گزیده اشعار فریدون مشیری

معرفی کتاب شکسپیر قدم اول امروزه در اقصی نقاط جهان آثار شکسپیر را به روی صحنه می برند و می خوانند و مورد پژوهش قرار می دهند. چرا چنین اشتیاق و علاقه ای وجود دارد و ومهم تر از همه اینکه از چه رو باید چنین علاقه ای نسبت به یک نویسنده انگلیسی اهل استراتفورد که تقریبا 400 سال پیش چشم از جهان فرو بست وجود داشته باشد.

معرفی کتاب تاملی در انقلاب مشروطه ایران مصدق و جریان منفردین در مجلس پنجم در 9 آبان 1304، صدای انقلاب مشروطه را بازتاب می دادند. آنان به تفکیک قوا و اصطلاحات و آزادی های برآمده از انقلاب مشروطه در کلیتی همسو و هماهنگ می نگریستند و با یک هوشیاری تاریخی، دیکتاتوری تازه سر بر کرده را نشان داده و افشاء می کردند. آنان در دیکسورس مشروطه و انقلاب مشروطه سخن می گفتند و هر صدایی غیر از آن را شوم و ناهنجار تلقی می کردند.

معرفی کتاب نویسندگان رئالیست آلمان در سده نوزدهم جورج لوکاچ، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی بلندآوازۀ مجار، در این مجموعه جستارهای پرمغز دربارۀ مهم‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان در سدۀ نوزدهم، از هاینریش فون کلایست تا یوزف فون آیشندورف، گئورگ بوشنر، هاینریش هاینه، گوتفرید کلر، ویلهلم رابه و تئودور فونتانه، چه از لحاظ تاریخ فرهنگی و جهان ادبی و چه از لحاظ پرداختن به سبک و فرم تک تک متون هفت تن از برجسته‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان، افق‌های نوینی را به روی خواننده می‌گشاید. گرچه دفاع بی‌وقفۀ لوکاچ از رئالیسم در برابر ناپختگی‌ها و زمختی‌های ادبیات رسمی، رئالیسم سوسیالستی، در سراسر این جستارها، گاه پوشیده و گاه آشکار، رخ می‌نماید، هدف اصلی او البته روشن ساختن بستر و سیاق فکری، ادبی و تاریخی است که این نویسندگان بزرگ در بطن آن کار کرده‌ و بالیده‌‌اند تا بدین ترتیب خوانندۀ این جستارها به درک روشن‌تر و کامل‌تری از کار و بار ادبی این نویسندگان دست یابد.لوکاچ همچنین در مقام منتقد ادبی جایگاهی ممتاز دارد. درواقع، پس از ۱۹۴۵، در سالیان بسیار، او یگانه منتقد ادبی بود که توانایی داشت برای دیدگاه مارکسیستی در باب ادبیات از احترامی درخور برخوردار شود. در سال های اخیر، نوشته های ادبی او آماج حملۀ انواع دیگری از منتقدان مارکسیست مدرن تر و نیز منتقدان دانشگاهی ساختارگرا و پساساختارگرا قرار گرفته‌اند. اما همچنان که لوکاچ از کانون بحث بیرون رفته، شوروحرارت مباحثه و جدل هم کاستی گرفته و با این پیامد همراه شده است که آرای او دربارۀ نویسندگانی خاص تا میزان معیّنی در جریان غالب ادغام شده و به صورت بخشی از راست‌آیینی انتقادی درآمده است؛ گرچه با گذر زمان به‌ناگزیر بسیاری از تفسیرها و داوری های خاص او از دور خارج شده‌اند. لوکاچ پس از آنکه ناگزیر شد آرایی را پس بگیرد که به سال ۱۹۲۹در بین الملل کمونیستی به باد انتقاد گرفته شده بود، در دهۀ ۱۹۳۰، در حرکتی که خود آن را عقب‌نشینی تاکتیکی از حوزۀ سیاست وصف کرده است، به نقد ادبی روی آورد. اما آشکار است که کناره گیری او از سیاست داوطلبانه نبود و کوشید به طرق دیگر، و دربارۀ شخص او، با نقد ادبی، به فعالیت سیاسی ادامه دهد. می توان صورت ظاهر نوشته های ادبی او را در نظر گرفت، به سخن دیگر، این نوشته ها را یاری‌گر فهم ما از نویسندگان یا گونه های ادبی خاص (رمان تاریخی و رمان رئالیستی) دانست. اما، به همین سان، این نوشته ها را می توان همچون دخالت های رمزآمیز در بحث و جدل های سیاسی روز، مانند استالینیسم، معنی های ضمنی ایدئولوژیکی مدرنیسم یا اکسپرسیونیسم، «جبهۀ خلق»، یا «آب شدن یخ ها» در سال های پس از مرگ استالین قرائت کرد.

معرفی کتاب زندگی روزمره در امپراتوری مغول. همواره از مغول‌ها با بدنامی، دوری از تمدن و وحشی‌گری نام برده و یاد کرده‌اند. اقوام و مللی که در کشورگشایی‌های چنگیزخان تارومار شدند، تا توانسته‌اند مغول‌ها را بدترین نوع بشر تصویر کرده‌اند، آن‌هم بدون در نظر گرفتن این نکته که مگر بسیاری از اقوام فاتح در سراسر تاریخ، رفتاری جز این داشته‌اند؟ غیر از این است که بسیاری از کشورگشایان تاریخ از آن روی این همه بد نشنیده‌اند که نتوانسته‌اند تمام آسیا تا قلب اروپا را به چنگ آورند؟ البته کمتر کسی هم در ماجرای آغاز حمله‌ی چنگیزخان و سپاهیانش، نقش پررنگ حاکم سلطان محمد خوارزمشاه را در شهر اترار تذکر می‌دهد که با کشتن فرستادگان چنگیز، دست روی نقطه‌ی حساس انتقام‌جویی مغول‌ها گذاشت و آن‌ها را به شور و عصبیتی کم‌نظیر در تاریخ رساند تا به آن‌جا که شمشیرها و کمان‌های مغول‌ها تا به قلب اروپا نرسیده بود، پایین نیامده و غلاف نشد. در این میان به همین سیاق بسیار کم نوشته و گفته شده که این مردم اگر این‌قدر وحشی و بی‌تمدن بودند چه‌گونه این‌همه فنون جنگاوری، انتقال ارتش و اداره‌ی ممالکشان را می‌دانستند؟ کتاب «زندگی روزمره در امپراتوری مغول» نوشته‌ی «جرج لین» پژوهشی نو از منظر تاریخی، مردم‌نگاری و قوم‌شناسی است که به ابعاد گوناگونی از مغول‌ها در عهد به قدرت رسیدن چنگیز و فرزندانش می‌پردازد. این کتاب علاوه بر پرداختن به تاریخ مغول‌ها اطلاعاتی جامع و کامل و درعین‌حال تحلیل از سبک زندگی، جنگاوری، شیوه‌های حکومت‌داری و قوانین، دین و آداب و رسوم و مناسک، مسائل مربوط به زنان و فرزندان و خانواده و … به خواننده‌اش ارائه می‌دهد و ازهمین‌روی زندگی روزمره در امپراتوری مغول یکی از بهترین منابع برای شناخت این قوم و ملت عجیب سازگار و ناسازگار تاریخ است!