پژوهشهای فلسفی

«اروین یالوم» برای اکثر کسانی که در حوزه بهداشتِ روان فعالیت دارند، نامی آشناست. او از دهه ۶۰ میلادی به کار روان‌درمانی مشغول بوده است. یالوم که پدر روان‌درمانی «هستی گرا» است به کار نویسندگی هم می‌پردازد. در کتاب حاضر او دو چالش اصلی هستی را از نگاه مراجعانش و تا حدی خودش توضیح می‌دهد: دست و پنجه نرم کردن با چگونه پر معنا زیستن و چگونه با انتهای اجتناب ناپذیر هستی کنار آمدن. تمرکز این کتاب نیز بر روایات یالوم از مراجعانش است که به شکل رمانی هستی‌گرایانه نگاشته شده است. زبانی طنز آلود دارد و بی‌تکلف و اغلب تکان‌دهنده و به طور صادقانه از سختی‌ها و مبارزه انسان‌ها برای بودن حکایت می‌کند. در عین حال یالوم از میوه‌های زندگی مانند عشق، دوستی و خانواده به منزله‌ی وسایل و شیوه‌های اصلی تحمل زندگی نام می‌برد. کتاب انسان موجودی یکروزه شامل ‌ده داستان کوتاه از تجربه‌های این روانکاو و روانپزشک اگزیستانسیالیست است که به زبانی شیوا، این مجموعه را به منبعی معتبر برای درمانگرانِ در حال تعلیم و رمانی گیرا و آموزنده برای عموم تبدیل می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم نوشته‌های «اروین یالوم» تأکید او بر ارتباط و اهمیت آن در درمان است. او معتقد است که اصلاح تعاملات انسانی و «ارتباط» با دیگری کلید درمان اختلالات خلقی و روانی است. یالوم در این کتاب، مانند سایر آثارش، سعی کرده است تا با برقراری رابطه‌ای چارچوب‌دار و مرزبندی شده و در عین حال صمیمی و گرم تأثیر تعاملات انسانی را به خواننده نشان دهد.

معرفی کتاب آواز کشتگان محمود شریفی استاد دانشگاهی است که به دلیل نوشته هایش علیه حکومت به زندان افتاده است. بعد از آزاد شدن سمت استادی اش از او گرفته می شود و او به عنوان یک کارمند اداری در دانشگاه مشغول می شود. محمود سعی می کند دور سیاست را خط بکشد، مطلب تحریک کننده ننویسد و فقط به همسر خود سهیلا و دخترش گلناز فکر کند. ولی زندگی عادی برای او ممکن نیست، ساواک همه جا او را زیر نظر دارد، دانشجویان به او عنوان یک رهبر نگاه می کنند، همکاران و دوستانش از کوچکترین معاشرت با او هراسانند. رمان فضایی بحرانی و در جدال دارد. بازگشت به گذشته بسیار به موقع و در جای خودش اتفاق می افتد. و البته نگاه و گذری است بر قسمتی از تاریخ سرزمین مان. آواز کشتگان در سه فصل نوشته شده و در هر فصل نویسنده با شگردهای خاص خود داستان را به گونه ای روایت می کند که مخاطب با داستان درگیر شود. نثر براهنی در این رمان می تواند به شکل یک کارگاه آموزشی عمل کند و خواننده پیگیر و علاقه مند را با زیرو بم های نوشتن آشنا کند. رمان آواز کشتگان با ساختاری آشفته، بیان گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم چنین عملکرد ماموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگی، عقیدتی و سیاسی دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامی است. این رمان را می توان از نوع رمان های تاریخی به حساب آورد؛ زیرا براهنی در خلق این رمان، علاوه بر توصیف موقعیت های شغلی، مقامی، خلقی و روانی شخصیت ها، به صورت جسته و گریخته به پاره ای از حوادث تاریخی قبل از انقلاب پرداخته است. خوش پرداختی تیپ های شخصیتی، استیلای عنصر جدال بر فضای کلی رمان، تلفیقی بودن شیوه روایت (دانای کل و من روایتی)، بهره گیری از شیوه رجعت به گذشته، لحن طنزآمیز و طعنه گونه رمان، ناشاد و بحرانی بودن فضای کلی آن و… ارزش هنری این اثر را اعتلا بخشیده است.