که‌ آمده‌ است‌ تا ناخدای‌ مدرسه‌ باشد. مرتضی‌، یدالله‌، نوری‌ تن‌ به‌ جوخه‌ مرگ‌ سپرده‌. همایون‌، شریفه‌، آمنه‌، و دسیسه‌هایی‌ اگرچه‌ از سر مهرورزی‌. فریدون‌. و شاهد که‌ زاده‌ جنگ‌ است‌ و بیزار از تفنگ‌. حیاط‌ خلوت‌، خلوتی‌ در حیات‌ آدم‌هاست‌ به‌ هنگامی‌ که‌ بیگانه‌ با همه‌ وقت‌های‌ خویشند و بیگانگان‌ زمان‌ را بازمی‌شناسند.

اتهام اثری داستانی و به شدت تکان‌دهنده و روشنگر است که تصویری جاندار از زندگی تحت سلطه رژیم کره شمالی ترسیم می‌کند. داستان‌های این کتاب که در دوره رهبری کیم ایل سونگ و کیم جونگ ایل اتفاق می‌افتد، صدای کسانی را به گوش جهانیان می‌رساند که در عجیب‌ترین و هولناک‌ترین دیکتاتوری ممکن زندگی کرده‌اند. شخصیت‌های این داستان‌های تکان‌دهنده پیشینه‌های گوناگونی دارند: مادر جوانی که از نخبه‌های پیونگ یانگ است و پسر نوزادش در یکی از گردهم‌آیی‌های سیاسی بدرفتاری می‌کند؛ قهرمان جنگی که از دخالت حزب در تمام آن‌چه برایش عزیز است سرخورده شده تا همسر و پدری که نمی‌تواند اجازه سفر بگیرد و دزدکی وارد قطار می‌شود تا بتواند مادرش را در بستر مرگ ببیند. اتهام داستان چگونگی ترک برداشتن ایمان شهروندان این کشور است و ارائه دهندۀ تصویری شفاف از زندگی در کشوری بسته و تک حزبی، و در عین حال نویدبخش این است که انسانیت حتی در چنین شرایط غیرانسانی‌ای هم با سماجت راه خودش را می‌یابد. بی‌دلیل نیست که مارگارت اتوود هم خواندن این کتاب را توصیه کرده است: «این داستان‌ها زندگی در دیکتاتوری تمامیت‌خواهی را توصیف می‌کنند که در آن دولت مرکزی همه چیز را در اختیار دارد، از جمله نوشتن و خواندن را؛ کشوری که جامعه‌اش مملو از جاسوسانی است که پیش پا افتاده‌ترین خطاها را گزارش می‌دهند؛ کشوری که در آن افراد معمولی گرسنگی می‌کشند، بیش از حد کار می‌کنند و درباره وضعیت کشور دروغ می‌شنوند. این کتاب بر ارزش جامعه باز تاکید می‌کند، جامعه‌ای که صداهای مختلفی در آن به گوش می‌رسند – نه تنها یک صدای اقتدارگرا.» مارگارت آتوود