پیرمرد

نویسنده این کتاب که چهل سال پیش به اصفهان سفر کرده است از نزدیک مشاهدات خود را بازگو می‌کند . منبع اصلی کتاب ایرانی او « تاریخ عالم آرای عباسی » است که به دست وقایع‌نگار رسمی شاه عباس ، اسکندربیگ ‌منشی به رشته تحریر درآمده است و سرتاسر دوران عباسی را در بر می‌گیرد . شاه عباس فرمانروای مستبد و روشن‌بین ایران بود . او بر قوای فئودالی که کشور را تکه تکه کرده بودند غلبه کرد و حکومت مرکزی قدرتمندی تشکیل داد . او اقتصادی در حال زوال را با ایجاد امنیت ، پول رایج با ثبات و زیرساخت‌های اقتصادی بسیار پیشرفته‌ احیاء کرد . بنا به دلایل استراتژیک و تجاری ، و نیز از آن جهت که چشم به خارج داشت و فارغ از تعصب بود ، روابط گسترده‌ای با اروپای مسیحی برقرار کرد . دستاوردهای شاه عباس لقب « کبیر » را که در ایران در تداول عام به دنبال نام او می‌آید کاملاً توجیه می‌کند . او به راستی فرمانروای دوران اسلامی ایران است که چنین لقبی گرفته است . با وجود این ، تا کنون هیچ زندگینامه‌ای به زبان انگلیسی در مورد شاه عباس نوشته نشده بود ، این کتاب در صدد است نشان دهد که چرا این امر یک غفلت جدی محسوب می‌شود . شاه عباس نه تنها اهمیت بسزایی برای ایران و جهان اسلام دارد بلکه بخشی از تاریخ اروپاست و به سهم خود شخصیتی جذاب دارد . از این گذشته بیشتر رویدادها و تحولاتی که در زمان سلطنت شاه عباس رخ داد ارتباط آشکاری با روزگار ما دارد . کتاب « شاه عباس » پادشاه سنگدلی که به افسانه بدل شد.

انقلاب علمی دوره‌ای از تغییرات بنیادی در باورها ، افکار و عقاید بود . بسیاری از مورخان بر این اعتقادند که این دوران حدود سال ١٥٥٠ با انتشار نظریات اخترشناسی کوپرنیک درباره زمین و مکان آن در کیهان در اروپا آغاز شد و در حدود سال ١٧٠٠ با کار برجسته اسحاق نیوتن و قوانین عامی که نتیجه آن بود به پایان رسید . اسحاق نیوتن در ٢٥ دسامبر سال ١٦٤٢ زمانی به دنیا آمد که کشمکشی بزرگ بریتانیای کبیر را فرا گرفته بود . جنگ داخلی درست چند ماه پیش از تولد او به رهبری اعضای پارلمان که مخالف شاه چارلز اول بودند ، آغاز شده بود . رابطه پادشاه و پارلمان پیوسته شکرآب بود . اسحاق نیوتن پسری ساکت و متفکر بود و در مدرسه ، لاتین ، یونانی و ادبیات مکتوب و کتاب مقدس را خواند . او کتابی از اشعار یونان باستان و کتابی از داستان‌های کهن لاتین داشت . از آنجا که در آن دوره ریاضیات از درس‌های مرسوم نبود ، اسحاق نوجوان در مدرسه ریاضیات نخواند . ولی طی شش سال بعد ریاضیات را خودش یاد گرفت . اسحاق نیوتن دانشمند و نابغه‌ای بود که اکتشافاتش طرز فکر مردم درباره جهان را تغییر داد . در پس تصویر عمومی نیوتن در مقام فردی نابغه ، مردی با مشکلات و شکست‌های واقعی وجود داشت .

با آغاز قرن نوزدهم و پیشرفت‌های حاصل شده در تمامی حوزه‌های فعالیت انسان ، دنیای قدیم به مکانی جدید بدل شد . اختراعات جدید روش زندگی را به سرعت تغییر داد و اکتشافات علمی نیز نگرش انسان را به خود دگرگون ساخت . با وقوع جنگ جهانی اول سراسر جهان را جنگ فرا گرفت و به کارگیری اندیشه‌هایی نظیر کمونیسم و ناسیونالیسم نشان داد که کشورها می‌توانند بسیار فراتر از مرزهای خود بر جهان تأثیر بگذارند . آبراهام لینکلن یکی از رؤسای جمهور آمریکا بود که آخرین اصلاحات را در پرونده‌ای که می‌رفت به سندی تاریخی تبدیل شود تکمیل کرد . او « اعلامیه آزادی بردگان » را آماده کرد تا آن را به تمام دنیا اعلام نماید . او برای رسیدن به اهدافش آماده بود که با تمام قدرت مبارزه کند . پس از آن ، تاریخ از این مرد به عنوان یک آزادیبخش بزرگ یاد خواهد کرد . مردی که بردگان را آزاد کرد . دشوارترین تصمیمی که وی تا آن زمان با آن روبرو شده بود ، همان تصمیمی بود که می‌بایست درباره بردگی اتخاذ می‌کرد . هر چند سیاهپوست‌ها در ایالات شمالی آزاد بودند ولی آنها را با سفیدپوستان برابر نمی‌دانستند . اکثر ایالات آمریکا قوانینی داشتند که کارهای مجاز و غیرمجاز آمریکایی‌های سیاهپوست را تعیین می‌کرد . جنوبی‌ها موافق برده‌داری و شمالی‌ها مخالف آن بودند و « آبراهام » یکی از بی‌شمار اهالی شمال بود که مخالف برده‌داری بود . کتاب جالب و خواندنی « آبراهام لینکلن » یکی دیگر از مجلد‌های مجموعه شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ معاصر است که در ١١٢ صفحه راهی بازار نشر شده است .