اسلام میان حقیقت و تجلی تاریخی

معرفی کتاب گذشت زمانه درباره ی گذشت زمانه از قول نویسنده آمده است: «محتوی این نوشته ها شرح زندگی من نیست؛ در روزگار من حوادث مهمی رخ داده است:‏ انقلاب مشروطه، دوران کوتاه آزادی، انقلاب کبیر، نخستین جنگ جهانی، کودتای سوم اسفند، اقراض قاجاریه، استقرار رضا شاه، برقراری رژیم فاشیستی در آلمان، تمدید امتیاز شرکت نفت، جنگ جهانی دوم، ورود قوای شوروی و متفقین به ایران و تسلط نیروهای بیگانه در امور داخلی ایران، تشکیل حزب توده، نفوذ روزافزون ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه، دوران حکومت مصدق و ملی شدن نفت، استبداد روزافزون محمد رضا شاه، جنگ سرد و تضاد شوروی و آمریکا و تاثیر آن در تمام جهان، انقلاب ایران، تشکیل دولت جمهوری اسلامی و جنگ ایران و عراق‏. ‏ پس قصدم شرح زنگی خودم نیست، بیشتر شرح تاثیر حوادثی است که زندگی مرا زیر و رو کرده، از راه به در برده، به گوشه ای انداخته و رها کرده است‏. ‏ در اثر فراموشی، تسلسل خاطراتی وجود نخواهد داشت، آنچه در فکر و روح من مهر شده و مانده است به صورت یادداشت هایی ثبت می کنم به قصد اینکه گردش روزگار را بنمایانم‏. ‏»  

کتاب «خواجه‌ی تاجدار» به قلم ذبیح الله منصوری، یکی از پرکارترین مترجمان و نویسندگان ادبیات ایران، نگاشته شده و دربردارنده‌ی داستانی تاریخی از دوران قاجار و به‌ویژه زندگی آقا محمدخان قاجار است. این کتاب، که به نظر می‌رسد ترجمه و اقتباسی از اثری نوشته شده توسط نویسنده‌ای فرانسوی به نام ژان گور باشد، به روایت وقایع تاریخی ایران از زمان مرگ نادرشاه افشار تا پایان حیات بنیان‌گذار سلسله‌ی قاجار، آقا محمدخان قاجار، در سبکی ادبی و روایی، می‌پردازد. در واقع، در این کتاب، منصوری با بهره‌گیری از دانش تاریخی و توانایی‌های ادبی خود، تصویری جذاب و زنده از این دوران پرفراز و نشیب را به خواننده ارائه می‌دهد و با استفاده از شیوه‌ای داستان‌گونه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی را به نحوی توصیف می‌کند که خواننده ارتباط بسیاری با ‌آن‌ها می‌گیرد، گویی که مستقیما دارد آن‌ها را مشاهده می‌کند. کتاب «خواجه‌ی تاجدار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی بلکه به عنوان یک منبع تاریخی نیز می‌تواند ارزشمند شمرده شود. منصوری در این اثر تلاش کرده تا با نگاهی عمیق‌تر به تاریخ، به تحلیل و بررسی شخصیت‌ها و رویدادهایی بپردازد که بر سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، برخی منتقدین و مورخین بر این باورند که بسیاری از رویدادهای نگاشته شده در این کتاب بیشتر حاصل خلاقیت ذهنی و قوه‌ی خیال منصوری است تا واقعیت‌های تاریخی. این نکته ممکن است برای برخی خوانندگان اهمیت داشته باشد که تا چه اندازه می‌توانند به دقت تاریخی این داستان اعتماد کنند. با این اوصاف، این کتاب جذاب، احتمالا به عنوان یک منبع پژوهشی جدی، آنچنان کارآمد نخواهد بود اما می‌تواند برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی و البته دوران قاجار و زندگی عجیب آقا محمدخان قاجار جذاب و خواندنی باشد. مصنوری در این اثر، مانند دیگر آثارش، با ترکیبی از داستان‌پردازی و تحلیل تاریخی، خواننده را به دورانی دیگر ‌می‌برد و او را با فراز و نشیب‌های بخشی از تاریخ ایران آشنا می‌کند. . .

کتاب زوال فرشته چهارمین و آخرین جلد از چهارگانه ی "دریای حاصلخیزی" به قلم "یوکیو میشیما" می باشد .تقسیم طبقاتی و تغییر ارزش ها در ژاپن به دلیل نفوذ غرب از موضوعات اصلی این اثر است. موضوع دیگر در تمام این مجموعه ، تناسخ است. در "زوال فرشته" ، روح تجسم یافته، یک یتیم است. او شغلی دارد که به کشتی های بندر کمک می کند تا به اسکله های خود حرکت کنند. در بندر او با "هوندا" رو به رو می شود."هوندا"، قاضی دادگستری ، شخصیت اصلی دیگری در این چهار جلد است. او اکنون 76 ساله است اما پسر جوان را به فرزندی قبول می کند. او با وجود اینکه می داند اگر الگو برقرار باشد، پسر در 20 سالگی خواهد مرد، این کار را انجام می دهد. یک موضوع فرعی مرتبط با تناسخ این است که چگونه "هوندا"، که در اصل یک قاضی وابسته به دادگاه های ملی است و در ابتدا چنین علاقمند به فلسفه ی عقلانی و منطق است هنگامی که با پسر جوانی که رهبر یک باند است ، آشنا می شود ، متوجه سه خال بر روی بدن او می شود که مشابه دوست فقیدش از سال های دور است. در اینجا او با وجود عقلانیت خود، به این باور می رسد که پسر جوان، دوست قدیمی اش است که دوباره تجسم یافته است.اما برخلاف جلدهای دیگر ، پسری که در "زوال فرشته" می بینیم، قصد شرارت دارد. پسر به یک زن جوان زشت ، چاق و دارای اختلال روانی وابسته است . شرارت او با کارهای کوچک مثل اخراج معلم خصوصی اش شروع می شود ، اما به جایی می رسد که چهار خدمتکار خود را به معشوقه های خود تبدیل می کند. اما چه سرنوشتی در انتظار اوست؟ این را "یوکیو میشیما" نویسنده ی این اثر تعیین می کند.