کتاب انقلاب اجتماعی

معرفی کتاب شعر زمان ما هوشنگ ابتهاج «هوشنگ ابتهاج»، بیستمین عنوان از مجموعه‌ی «شعر زمان ما» است. در این عنوان، به شاعر نامی، هوشنگ ابتهاج با تخلص «ه‍. الف. سایه» پرداخته می‌شود و زندگی و آثار این شاعر بررسی می‌شود. کتاب در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول که خود شامل چند قسمت است، نویسنده به بررسی جنبه‌های مختلف زندگی و آثار هوشنگ ابتهاج می‌پردازد. در قسمت اول از این بخش، روایتی کوتاه از زندگی ابتهاج به زبان خودش می‌آید که در آن شاعر به شرح دوران کودکی و محیط خانوادگی خود می‌پردازد و از چندوچون آغاز حرفه‌ی ادبی و شاعری خود سخن می‌گوید. در قسمت‌های دیگر از این بخش، ابتهاج باز به زبان خود شرح اولین دیدارش با استاد شفیعی‌ کدکنی و شهریار را باز می‌گوید و خاطراتی چند از آن‌ها نقل می‌کند. خاطراتی نظیر عادت‌های شهریار و ترجیحات شعری او و ابتهاج و همچنین تجربه‌ی همکاری شعری‌اش با شهریار را نیز نقل می‌کند. قسمت‌هایی از این بخش به نقد و بررسی دفترهای شعر سایه، به‌ویژه «تاسیان» و «شبگیر»، اختصاص دارد و جنبه‌های ساختاری، زبانی و معنایی آن‌ها را یک‌به‌یک و گاه با استناد به قطعه‌ای شعر از این دفترها می‌کاود. شرح‌هایی چند نیز از نقد و تحلیل سایه از موسیقی و رابطه‌ی تنگاتنگ این شاعر با حافظ به‌ میان می‌آید و شعر سایه از وجوه گوناگون بررسی می‌شود. بخش دوم کتاب دارای گزیده‌هایی دربرگیرنده از اشعار ابتهاج است. مجموعه‌ای از غزل‌ها، مثنوی‌ها، رباعی‌ها، چهارپاره‌ها و شعرهای نیمایی سایه در این بخش گردآوری شده‌اند. خواننده می‌تواند در این بخش به‌ویژه معروف‌ترین اشعار ابتهاج را بیاید و همچنین آن قطعه اشعاری را که کم‌تر جایی منتشر شده‌اند. در پایان کتاب، شرحی از تصنیف‌ها و ترانه‌های ابتهاج آمده است و در چند صفحه، تحلیلی از مناسبات اجتماعی، سیاسی، تاریخی، و ... آن‌ها همراه با شرح‌های گوناگون به میان آمده است.

معرفی کتاب دیوان جامی “دیوان جامی” اثری است ماندگار از “نورالدین عبدالرحمن جامی” که در نسخه ی پیش رو، مقدمه و تصحیح آن توسط “محمد روشن” صورت گرفته است. “دیوان جامی” متشکل از سه بخش تحت عنوان های “فاتحة الشباب”، “واسطة العقد” و “خاتمة الحیاة” می باشد که در بخش نخست، قصیده ها، ترجیعات و ترکیبات، مثنوی ها و غزل ها قرار گرفته اند؛ بخش دوم مشتمل بر قصیده، غزل، مقطع، رباعی و معمیات “جامی” است و بخش انتهایی نیز از همین موارد به علاوه ی یک مثنوی برخوردار است. “نورالدین عبدالرحمن جامی” از شعرای لطیف اندیش قرن نهم است که شور عشق و شباب در غزلیاتش، نصایح پندآموز در قصایدش و نکته های دلچسب عارفانه در رباعیاتش به چشم می خورد. تسلط او در انواع سبک های شعری نظیر قطعه، ترجیع بند، معما و ترکیب بند، در نوع خود مثال زدنی است و به راستی می توان “جامی” را نابغه ی شعر قرن نهم معرفی نمود. اشعار موجود در “دیوان جامی” هر کدام به دوره ی مشخصی از زندگی شاعر اختصاص دارند و خواننده با مطالعه ی سرتاسری “دیوان جامی”، متوجه این امر خواهد شد. “فاتحة الشباب”، “واسطة العقد” و “خاتمة الحیاة” هر سه به لحاظ مضمون و کار شاعری، دارای اشعار برجسته ای هستند اما بخش نخست به لحاظ حجم و محتوا، ارزش قلم “جامی” را بیش از همه به رخ می کشد. اشعاری که در این بخش آمده، گستره ی وسیعی از موضوعات را شامل می شود که عشق به زندگی و مسائل فلسفی و اخلاقی در آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. در دو بخش دیگر نیز شاهد وسعت قلم “جامی” در شرح و بسط نکات عارفانه و صوفیانه هستیم و در مجموع این سه بخش، “دیوان جامی” را به یکی از بهترین نمونه های ادبی در شعر فارسی تبدیل نموده اند. . . . . . . . . .