مثل راه رفتن روی تیغ

معرفی کتاب هنر داستان نویسی کتاب هنر داستان نویسی اثر ابراهیم یونسی مترجم و نویسنده ی شهیر کشور است که وی آن را زمانی که در زندان به سر می برد با هدف تدریس و آموزش اصولی به رشته ی تحریر در آورد. بخش اعظم این اثر را کلیات نظری نگارش داستان تشکیل داده اند و مولف این اصول را از تئوری ها و اسلوب های داستان نویسی غرب استخراج نموده است. این نظریات با دانسته های شخصی نویسنده همراه شده و با ذکر نمونه های فراوان از آثار ادبی داخل و خارج به تببین اصولی عناصر قصه پردازی و داستان نویسی پرداخته است. کتاب از مجموع نه فصل تشکیل شده که درفصل نخست آن به بیان کلیات داستان کوتاه، طرح قصه، نکات دستورزبان، تم و محیط و کاراکتر ها و مواردی که باید از آن پرهیز نمود پرداخته شده است. فصل دوم بنای طرح و وحدت عناصر مختلف را بیان کرده و در فصل سه قالب های داستان نویسی، نحوه ی روایت اول شخص یا سوم شخص، نحوه ی انتخاب عنوان، مقدمه و استفاده از عنصر گفتگو مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهار تشکیل تنه و حوادث داستان، نحوه ی چینش حوادث، استفاده از عناصر عشق و نفرت و هیجان و کشمکش وبه اوج رساندن داستان را در خود جای داده و در فصل پنج با توصیف و شکل گیری شخصیت ها و تعدادشان سر و کار داریم. فصل ششم به تفصیل در باب گفتگو و استفاده از آن سخن می گوید و فصل هفت محیط و صحنه ی داستان را از نظر اتمسفر و شرایط بررسی می کند. فصل هشت مطالبی در مورد بحران و فصل نه اوج و پایان بندی داستان را در بر دارد. در انتهای کتاب فهرستی از داستان های برگزیده که به عنوان نمونه انتخاب شده اند قرار داده شده که مثال هایی عینی برای مخاطب ایجاد می کند.

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .