کمدی تراژدی و دین (درآمدی بر خرد شاد در برابر روان تراژیک)

رمان «عقاید یک دلقک» جنجالی‌ترین اثر «هاینریش بل» محسوب می‌شود؛ چرا که در بستر روایت خود، کلیسای کاتولیک را مورد انتقاد شدید قرار می‌دهد و موضع تندی علیه آن اتخاذ می‌کند. شخصیت اصلی این رمان خواندنی، «هانس شنیر» از خانواده‌ای ثروتمند است؛ اما او به دلیل نگاه متفاوتی که نسبت به زندگی و مذهب دارد، خانواده‌ی خود را ترک می‌کند و به عنوان یک دلقک مشغول به کار می‌شود. هانس همچنین مادرش را مسئول مرگ خواهرش می‌داند و هرگز او را نبخشیده است. وقایع رمان «عقاید یک دلقک» در طول یک روز رخ می‌دهد. هانس که در حینِ اجرا، آسیب دیده است، دائماً برای خود افسوس می‌خورد. بدبختی او با این حقیقت تشدید می‌شود که دوست دخترش، ماری، او را ترک می‌کند. برای هانس چه چیزی باقی مانده است؟ او پولی ندارد، آینده‌ای در انتظارش نیست و معشوقه‌اش هم رفته است. در طول رمان «عقاید یک دلقک» یک سری تماس‌ تلفنی از طرف هانس صورت می‌گیرد و او تلاش می‌کند از کسانی که می‌شناسد پول قرض بگیرد. در خلال همین تماس‌ها، شخصیت اصلی داستان، خاطرات خودش را درباره‌ی زندگی، گذشته، خانواده و ماری مرور می‌کند. رمان «عقاید یک دلقک» یکی از محبوب‌ترین رمان‌های بل است، به ویژه به این دلیل که بسیاری از مردم می‌توانند با هانس و شکست‌های او همذات پنداری کنند. نویسنده در این رمان، شخصیتی را به تصویر می‌کشد که جامعه به هیچ‌وجه پذیرای او نیست و این فرد که از طرف همه رانده شده است، در کنج تنهایی به مرور زندگی، افکار و عقاید خود می‌پردازد. از طرف دیگر، «هاینریش بل» با قلم توانمند خود به خوبی می‌تواند تصویری واقع‌گرایانه از وضعیت آلمان، پس از جنگ جهانی دوم ارائه دهد.