پرسش از انحطاط ایران (اندیشه های ایرانی2)

معرفی کتاب بابک خرمدین (برگشاد) بابک خرمدین رهبر اصلی مبارزان ایرانی علیه سلطه خلافت عباسی و از پیروان آیین خرمدین بود که پس از مرگ ابومسلم بر خلافت عباسی شوریدند. خرمدینان مرگ ابومسلم را انکار کرده و معتقد بودند که ابومسلم باز خواهد گشت تا عدالت را در جهان برقرار نماید. در دوران خلافت عباسیان آذربایجان کانون مقاومت طولانی‌مدت و خطرناک علیه خلافت بود که توسط بابک خرمدین رهبری می‌شده‌است و بر شمال غرب ایران تأثیر گذاشته و بیش از ۲۰ سال – از ۲۰۱ ه‍. ق/۸۱۶ م تا ۲۲۲ ه‍. ق /۸۳۷ م – طول کشید. از نگاه باسورث این مقاومت قطعا پایه‌های دینی داشته ولی ممکن است که پایه‌های سیاسی-اجتماعی نیز داشته باشد. کتاب “بابک خرمدین”، نوشته جلال برگشاد، توسط انتشارات نگاه منتشر شده است. این کتاب در قالب یک داستان بر اساس واقعیت‌ها و با الهام از تخیل و هنر نویسندگی جلال برگشاد سروده شده است. داستان درباره یکی از قهرمانان و مبارزان بزرگ و ماندگار ایرانی است که در دوران خلافت عباسی، مبارزات و شجاعت‌هایی بسیار برجسته انجام داد و در این راه، جانش را از دست داد. مرگ حماسی او در کنار زندگی قهرمانانه‌اش، نام بابک خرمدین را برای همیشه در تاریخ جاودانه ساخت. البته، نظرات مختلفی درباره عملکرد و شخصیت او همواره مطرح بوده و هست. . . .

کتاب «خواجه‌ی تاجدار» به قلم ذبیح الله منصوری، یکی از پرکارترین مترجمان و نویسندگان ادبیات ایران، نگاشته شده و دربردارنده‌ی داستانی تاریخی از دوران قاجار و به‌ویژه زندگی آقا محمدخان قاجار است. این کتاب، که به نظر می‌رسد ترجمه و اقتباسی از اثری نوشته شده توسط نویسنده‌ای فرانسوی به نام ژان گور باشد، به روایت وقایع تاریخی ایران از زمان مرگ نادرشاه افشار تا پایان حیات بنیان‌گذار سلسله‌ی قاجار، آقا محمدخان قاجار، در سبکی ادبی و روایی، می‌پردازد. در واقع، در این کتاب، منصوری با بهره‌گیری از دانش تاریخی و توانایی‌های ادبی خود، تصویری جذاب و زنده از این دوران پرفراز و نشیب را به خواننده ارائه می‌دهد و با استفاده از شیوه‌ای داستان‌گونه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی را به نحوی توصیف می‌کند که خواننده ارتباط بسیاری با ‌آن‌ها می‌گیرد، گویی که مستقیما دارد آن‌ها را مشاهده می‌کند. کتاب «خواجه‌ی تاجدار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی بلکه به عنوان یک منبع تاریخی نیز می‌تواند ارزشمند شمرده شود. منصوری در این اثر تلاش کرده تا با نگاهی عمیق‌تر به تاریخ، به تحلیل و بررسی شخصیت‌ها و رویدادهایی بپردازد که بر سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، برخی منتقدین و مورخین بر این باورند که بسیاری از رویدادهای نگاشته شده در این کتاب بیشتر حاصل خلاقیت ذهنی و قوه‌ی خیال منصوری است تا واقعیت‌های تاریخی. این نکته ممکن است برای برخی خوانندگان اهمیت داشته باشد که تا چه اندازه می‌توانند به دقت تاریخی این داستان اعتماد کنند. با این اوصاف، این کتاب جذاب، احتمالا به عنوان یک منبع پژوهشی جدی، آنچنان کارآمد نخواهد بود اما می‌تواند برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی و البته دوران قاجار و زندگی عجیب آقا محمدخان قاجار جذاب و خواندنی باشد. مصنوری در این اثر، مانند دیگر آثارش، با ترکیبی از داستان‌پردازی و تحلیل تاریخی، خواننده را به دورانی دیگر ‌می‌برد و او را با فراز و نشیب‌های بخشی از تاریخ ایران آشنا می‌کند. . .

معرفی کتاب داستان شناخت ایران-سیمین دانشور “داستان شناخت ایران” یک مجموعه است که چهار عنوان آن به کوشش جواد اسحاقیان توسط نشر نگاه منتشر شده‌اند. این مجموعه نقد و بررسی آثار محمدعلی جمالزاده، جلال آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود را به هدف جلب جریان نقد سالم و بر اساس اصول علمی نقد، به ارمغان می‌آورد. جواد اسحاقیان، با بی‌طرفی و عدم تأثر از هیچگونه تعصب، تنها با استفاده از دیدگاه‌های معتبر نقد ادبی، به نقد آثار جمالزاده، آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود می‌پردازد. او از روش نقد نو و بهره‌گیری از آموزه‌های نقادان برجسته جهانی استفاده کرده و تحلیل دقیقی از محتوای آثار نویسندگان به ارمغان می‌آورد. امیدواریم که چاپ این مجموعه، راه‌گشا و راهنمایی برای دوستداران نقد سالم باشد و در آینده، بتوانیم آثار دیگر نویسندگانی که به‌منظور نقد داستان در ایران و سایر کشورهای جهان، به منظور تولید یک نمای رنگارنگ از نقد ادبی عرضه شده‌اند، به‌چاپ برسانیم. جواد اسحاقیان به عنوان مولف این کتاب، در ۳۰ سال گذشته، فعالیت‌های بسیار جدی در حوزه نقد ادبی داشته‌اند و او می‌تواند از معدود نقادان ایرانی باشد که با بی‌طرفی کامل و بر اساس دیدگاه‌های معتبر نقد ادبی، در این چهار کتاب، به نقد آثار جمالزاده، آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود پرداخته‌اند. این مجموعه، تمامی داستان‌های نویسندگان را از نظر نقد ادبی در بر گرفته و آن‌ها را به معرض توجه مولف و منتقد قرار داده است. . .