مثل راه رفتن روی تیغ

معرفی کتاب نوشته های پراکنده «نوشته های پراکنده» مجموعه ای داستان های کوتاه، نوشتارها و مقالات صادق هدایت (1330-1280)، نویسنده و پژوهشگر ادبی معاصر است. هدایت که بیش تر وقت خود را به مطالعه نوشته های نویسندگان بزرگ خارجی و داخلی می گذراند، با اطلاعات وسیع و تشخیص دقیقی که داشت، گاه ضمن مطالعه، به اثری از یکی از نویسندگان خارجی یا به یک موضوع درخور تحقیق برخورد می کرد که توجه او به جانب آن معطوف می شد و درصدد برمی آمد آن اثر را به فارسی برگرداند یا در باره موضوع مورد توجه خود تحقیق و تتبع کند و نظریاتش را به صورت مقاله ای به چاپ برساند. غالب این نوشته ها از لحاظ حجم به گونه ای نبود که بتوان آن را به صورت کتابی جداگانه منتشر کرد؛ ناگزیر آن را در یکی از مجله ها یا نشریه های مناسب درج می نمود. همین نوشته هاست که اینک قسمت بزرگی از متن این کتاب را تشکیل می دهد…. .

معرفی کتاب مرگ در ونیز گوستاو فون آشنباخ، نویسنده ای سالخورده، آلمانی و نمونه ی کامل انسانی باوقار، با نظم و انظباطی موشکافانه است. او که بسیار عقل گرا و وظیفه محور است، عقیده دارد که هنر واقعی تنها از طریق ضدیت با امیال و هوس های مخرب و ضعف های جسمانی به وجود می آید. زمانی که فکر سفر، ذهن آشنباخ را به خود مشغول می سازد، به خود می گوید که ممکن است الهامات هنری، با عوض شدن آب و هوا به سراغ او بیایند. سفر آشنباخ به ونیز، اولین زیاده روی و افراطی است که طی سال ها انجام می دهد؛ این سفر، نشان گر شروع دوران افول اوست. آشنباخ به اتمسفر لطیف و قایق های ونیزی این اجازه را می دهد تا او را به حالت آرامش مطلق برسانند. او در هتل محل اقامت خود، پسر چهارده ساله ی بسیار زیبایی به نام تادزیو را می بیند. این پسر لهستانی به همراه مادر، خواهر و معلم خانگی اش به ونیز آمده است. در ابتدا، علاقه ی آشنباخ به پسر، کاملا زیبایی شناسانه است؛ حداقل او این چنین به خودش می گوید. با این حال، آشنباخ خیلی زود، عشقی شدید و وسواس گونه به پسرک را در خود احساس می کند، اگرچه این دو هیچ وقت برخورد مستقیمی با هم نداشته اند. نویسنده ی اثر، توماس مان، درباره ی این رمان گفته است: این، داستان شهوتی جهنمی است، اما مشکلی که ذهنم را بسیار درگیر خود کرده بود، مسئله ی شرافت و شأن هنرمند است. .

کتاب « قفقاز در تاریخ معاصر» نوشته « ریچارد هوانسیان» توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.مجموعه حاضر مشتمل است بر پنج مقاله که در آن‌ها تحولات ارمنستان ، آذربایجان و نقاط شمالی منطقه قفقاز در سال‌های بین فروپاشی تزاریسم در 1917و سلطه مجدد روس‌ها بر قفقاز در سال‌های نخست دهه 1920 دوران کوتاه استقلال قفقاز بررسی شده است . عناوین مقالات و نام نویسندگان آن‌ها عبارت‌اند از :(( احمد آقا اوغلو در فرانسه ، 1894 1888، سرآغاز فعالیت‌های یک روشنفکر آذربایجانی / فرانسوا ژرژن )) ;(( انقلاب و شورایی‌گردانی در شمال قفقاز / پ کوزوک )) ; (( نقش حزب داشناکتسوتیون در جمهوری ارمنستان / ریچارد هوانسیان )) ;(( چهار یادبود در تاریخ جمهوری آذربایجان / جیحون حاجی بیلی )) ;(( واپسین تلاش : مذاکرات داشناک‌ها و بلشویک‌ها در ریگا ، 1921/ هراچیک سیمونیان )) .صفحات پایانی کتاب به فهرست اعلام اختصاص دارد .

کتاب «خواجه‌ی تاجدار» به قلم ذبیح الله منصوری، یکی از پرکارترین مترجمان و نویسندگان ادبیات ایران، نگاشته شده و دربردارنده‌ی داستانی تاریخی از دوران قاجار و به‌ویژه زندگی آقا محمدخان قاجار است. این کتاب، که به نظر می‌رسد ترجمه و اقتباسی از اثری نوشته شده توسط نویسنده‌ای فرانسوی به نام ژان گور باشد، به روایت وقایع تاریخی ایران از زمان مرگ نادرشاه افشار تا پایان حیات بنیان‌گذار سلسله‌ی قاجار، آقا محمدخان قاجار، در سبکی ادبی و روایی، می‌پردازد. در واقع، در این کتاب، منصوری با بهره‌گیری از دانش تاریخی و توانایی‌های ادبی خود، تصویری جذاب و زنده از این دوران پرفراز و نشیب را به خواننده ارائه می‌دهد و با استفاده از شیوه‌ای داستان‌گونه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی را به نحوی توصیف می‌کند که خواننده ارتباط بسیاری با ‌آن‌ها می‌گیرد، گویی که مستقیما دارد آن‌ها را مشاهده می‌کند. کتاب «خواجه‌ی تاجدار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی بلکه به عنوان یک منبع تاریخی نیز می‌تواند ارزشمند شمرده شود. منصوری در این اثر تلاش کرده تا با نگاهی عمیق‌تر به تاریخ، به تحلیل و بررسی شخصیت‌ها و رویدادهایی بپردازد که بر سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، برخی منتقدین و مورخین بر این باورند که بسیاری از رویدادهای نگاشته شده در این کتاب بیشتر حاصل خلاقیت ذهنی و قوه‌ی خیال منصوری است تا واقعیت‌های تاریخی. این نکته ممکن است برای برخی خوانندگان اهمیت داشته باشد که تا چه اندازه می‌توانند به دقت تاریخی این داستان اعتماد کنند. با این اوصاف، این کتاب جذاب، احتمالا به عنوان یک منبع پژوهشی جدی، آنچنان کارآمد نخواهد بود اما می‌تواند برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی و البته دوران قاجار و زندگی عجیب آقا محمدخان قاجار جذاب و خواندنی باشد. مصنوری در این اثر، مانند دیگر آثارش، با ترکیبی از داستان‌پردازی و تحلیل تاریخی، خواننده را به دورانی دیگر ‌می‌برد و او را با فراز و نشیب‌های بخشی از تاریخ ایران آشنا می‌کند. . .