پرسش از انحطاط ایران (اندیشه های ایرانی2)

معرفی کتاب دانش منطق "دانش منطق" اثری است قابل توجه به قلم یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان عصر جدید، "گئورگ ویلهلم فریدریش هگل" که در آن قانون دیالکتیک را شرح و بسط می دهد. قانونی که هم بر جز و هم کل مسیر تکامل روح حاکم بوده و از مهم ترین اجزای فلسفه ی "گئورگ ویلهلم فریدریش هگل" به شمار می رود.اکثر مکاتب مهمی که در فلسفه ی معاصر به چشم می خورند، از "مارکسیسم" گرفته تا "اگزیستانسیالیسم" ، واکنش هایی در برابر فلسفه ی "هگل" یا " هگلیانیسم" هستند و در صورتی که مخاطب بخواهد این مکتب ها را به درستی شناخته و درک کند، ابتدا به درک منطقی فلسفه ی "هگل" نیاز دارد. در این بین "دانش منطق" از نخستین باری که در مجامع ظاهر شد، از سوی ستایش گران و مخالفان خود، به عنوان بنیان مطلق سیستم هگلی شناخته شده است.پژوهش های اخیر به ما تصویری دقیق از فرآیندی داده است که " گئورگ ویلهلم فریدریش هگل " را به درک نهایی خود از سیستم و جایگاه منطق در آن رهنمون شد و آن را در کتاب "دانش منطق" ارائه کرد. اکنون می فهمیم که "هگل" چگونه و چرا از "شلینگ" فاصله گرفت ، این جدایی با مربی اولیه وی چقدر جدی و تاثیرگذار بود و تا چه اندازه مستلزم بازگشتی متفاوت با قبل، به "فیشته" و "کانت" بود. این اثر چشم انداز " گئورگ ویلهلم فریدریش هگل " از منطق را ترسیم کرد. منطق "هگل" یک سیستم دیالکتیک است؛ یعنی یک متافیزیک دیالکتیکی که توسعه ی یک اصل اساسی به حساب می آید، اصلی که طبق آن تفکر و بودن یک وحدت واحد و فعال را تشکیل می دهند.

نام غلامحسین ساعدی به عنوان یکی از بزرگترین نمایش نامه نویسان فارسی زبان، همواره در عرصه ی تئاتر و نمایش کشور می درخشد. همچون تمام روشنفکران زمانه اش، او نیز خود را از دغدغه و سختی های زندگی مردم کشورش جدا نمی دانست و جان مایه ی بسیاری از نمایش نامه های او، همین موضوعات و مصائب عموم مردم است. وی با تخلص گوهرمراد، کارنامه درخشانی از نمایش نامه ها، داستان کوتاه، رمان ، فیلم نامه و ترجمه به یادگار گذاشته که هر یک گوشه ای از ظرفیت های عظیم آفرینش هنری او را به تصویر می کشند. هنر ساعدی در گنجاندن بزرگترین فلسفه ها در ساده ترین داستان ها بود و همین امر سبب شده تا پیوستگی و ارتباط مخاطبین با آثار او بیش از دیگر نمایش نامه نویسان هم عصرش به چشم بیاید. علاوه بر محبوبیت و مقبولیت قلم و نحوه ی نگارش ساعدی، اهل هنر نیز متوجه ی فنون منحصر به فرد او در آفرینش هنری شده و برخی از بزرگترین کارگردان های کشور خواستار همکاری با این نویسنده ی زرین قلم و به تصویر کشیدن تخیلات و نوشته های دغدغه مند او بودند. از معروف ترین این همکاری ها می توان به ساخت فیلم گاو و دایره ی مینا توسط داریوش مهرجویی اشاره کرد که به ترتیب اقتباسی از داستان های عزاداران بیل و آشغالدونی از غلامحسین ساعدی بودند. مجموعه ی هفت جلدی رو به رو که با اهتمام انتشارات نگاه به چاپ رسیده، علاوه بر دو داستان نامبرده، آثر دیگر او نظیر ترس و لرز، شب نشینی با شکوه می، آشفته حالان بیدار بخت، غریبه در شهر و عافیتگاه را شامل می شود. .

معرفی کتاب میرزا (بزرگ علوی) مجموعه ی پیش رو با عنوان “میرزا” اثری است به قلم “بزرگ علوی” که شامل شش داستان کوتاه بوده و علاوه بر داستان “میرزا”، داستان های «آب»، «دربدر»، «یکه»، «احسن القصص»، «وبا» و «یکه و تنها» از دیگر عناوین این مجموعه هستند. “بزرگ علوی” داستان های این مجموعه را در حدفاصل دهه های چهل و پنجاه در سال های اقامت خود در آلمان به رشته ی تحریر درآورد. داستان های “میرزا” کوتاه، شیرین و دلنشین هستند و “بزرگ علوی” آن ها را به زبانی ساده و بی تکلف به نگارش درآورده است. موضوعات داستان های این مجموعه با هم متفاوت هستند و ارتباط پیوسته ای میان قصه ها دیده نمی شود اما دیدگاه ها و سبک نگارش نویسنده در تمام داستان ها مشابه است. قصه ی نخست با عنوان “آب”، داستان مردی است که تلاش می کند برای غریبه ای در حال مرگ، آب بیاورد. “میرزا” که عنوان کتاب نیز از آن برگرفته شده، به داستان زندگی فردی اشاره دارد که در خارج از کشور، یاری رسان پناهندگان سیاسی برای یافتن خانواده هایشان می باشد؛ “بزرگ علوی” در این داستان وضعیت اجتماعی و روحی مهاجرانی را به تصویر می کشد که ظاهرا به میل خود ترک وطن گفته اند اما این انتخاب خیلی هم دل بخواهی نبوده و مراتب اجبار و اضطرار در آن به چشم می خورد. “احسن القصص” همانطور که از نام آن پیداست، درباره ی پشیمانی برادران حضرت یوسف (ع) از کاری است که با او کرده اند و “دربدر” داستان دختری است که بعد از ازدواج با یک فرد ثروتمند، می فهمد که باید مستقل باشد و خودش به کار مشغول شود. داستان “یکه و تنها” قصه ی نامه نگاری های یک زندانی سیاسی با دخترش می باشد و “وبا” داستان فردی است بی رحم که برای سود شخصی هر روز به یک رنگ در می آید. .