کمبود

مجموعه مقالات انتقادی در باب زندگی و آثار ساموئل بکت ساموئل بکت، نمایشنامه نویس، رمان نویس و شاعر معاصر ایرلندی در سال ١٩٠٦ در دوبلین به دنیا آمد و در سال ١٩٨٩ در پاریس از دنیا رفت. او کم گفت و در کم گفته‌ها و نوشته‌هایش به اصلی‌ترین مسائل انسان اشاره کرد: چیستی پدیده‌ها، زبان و معنا، سکوت و صدا و مرگ و زندگی. او مرگ را در ذهنی‌ترین شکل خود به صحنه برد و همزمان برای تداوم حضور عینی انسان در پهنه وجود، قهرمانانه جنگید. شگفت است اما بکت، این پرده‌دار انتزاعی‌ترین اندیشه‌های هستی شناختی، این ساقی سکوت، این رمزآفرین واژه‌ها، پارتیزان پر شور نهضت مقاومت فرانسه در جنگ دوم جهانی بود. کتاب حاضر می‌کوشد آثار و اندیشه‌های این ادیب معاصر را به واسطه مقالات ذهنی چند تن از استادان و پژوهشگران آثارش در دید خوانندگان و علاقه‌مندان آثار بکت قرار دهد. ترجمه دو مقاله «زندگی و زمینه‌ها» و «بکت و دکارتی» از کتاب دیوید پتی، «سه رمان و چهار نوول»، «صحنه‌های هویت» و «سرهای مردگان» از کتاب جان پیلینگ و... . همچنین مقاله «ساموئل بکت» از ژان ژاک مایو، از جمله مطالب مهم این کتاب هستند. در ضمن کتاب حاضر برای پژوهشگران ادبی-هنری و دانشوران هنرهای نمایشی و ادبیات انگلیسی منبع سودمندی خواهد بود. بهروز حاجی محمدی مترجم و مدرس دانشگاه است که پیش از این آثاری از تی. اس. الیوت، رابرت فراست و ساموئل بکت را ترجمه کرده است.

«تهران» اسم رمز خیلی از خاطره‌هاست. شهر شلوغی که این روزها خیلی از آدم‌ها بنا به عادت همیشگی‌شان، خودشان را در آن گم می‌کنند تا از خود رد و نشانه‌ای برجا نگذارند. خیلی از آدم‌ها نمی‌توانند همه چیز را بگویند. یعنی اینکه خیلی از حرف‌ها نباید گفته شود. چرا؟ : «فکر می‌کنم فقط با نوشتن می‌توانم خودم را برای گفتن این موضوع آماده کنم. پس بهتر است اول از همان سال‌ها شروع کنم، سال‌‌هایی را که به عقب دویده‌ام و هر چیز را لگد کرده‌ام... یادم می‌آید، قدیم‌ها موقع نوشتن انشا جمله اول خیلی سخت بود. همیشه به پدرم می‌گفتم جمله اول را بگوید. وقتی جمله اول را می‌شنیدم، راه می‌افتادم و شروع می‌کردم به نوشتن و اصلاً به این فکر نمی‌کردم که باید ده خط شود. آن موقع‌ها نمی‌دانستم که همه چیز را نباید نوشت و گفت. بعدها که فهمیدم، چند جمله کلیشه‌ای را که انگار زبان آدم را باز می‌کرد، یاد گرفتم.» تا امروز برای خودم برو بیایی داشتم. اصلاً فکرش را هم نمی‌کردم که دنیا حساب و کتاب داشته باشد و این عقربه‌های لامصب که روی صفحه سفید راه می‌روند، چیزی را بشمارند. اصلاً نمی‌دانستم همین ساعت کوچک لعنتی که الان از آن اتاق هم صدای تیک‌تاکش می‌آید و اعصابم را خرد می‌کند، همان ساعت پاندول‌دار خانه آقای اربابی باشد که اولین بار در تهران دیدم.

احتمالاً با شنیدن نام ماتئی ویسنی‌یک به یاد نمایش‌های خرس‌های پاندا... و یا تماشاچی محکوم به اعدام می‌افتید. اگر آثار قبلی ویسنی‌یک مورد پسندتان بوده، با خواندن این کتاب می‌توانید از آخرین اثر ترجمه شده این نویسنده لذت ببرید؛ مجموعه‌ای از نمایشنامه‌های کوتاه و بلند، گاهی با طعم طنز و گاهی با چاشنی اعتراض. حواستون به پیرزن‌هایی که از تنهایی پوسیده‌ن باشه کتابی است روان و مدرن برای همه مخاطبین کتاب و کتاب‌خوانی و بالاخص برای فعالان هنرهای نمایشی.پس از خواندن این اثر، چهره کامل‌تری از ماتئی ویسنی‌یک خواهید شناخت. ماتئی ویسنی‌یک شاعری بود که به نوشتن نمایش‌نامه و سپس رمان روی‌ آورد. نمایش‌های معناگرا و انتقادی او ثمره تجربه سی‌ویک سال نخست زندگی‌اش در اختناق رژیم کمونیستی و همچنین پر و بال گرفتن در فرانسه است؛ همان‌طور که خود او می‌گوید: «ریشه من در رمانی و بال‌هایم در فرانسه است.» منتقدان نوشته‌های او را «عجیب» و «متفاوت با تمام ژانرهای موجود» توصیف کرده‌اند.

زرتشت جوان در آغاز علیه کشتار گاوها در معابد میترایی اعتراض می‌کند. پدر و مادرش او را از ترس "کرپن‌ها" به بیرون شهر نزد فرزانه‌ای می‌فرستند. زرتشت که یکی از ارکان آموزشش دانایی است پس از آموختن از آن فرزانه نزد دانایان دیگر و معابد ادیان مختلف می‌رود. پس از سالیانی چند سخن از اهورا مزدا می‌گوید. مردم به تحریک کرپن‌ها قصد جان او را دارند. زرتشت از شهر "شیز" می‌گریزد و در راهی طولانی به سوی باکتریا (بلخ) گرفتار توطئه کسانی می‌شود که با هر اندیشۀ نویی سر ستیز دارند. او سرانجام به سلامت به بلخ می‌رسد و به کاخ گشتاسب می‌رود. در آن‌جا گرفتار توطئۀ کرپن‌ بزرگ می‌شود. او را جادوگر می‌نامند. پس از تحمل سختی‌هایی چند با برملا کردن توطئه‌ها و گذر از آزمون مس، گشتاسب به سخنان زرتشت گوش فرا می‌دهد. پس از پذیرش آئین زرتشت، توطئه‌های پنهان علیه او که پیام‌آور شادمانی، دانایی، سرافرازی، آشتی و کوشش است ادامه می‌یابد.‏ ‏"آخرین سفر زرتشت" اولین رمانی است که دربارۀ زرتشت نوشته شده است. نویسنده با توجه به مطالب بسیار اندکی که در مورد زندگی زرتشت وجود دارد توانسته است با استناد به همان مطالب اندک و بر مبنای تخیل خود رمانی بنویسد جذاب و خواندنی.‏ فرهاد کشوری در سال ١٣٢٨ به دنیا آمد. مدتی معلم بود و هم‌اینک در جنوب ایران مشغول به کار است. از او تاکنون داستان‌های "بچه آهوی شجاع" (کودکان ـ ١٣٥٥)، "بوی خوش آویشن" (١٣٧٢)، "شب طولانی موسا" (١٣٨٢)، "دایره‌ها" (مجموعه داستان ـ ١٣٨٢)، "گره کور" (١٣٨٢)، و "کی ما را داد به باخت" (١٣٨٤) منتشر شده است.‏