مادر

معرفی کتاب یاد بعضی نفرات سیمین بهبهانی علاوه بر اینکه در شاعری استاد بود، در نثرنویسی و خاطره گویی نیز تبحری ویژه داشت. او هم شعر اجتماعی می سرود و هم شاعری اجتماعی و پر حشر و نشر بود. او در این کتاب گوشه هایی از زندگی، احوال و آثار برخی شعرا و نویسندگان معاصر را بعضا در قالب خاطرات و دریافت های شاعرانه به دست می دهد. سیمین بهبهانی درباره این کتاب می نویسد: «بیشترینه نوشته هایم در این مجموعه، حاصل دقت در آثار و احوال یاران و عزیزان و شناخت رفتار و گفتار ایشان بوده و به خاطره همنشینی با آنان در آمیخته، و کمتر فصلی است که از این گونه حال و حکایت بی بهره مانده باشد. اسلوب نگارش یادگزاره ها گاه ساده است و گاه پیرایه مند: نظر به موقعیت و احوال خودم، از هر دو شیوه بهره گرفته ام. این حقیقت را هم هیچ گاه فراموش نکرده ام که هر هنرمند، در آنچه می آفریند، بازتابی از چند و چون روان و ضمیر خویش دارد. از این روست که ضمن اندیشیدن درباره هر اثر، به خلق و خوی آفرینده اش هم توجه داشته ام. » .

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .