تفسیر هیدگر از فلسفه هگل

معرفی کتاب نویسندگان رئالیست آلمان در سده نوزدهم جورج لوکاچ، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی بلندآوازۀ مجار، در این مجموعه جستارهای پرمغز دربارۀ مهم‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان در سدۀ نوزدهم، از هاینریش فون کلایست تا یوزف فون آیشندورف، گئورگ بوشنر، هاینریش هاینه، گوتفرید کلر، ویلهلم رابه و تئودور فونتانه، چه از لحاظ تاریخ فرهنگی و جهان ادبی و چه از لحاظ پرداختن به سبک و فرم تک تک متون هفت تن از برجسته‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان، افق‌های نوینی را به روی خواننده می‌گشاید. گرچه دفاع بی‌وقفۀ لوکاچ از رئالیسم در برابر ناپختگی‌ها و زمختی‌های ادبیات رسمی، رئالیسم سوسیالستی، در سراسر این جستارها، گاه پوشیده و گاه آشکار، رخ می‌نماید، هدف اصلی او البته روشن ساختن بستر و سیاق فکری، ادبی و تاریخی است که این نویسندگان بزرگ در بطن آن کار کرده‌ و بالیده‌‌اند تا بدین ترتیب خوانندۀ این جستارها به درک روشن‌تر و کامل‌تری از کار و بار ادبی این نویسندگان دست یابد.لوکاچ همچنین در مقام منتقد ادبی جایگاهی ممتاز دارد. درواقع، پس از ۱۹۴۵، در سالیان بسیار، او یگانه منتقد ادبی بود که توانایی داشت برای دیدگاه مارکسیستی در باب ادبیات از احترامی درخور برخوردار شود. در سال های اخیر، نوشته های ادبی او آماج حملۀ انواع دیگری از منتقدان مارکسیست مدرن تر و نیز منتقدان دانشگاهی ساختارگرا و پساساختارگرا قرار گرفته‌اند. اما همچنان که لوکاچ از کانون بحث بیرون رفته، شوروحرارت مباحثه و جدل هم کاستی گرفته و با این پیامد همراه شده است که آرای او دربارۀ نویسندگانی خاص تا میزان معیّنی در جریان غالب ادغام شده و به صورت بخشی از راست‌آیینی انتقادی درآمده است؛ گرچه با گذر زمان به‌ناگزیر بسیاری از تفسیرها و داوری های خاص او از دور خارج شده‌اند. لوکاچ پس از آنکه ناگزیر شد آرایی را پس بگیرد که به سال ۱۹۲۹در بین الملل کمونیستی به باد انتقاد گرفته شده بود، در دهۀ ۱۹۳۰، در حرکتی که خود آن را عقب‌نشینی تاکتیکی از حوزۀ سیاست وصف کرده است، به نقد ادبی روی آورد. اما آشکار است که کناره گیری او از سیاست داوطلبانه نبود و کوشید به طرق دیگر، و دربارۀ شخص او، با نقد ادبی، به فعالیت سیاسی ادامه دهد. می توان صورت ظاهر نوشته های ادبی او را در نظر گرفت، به سخن دیگر، این نوشته ها را یاری‌گر فهم ما از نویسندگان یا گونه های ادبی خاص (رمان تاریخی و رمان رئالیستی) دانست. اما، به همین سان، این نوشته ها را می توان همچون دخالت های رمزآمیز در بحث و جدل های سیاسی روز، مانند استالینیسم، معنی های ضمنی ایدئولوژیکی مدرنیسم یا اکسپرسیونیسم، «جبهۀ خلق»، یا «آب شدن یخ ها» در سال های پس از مرگ استالین قرائت کرد.

نویسنده‌ی کتاب نام‌های الهی و الهیات سری، دیونوسیوس آٰریوپاگی است. او که یکی از یاران و شاگردان پولس رسول، مبلغ مسیحیت بوده است. آٰریوپاگی در این مقالات به خلاصه‌ترین شکل ممکن نشان می‌دهد که چگونه خدا هم «اعلام‌شده» است و «ناشناخته». خداوند از طرف در همه چیز آشکار و هویداست اما درک و شناخت او بر مخلوقات ممکن نیست. این کتاب به کسانی که علاقه‌مند به حوزه‌ی ادیان، تاریخ ادیان و الهیات هستند، پیشنهاد می‌شود.رسالات دیونوسیوس آریوپاگی از قرن ششم میلادی به بعد مورد توجه بسیاری از مسیحیان در بخش شرق یونانی‌زبان و رایج و محبوب شد. او منزلتی بلند و قابل احترام نزد الهی‌دانان مسیحی داشته است و یکی از قدیسان مسیحیت به شمار می‌آمده. این رسالات در قرن نهم به زبان لاتین ترجمه شد و تأثیری دوچندان بر مسیحیان گذاشت. محتوای اصلی این رسالات معرفت خداوند و طرق مختلف دستیابی به معرفت است. طریق تشبیه یا تصدیق و طریق نفی و تنزیه دو طریقی هستند که دیونوسیوس در این دو رساله به پرداخته است و در طریق تصدیق در رساله‌ی نام‌های الهی، معنای نام‌هایی را توضیح داده و تبیین کرده که در کتاب مقدس به خداوند نسبت داده شده است.در کتاب نام‌های الهی‌ و الهیات سری در بخش اول، متن رسالات نام‌های الهی آریوپاگی آمده است که سیزده فصل دارد و در آن به مباحثی پیرامون چیستی وحدت و تمایز الهی، چیستی قدرت نیایش، درباره‌ی حکمت و عقل و فهم و... در مسیحیت از نگاه دیونوسیوس آریوپاگی پرداخته شده است. در بخش دیگر رسالات آریوپاگی درباره‌ی الهیات سری آورده شده است. این بخش نیز پنج فصل دارد که دیونوسیوس آریوپاگی به سوالاتی از قبیل: تاریکی الهی چیست؟ پاسخ داده. در بخش آخر کتاب نیز تفسیری از دو بخش قبلی ارائه شده است.کتاب نام‌های الهی و الهیات سری از یک سو برای شناخت ماهیت مسیحت در طول تاریخ کتاب مفیدی به حساب می‌آید. از سویی دیگر می‌تواند برای مطالعات اسلامی راه‌گشا باشد.

معرفی کتاب زندگی در راه در یکی از روزهای اوایل تابستان ۱۳۸۲ با علی اشرف درویشیان در نشر چشمه وعده دیدار داشتم. آن روز قرار بود درویشیان مرا به یکی دیگر از یاران مصطفی شعاعیان معرفی کند. به اتفاق قدم زنان راهی ساختمانی شدیم که در کوچه ای منشعب از خیابان فلسطین واقع شده بود. وقتی برای اولین بار با پرویز مختاری در دفتر کارش روبرو شدم سیمای مردی را دیدم که با موی سفید و سبیل معروفش همانند عارفی جلوه می نمود. این را در همان دیدار نخست به او گفتم، خندید و خاطره های از گذر عمرش تعریف کرد که بی ارتباط با تصور من نبود. در ادامه آشنایی با گذشته اش فراز و نشیب های زندگیش را تلفیق غریبی از مبارزه سیاسی، احساس مسئولیت در روابط اجتماعی و تلاش برای پیشرفت در زندگی شخصی یافتم، نمونه ای قابل توجه در میان سرنوشت هم نسلانش که کنش سیاسی هیچ گاه او را از احساس مسئولیت در محیط کار و خانواده باز نداشت.