پروفسور شُخُلی و دستیارش خُل‌خُلی 3/ داستان‌هایی فلسفی درباره‌ی هنر

کتاب «سپیده دمان همه چیز: تاریخ نوین بشریت» نوشته دیوید ونگرو و دیوید گریبر، یک اثر متفکرانه و بینش‌بخش است که به بازنگری و تفسیر مجدد تاریخ بشریت می‌پردازد. این کتاب، که توسط دو متفکر برجسته در زمینه‌های باستان‌شناسی و انسان‌شناسی نوشته شده، به خوانندگان دیدگاه‌های جدیدی در مورد ریشه‌ها و تحولات تاریخی جوامع بشری ارائه می‌دهد. ونگرو و گریبر در "سپیده دمان همه چیز" به چالش کشیدن تصورات رایج و قراردادی درباره‌ی تاریخ بشریت می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از تحقیقات باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و سایر علوم اجتماعی، به بررسی مفاهیمی مانند قدرت، اقتصاد، و تکامل اجتماعی می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه درک ما از گذشته می‌تواند بر نحوه‌ی تعامل ما با حال و آینده تأثیر بگذارد. این کتاب به خوانندگان این فرصت را می‌دهد تا با تاریخ بشریت از منظری تازه و چندبعدی آشنا شوند. ونگرو و گریبر به بررسی دوران‌های مختلف تاریخی می‌پردازند، از جمع‌آوری‌گران دوران پارینه‌سنگی گرفته تا تمدن‌های باستانی و جوامع مدرن. آن‌ها به ویژه به این موضوع می‌پردازند که چگونه ساختارهای قدرت و نهادهای اجتماعی در طول تاریخ شکل گرفته و تکامل یافته‌اند. یکی از ویژگی‌های متمایز کننده‌ی "سپیده دمان همه چیز" این است که نویسندگان تلاش می‌کنند تا تاریخ را از منظری جهانی ببینند و از تمرکز صرف بر تاریخ غرب فراتر بروند. آن‌ها به بررسی تمدن‌های مختلف در سراسر جهان می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه تعاملات فرهنگی و اقتصادی متقابل بر تکامل جوامع بشری تأثیر گذاشته‌اند. کتاب همچنین به چالش‌هایی که جوامع امروزی با آن روبرو هستند، می‌پردازد و به تأمل در مورد راه‌هایی برای رسیدن به یک آینده‌ی پایدارتر و عادلانه‌تر می‌انجامد. ونگرو و گریبر با ارائه‌ی تحلیل‌های دقیق و بینش‌های نوآورانه، به خوانندگان کمک می‌کنند تا تصویری گسترده‌تر از تاریخ بشریت داشته باشند و درک کنند که چگونه گذشته می‌تواند بر حال و آینده تأثیر بگذارد. «سپیده دمان همه چیز» برای دانشجویان تاریخ، انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، و هر کسی که به دنبال درک بهتری از تاریخ جهانی و تأثیرات آن بر جهان امروزی است، یک منبع غنی و الهام‌بخش است. این کتاب با ترکیبی از تحلیل‌های عمیق و دیدگاه‌های جدید، یک مطالعه‌ی ضروری برای کسانی است که به دنبال فهمی عمیق‌تر از جایگاه بشر در جهان هستند. به گفته‌ی مارکس، رادیکال بودن یعنی به ریشه‌ی چیزها رسیدن و این ریشه در مورد انسان چیزی نیست جز خود انسان. در این معنا سپیده‌دمان همه چیز را می‌توان به صورت مضاعف روایتی رادیکال دانست. نخست، از آن رو که به ریشه‌های انسان و تاریخ انسانی می‌پردازد و در پی یافتن خصلت‌های بنیادین و فسخ‌ناپذیر جوامع انسانی در سپیده دمان تاریخ است، دوم از آن رو که در پرداختن به روایت‌های رایج و همه‌پسند این حوزه، هرگز سویه‌ی نقادی رادیکال را وانمی‌نهد. روایتی که در این کتاب می‌خوانیم، روایتی است رادیکال از همه چیز، از هر آن چه انسانی است و هر آن چه از انسان زدودنی نیست. روایتی از آزادی‌های بنیادین انسان که شاکله‌ی اصلی تمامی جوامع انسانی بوده است و با این همه همواره پس پشت دیوار ضخیم پیش‌فرض‌های فرگشت باور، اروپامحور و دولت‌محور روایت‌های رایج از تاریخ بشر پنهان مانده است.

مادمازل کتی و چند داستان دیگر نوشته ی میترا الیاتی مجموعه داستانی است با محوریت مهاجرت، مهاجرت از خانه، از شهر و یا از کشور.

داستان ها نثری جذاب، روان و شاعرانه ای دارند و در مجموع مینمالیستی به نظر می رسند. نویسنده به طور هنرمندانه ای و با دوری از زیاده گویی، در خلال دیالوگ ها و توصیفات محدود، شخصیت ها را به خوبی پرداخت کرده است به گونه ای که خواننده به راحتی با آنها همذات پنداری می کند.

در هر داستان خواننده با انواع مختلف مهاجرت همراه می شود و به صورت خاص آنرا احساس و درک می کند. با اینکه داستان ها کوتاه اند اما نویسنده با ایجازی دقیق و توصیفاتی کامل و به اندازه فضای منحصر به فرد هر داستان را خلق کرده است.

این کتاب شامل هفت داستان است که عبارتند از مادمازل کتی، ماه منیر، پناهنده، شمعدانیها، مثل همیشه، می مانیم توی تاریکی، یوسف پلنگ کش.

تفاوتی که خانم الیاتی با سایر نویسندگان زن ایرانی معاصر دارد این است که اکثر نویسنده های زن ایرانی به طبع زندگی در ایران و مشکلات موجود، بیشتر سراغ سوژه هایی رفته اند که در ارتباط با مشکلات زنان و از دید فمینیستی بوده است اما خانم الیاتی با توجه به زندگی شخصی اش، به موضوعی جهان شمول پرداخته و فارغ از جنسیت است.

این کتاب در سال 1380 جایزه ی بهترین مجموعه داستان نویسندگان کتاب اولی را از خانه داستان دریافت کرده و همچنین نایل به دریافت جایزه هوشنگ گلشیری نیز شده است.

هزار و یک شب یکی از متون ادبی چند ملیتی است که زنان در آن نقشی فعال و پر رنگ دارند.

قهرمان قصه ها زنی با تدبیر و باهوشیار است که با نقل قصه هایی هوشمندانه ، پادشاهی خودکامه و مستبد را به پایگاه خودآگاهی می رساند. هزار و یک شب نامی است که از زمان ترجمه طسوجی در دوره قاجار شهرت یافته و نام قدیم آن «هزار افسان» بوده است.

نخستین ترجمه هزار و یک شب به زبان‌های اروپایی در قرن شانزدهم میلادی به دست آنتوان گالان به فرانسوی بوده است بورخس همه آثارش را مدیون هزار و یک‌ شب می‌دانست و تاثیر آن بر بسیاری از نویسندگان معروف جهان از جمله جیمز جویس انکارناپذیر است.

روند قصّه‌گویی شهرزاد در طی هزار و یک شب و مقایسه مضامین قصّه‌ها با توجه به ریخت‌شناسی و اجزای سازای آن‌ها نشان می‌دهد که وی در اجرای این حرکت بشر دوستانه و ایثار در جهت نجات جان خواهران سرزمینش کاملا هوشمندانه قدم گذاشته است.

بدیهی است که قصه های هزار و یک شب هنجارهای هزار و یک شبی دارد. آنچه در قصه های هزار و یک شب مهم است همانا اصل و ذات روایت گری است که ذهن و خیال خواننده را جذب خود می کند که یعنی بیا همراه خیالپردازی هایم با من همسفر شو.