پیشه‌ی دربه‌دری: زندگی و آثار بزرگ علوی

معرفی کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر: چهار جستار درباره پرونده جنایت «سمیه و شاهرخ» که دهه هفتاد را در بهت فرو برد

مهراوه فردوسی 25 سال پس از وقوع جنایت «سمیه و شاهرخ» به‌سراغ این داستان هولناک می‌رود و در کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر از ابعاد گوناگونی به این واقعه نگاه می‌کند. نویسنده در این کتاب بیشتر بر چگونگی مواجهه‌ی دیگران با این ماجرا تأکید دارد؛ نه چرایی وقوع این قتل. از همین رو، این اثر در دسته‌ی کتاب‌های جرم‌شناسی روایی قرار می‌گیرد.

درباره‌ی کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر

وقتی داستان جنایتی را در صفحه‌ی حوادث روزنامه می‌خوانیم، به آن فقط از زاویه‌ی دید «یک» نفر نگاه می‌افکنیم. برای مثال ماجرای یک قتل را می‌توان در چند جمله خلاصه کرد: «روز چهارشنبه 12 دی 1375 در خانه‌ی شماره‌ی 19 خیابان گاندی جسد دو فرزند صاحب‌خانه پیدا شد: پسری نُه‌ساله به نام محمدرضا و دختری چهارده‌ساله به نام سپیده.» چنین خبری در گوشه‌ای از روزنامه پدیدار می‌شود و شاید توجه هیچ‌کس را جلب نکند. شاید برخی فکر کنند که سارقی به این خانه حمله کرده و با دیدن این دو کودک، مجبور شده آنان را به قتل برساند. اولین چیزی که به ذهن مأموران می‌رسد، همین است. اما ماجرا به این سادگی نیست. هیچ چیز از خانه سرقت نشده و اظهارات دختر شانزده‌ساله‌ی خانواده، سمیه، ضد و نقیض است. آیا این قتل به یک دعوای خانوادگی برمی‌گردد؟ فقط دوازده ساعت بعد از وقوع حادثه، مأموران پلیس حقیقت امر را کشف کردند و پرده از یک جنایت‌ وحشتناک و غم‌انگیز برداشتند. جنایتی که مهراوه فردوسی در کتاب خیابان گاندی: ساعت پنج عصر از آن می‌گوید. باز هم داستانی یک‌خطی در روزنامه: «دختر شانزده‌ساله‌ی خانواده،‌ سمیه، با همراهی نامزدش، شاهرخ، برای رسیدن به ثروت خانوادگی خواهر و برادر کوچکش را خفه کرد.» اما این تلقی روزنامه‌نگاران در آن زمان است. با خواندن همین جمله هزاران سؤال به ذهنمان هجوم می‌آورند: شاهرخ و سمیه چطور عاشق هم شدند؟ رابطه‌شان چگونه این‌چنین جدی شد؟ چرا دست به قتل اعضای خانواده‌ی سمیه زدند؟ مگر سمیه خواهر و برادرش را دوست نداشت؟ چرا شاهرخ با او همکاری کرد؟ مادر و پدر سمیه پس از شنیدن خبر قتل چه حالی داشتند؟ خواهر و برادر سمیه در آخرین لحظات زندگی‌شان به چه فکر می‌کردند؟ پدر و مادر شاهرخ چطور با این اتفاق وحشتناک مواجه شدند؟ و از همه مهم‌تر، مردم و جامعه راجع‌به این جنایت هولناک چه نظری داشتند؟ مهراوه فردوسی سعی داشته از چندین جنبه به حادثه‌ی خیابان گاندی نگاه کند. در کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر با چندین خرده‌روایت مواجه می‌شویم تا شرایط همه‌ی افراد درگیر در این ماجرا را بهتر درک کنیم.

معرفی کتاب خاطرات یک آدمکش

کتاب خاطرات یک آدمکش یک رمان جناییِ جذاب از کیم یونگ ها، نویسنده‌ی مطرح اهل کره‌ی جنوبی‌ست. در این اثر خواندنی، سرگذشت مردی غریب و هنجارشکن نقل شده که سال‌های سال در مقام یک قاتل سریالی به زندگی ادامه داده و اینک که به سن پیری رسیده، نقشه‌ای عجیب برای ارتکاب آخرین قتل خود کشیده است... گفتنی‌ست که اثر پیش رو جایزه‌ی Deutscher Krimi Preis را از آن خود کرده است.

درباره کتاب خاطرات یک آدمکش

رمانی که مقابل شماست یکی از عناوین خواندنی و درخشانِ ادبیات روزِ کره‌ی جنوبی به شمار می‌رود. کیم یونگ ها در کتاب خاطرات یک آدمکش (Diary of a Murderer) داستانی مهیج و جذاب را نقل کرده که ضمن پرکشش بودن، مملو از مضامین فلسفیِ ناب و درونمایه‌های روانشناختیِ بدیع است. ها در این اثر اوجِ هنر خود را در داستان‌پردازی به نمایش گذاشته است. هنری که تا اندازه‌ی زیادی یادآورِ هنرِ ادگار آلن پو، نویسنده‌ی سرشناس آمریکایی‌ست. در نثرِ ها همان غرابت نثر پو، و در داستان‌های او همان وحشتِ به‌طنزآمیخته‌ی داستان‌های نویسنده‌ی آمریکایی قابل تشخیص است. آثارِ ها، خصوصاً رمان خاطرات یک آدمکش، از جهاتی به آثار آلبر کامو نیز شباهت دارند. خصوصاً از جهتِ پرداختن به مسائل اگزیستانسیالیستی‌ای چون معنای زندگی، اهمیت فردیت و ... کتاب خاطرات یک آدمکش اول‌بار به سال 2013 به انتشار رسید. شخصیت اصلی و راویِ این اثر پیرمردی حدوداً هفتادساله است. پیرمرد در تمام طول دوران جوانی و میانسالی‌اش درگیرِ عملی خطرناک و مهیب بوده است: قتل! آری، او یک قاتل سریالی‌ِ بزرگ با ده‌ها قربانی است. اما حالا مدت‌ها می‌شود که مرتکب هیچ قتلی نشده. با فرا رسیدن سن پیری، او زندگی آرام و بی‌دردسری را با تنها دخترش آغاز کرده است. در همین اوضاع و احوال است که او از بیماری آلزایمرش آگاه می‌شود. حال که بناست فراموشی پیرمرد را در کام خود بگیرد، چرا تا وقت باقی‌ست خاطرات غریب و تکان‌دهنده‌اش را روی کاغذ نیاورد؟... در همین اثنا خبرِ هولناکِ وقوع چند قتل نیز در شهر می‌پیچد. پیرمرد، این قاتل سابق، برای پیدا کردن قاتلِ نوظهور به صرافت می‌افتد و در این راه تمام شمّ و استعداد و تجربه‌ی تبهکارانه‌ی خویش را به کار می‌گیرد. او مدعی‌ست که این کار را برای محافظت از دخترش انجام می‌دهد. اما آیا وسوسه‌ی قتلی تازه نیست که او را برانگیخته؟...