کتاب جامعه شناسی سیاسی معاصر

معرفی کتاب مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم آن چه در این مجموعه آمده، قطعات پراکنده یی ست که در طول سالیان دراز و در فرصت های مختلف به فارسی برگردانده شده است. آن گاه که سخن از یک دوره ی سی ساله ی کار مطبوعاتی پیش می آید، جوان کتابخوان امروزی که صفحات هنر و اندیشه ی مطبوعات کنونی را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمی پذیرد، به هیچ روی نمی تواند وضع مطبوعات را در سال های آغاز آن دوره در نظر آورد. در واقع، سی سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریه ی ملی کاری به تمام معنا «ناممکن» بود. این چنین نشریه یی یا می بایست متکی به گروهی خواننده ی علاقه مند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خواننده گانی» وجود نداشت. یا می بایست به سرمایه یی متکی باشد و از زیان مالی نهراسد تا به تدریج بتواند خواننده گانی برای خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایه یی در اختیار نبود. به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم فرهنگ و هنر نبود. مسأله ی دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربه یی هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را که تجربه یی داشت، سرمایه ها و سیاست ها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانی بودیم که سرمایه و پشتیبان مان تلاش خودمان بود. به جایی راه مان نمی دادند و حرف مان را نمی شنیدند یا به ریشخندمان می گرفتند. پس راه چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریه یی و پس از آن گرد آوردن خواننده گانی. اما نکته این بود که عرضه ی شعر و ادبیات انقلابی ما تنها در نشریه یی امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهی خواننده بر خود گرد آورده باشد.

معرفی کتاب شعر زمان ما 7 سیاوش کسرایی شعر زمان ما نام عام کتاب هایی بود که آقای محمد حقوقی، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل یکی از مجلدات آن را منتشر می کرد. شاعران بزرگ معاصر ایران که در این کتاب ها، شاخصه ها و چگونگی شعر آنان و به تقریب همه ی جوانب کار آنان را دربرگرفته بود، نیما، اخوان، شاملو، سپهری و فروغ فرخ زاد، بودند. مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقای حقوقی، باعث توقف این مجموعه ها شد. شاید شش ماه پیش از این اتفاق غم انگیز بود که ایشان تلفنی از من خواست تا این کار را پی بگیرم. از آن جا که دکتر ایرج صف شکن از گفت وگوی نگارنده ی این واژگان با جناب حقوقی آگاهی داشت، این مطلب را با مدیریت انتشارات نگاه در میان نهادم و ایشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتی که در قبال مجموعه های یاد شده دارند، پذیرفتند تا برای آشنایی بیشتر شاعران جوان و دانشجویان، شاعران دیگری که در ادبیات معاصر ایران تأثیر بلامنازعی داشته اند، مورد نقد و تحلیل و بررسی قرار گیرند. بر همین مبنا شاعرانی چون سیمین بهبهانی، نصرت رحمانی، نادرنادرپور، منوچهر آتشی، سیاوش کسرایی، سیدعلی صالحی و… که در پیوند با شاعران گروه اول بوده اند، در وهله ی اول در نقد و تحلیلی خطی و زمانی مورد بررسی قرار می گیرند. به معنی دیگر به جز چگونگی سرایش شعرها و زبان شعری، درون مایه، جهان بینی و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنان، ساختار شعری وفضاهای ویژه و توانمندی های شاعرانه و ضعف های آنان، زمینه های سیاسی اجتماعی و تبیین و تشریح اشعار و دیدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پایان کتاب مورد توجه قرار می گیرد. طبعا در نقد و بررسی آثار شاعران فوق الذکر، انتظار خواننده ی بیشینه خواه خلّاق آن است که نگارنده این سطور از نگره و نرم خود و نه کپی برداری از محقق قبلی، شاعر را در برابر دیدگان مخاطبان قرار دهد. بر همین مبنا، در این نوشتار، بازنمون های تصویری و بوطیقای هنجارین و وزن عروضی و موسیقی درونی شعر و سبک فرودین و میانه و فخیم و سنجه ها و سمفونی های رنگین کمانی و عقلانیت درونی و بیرونی و کرشمه سازی های هنرمندانه شاعر و همچنین کهن شیوگی، میانه میانی و مدرن گونگی شاعر هم در کانون نگاه نگارنده قرار گرفته است :بنابر همین مقدمات است که این کتاب ها به دو بخش تقسیم شده اند. . .

نویسنده‌ی کتاب نام‌های الهی و الهیات سری، دیونوسیوس آٰریوپاگی است. او که یکی از یاران و شاگردان پولس رسول، مبلغ مسیحیت بوده است. آٰریوپاگی در این مقالات به خلاصه‌ترین شکل ممکن نشان می‌دهد که چگونه خدا هم «اعلام‌شده» است و «ناشناخته». خداوند از طرف در همه چیز آشکار و هویداست اما درک و شناخت او بر مخلوقات ممکن نیست. این کتاب به کسانی که علاقه‌مند به حوزه‌ی ادیان، تاریخ ادیان و الهیات هستند، پیشنهاد می‌شود.رسالات دیونوسیوس آریوپاگی از قرن ششم میلادی به بعد مورد توجه بسیاری از مسیحیان در بخش شرق یونانی‌زبان و رایج و محبوب شد. او منزلتی بلند و قابل احترام نزد الهی‌دانان مسیحی داشته است و یکی از قدیسان مسیحیت به شمار می‌آمده. این رسالات در قرن نهم به زبان لاتین ترجمه شد و تأثیری دوچندان بر مسیحیان گذاشت. محتوای اصلی این رسالات معرفت خداوند و طرق مختلف دستیابی به معرفت است. طریق تشبیه یا تصدیق و طریق نفی و تنزیه دو طریقی هستند که دیونوسیوس در این دو رساله به پرداخته است و در طریق تصدیق در رساله‌ی نام‌های الهی، معنای نام‌هایی را توضیح داده و تبیین کرده که در کتاب مقدس به خداوند نسبت داده شده است.در کتاب نام‌های الهی‌ و الهیات سری در بخش اول، متن رسالات نام‌های الهی آریوپاگی آمده است که سیزده فصل دارد و در آن به مباحثی پیرامون چیستی وحدت و تمایز الهی، چیستی قدرت نیایش، درباره‌ی حکمت و عقل و فهم و... در مسیحیت از نگاه دیونوسیوس آریوپاگی پرداخته شده است. در بخش دیگر رسالات آریوپاگی درباره‌ی الهیات سری آورده شده است. این بخش نیز پنج فصل دارد که دیونوسیوس آریوپاگی به سوالاتی از قبیل: تاریکی الهی چیست؟ پاسخ داده. در بخش آخر کتاب نیز تفسیری از دو بخش قبلی ارائه شده است.کتاب نام‌های الهی و الهیات سری از یک سو برای شناخت ماهیت مسیحت در طول تاریخ کتاب مفیدی به حساب می‌آید. از سویی دیگر می‌تواند برای مطالعات اسلامی راه‌گشا باشد.