پیشرفت علم و مسائل آن (در جست‌وجوی نظریه‌ای در باب رشد علم)

کتاب حاضر شامل گفتگوهای حامد زارع با دکتر رضا داوری اردکانی است که از فروردین سال ١٣٨٨ تا فروردین سال ١٣٩٤ با وی انجام شده است. «رضا داوری اردکانی» از چهره‌های مهم اندیشه در ایران معاصر است. او یکی از طرف‌های بسیاری از مناقشات و مباحثات فکری و قلمی، به ویژه پس از انقلاب بوده است و اندیشه‌هایش حتی برای تندروترین مخالفان آن اندازه اهمیت داشته که در نقد و نفی آن‌ها بکوشند. دکتر رضا داوری از سال‌ها پیش از انقلاب –از دهۀ ٤٠- در عرصه اندیشه ایران زمین فعال و از دهۀ ٥٠ در مقام یکی از نمایندگان تفکر فلسفی در فرهنگ ایرانی-اسلامی مطرح بوده است و یکی از بهترین آثار خود از حیث عمق و ایجاز و اثرگذاری-یعنی وضع کنونی تفکر در ایران-را یکی دو سالی پیش از انقلاب ایران سامان داده و به سرانجام رسانده است. دکتر داوری در این کتاب به پرسش‌هایی دربارۀ فلسفه و فرهنگ و علوم انسانی پاسخی صریح داده است: «این مطالب شاید صورت موجز و مختصر مقالات و رساله‌هایی باشد که در باب روشنفکری و علوم انسانی نوشته‌ام. قبل از انقلاب و در دهه‌های ٥٠ و ٦٠ صرفاً نظر و رأی انتقادی‌ام دربارۀ روشنفکری و علوم انسانی را اظهار می‌کردم، اکنون هم از اصول آن نظرها عدول نکرده‌ام اما می‌بینید که بیش از استادان علوم انسانی و اجتماعی از این علوم دفاع می‌کنم و این امری طبیعی است زیرا بحث درباره علم و مبادی آن و نقادی وضع علوم‌، کار فلسفه است.» حامد زارع روزنامه‌نگار ، بیش از این کتاب آفاق حکمت در سپهر سنت را که شامل گفتگوهای صریح با پروفسور سید حسین نصر بود منتشر کرده است و بزودی از همین مجموعه آفاق اندیشه در سپهر سیاست (گفتگو با سید جواد طباطبایی) منتشر خواهد شد.

این کتاب یکی از آثار مهم و تأثیرگذار در تاریخ فلسفه غرب است که مورد توجه جریانات مختلف فلسفی در قرن بیستم به ویژه فلسفۀ تحلیلی قرار گرفته است. مبانی علم حساب تحقیقی منطقی‌ـ‌ریاضیاتی دربارۀ مفهوم عدد است. فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه، نویسنده این کتاب، ریاضی‌دان، منطق‌دان و فیسوف برجستهٔ آلمانی در اواخر سدهٔ نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی است و در این کتاب به بررسی مبانی فلسفی علم حساب و بالاخص عدد می‌پردازد. فرگه می‌گوید تکلیف این کتاب این است که یا عدد را تعریف کند یا تعریف‌ناپذیری آن را آشکار سازد. وی پس از عنوان کردن این پرسش که «عدد یک چیست؟»، به بررسی و نقد عقاید دیگر ریاضیدانان و فلاسفه دربارۀ چیستیِ عدد پرداخته است و دیدگاه خود را بیان می‌کند. مایکل دومت، از شارحان برجستۀ فرگه، این کتاب را قوی‌ترین و سرشارترین اثر فلسفیِ فرگه می‌داند. مبانی علم حساب نظر برتراند راسل را به خود جلب کرد.