گفتگو با سم پکینپا

هنگامي که «ماکسيم گورکي»، از اردوگاه‌هاي سيبري ديدن کرد، تا آخرين ساعات همه‌چيز همان‌طور گذشته بود که قدرت مي‌خواست. در همان لحظه‌هاي آخر بود که زنداني‌اي حقيقت را پيش روي نويسنده‌ي بزرگ روس گذاشت و به قول الکساندر سولژنستين، درست در زماني که گورکي سوار بر قايق، آنجا را ترک مي‌کرد، آن زنداني تيرباران شد و توامان همه‌ي آن آرمان‌هاي انساني جا گرفته در ذهن شبه‌ پيامبر شوروي، درحال فروريختن بود. هرچند او نمي‌دانست که اين فروريختن هم، به قيمت جان آن زنداني تمام شده است! گورکي پيرسال‌تر از آن بود که بتواند براي روايت آن‌چه دانسته بود کاري کند و ازهمين‌رو ظهور سولژنستين و روايت‌هايش از گولاگ، الزامي بود و مبدل به سهمگين‌ترين روايت‌هاي تاريخ بشري از سرحدات رنج زير يوغ استبداد شد. با اينکه در آغازين سال‌هاي پسااستاليني، نيکيتا خروشچف، سومين رهبر اتحاد جماهير شوروي، از در دوستي با سولژنستين درآمد و اجازه‌ي انتشار کتاب «يک روز از زندگي ايوان دنيسويچ» را صادر کرد، اما هيچ‌کس انتظارش را نداشت ماجراي گولاگ و گولاگي‌ها، از آن‌چه بر ايوان دنيسويچ رفته، فراتر باشد. شوک عظيم دوازده سال پس‌از چاپ «يک روز از زندگي...» اتفاق افتاد: نسخه‌هاي زيرزميني و بدون سانسور «مجمع‌الجزاير گولاگ»، حاصل ده سال تحقيق و تفحص الکساندر سولژنستين از اردوگاه‌هاي کار اجباري شوروي و گفت‌وگو با بازماندگان، در زمستان 1974، ميان مردم دست به دست شد. درحالي‌که جاسوسان کا. گ. ب، در همه‌جا به‌دنبال سولژنستين‌خوان‌ها بودند، وقايع‌نگاري هول‌انگيز و هوش‌رباي برنده‌ي نوبل ادبيات 1970، منظر مردم شوروي و همه‌ي جهانيان را نسبت به اعماق وحشت زيستن در جهان استاليني، براي هميشه تغيير داد. مجمع‌الجزاير گولاگ به مثابه‌ي تجربه‌اي در تحقيق و تفحص ادبي، فقط از عهده‌ي نويسنده‌اي متعهد، چپ‌گرا و معتقد به آرمان‌هاي بزرگ اخلاقي و انساني هم‌چون سولژنستين برمي‌آمد که وجدان بيدارش، به او اجازه‌ي سکوت برابر رنج و محنت مردمش را نمي‌داد. خواندن کتاب بزرگ سولژنستين، در زمانه‌ي اکنون، بايد همراه با يادآوري جمله‌هاي خود او در پيامش هنگام دريافت نوبل ادبيات باشد، تا گولاگ‌هاي دور و نزديک خودمان را در همين هزاره‌ي سوم، فراموش نکنيم: «بياييد هيچ‌يک از مدعوين اين خوان ضيافت از خاطر نبرند که همين الساعه زنداني‌هاي سياسي در دفاع از حقوقي که محدود و پايمال شده‌اند، در اعتصاب غذا به سر مي‌برند.»

کتاب مبانی آفرینش ملودی در آهنگ سازی نوشته محمدرضا آزاده فر توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، موسیقی، آهنگ سازی به چاپ رسیده است. اگرچه تعداد اصوات سازها محدود است و دامنه‌ی صوتی حنجره‌ی انسانی از آن هم محدودتر، یکی از شگفت‌آورترین توانایی‌هایی که در نهاد انسان وجود دارد بهره‌برداری از این محدودیت برای خلق آثار نامحدود موسیقایی است. آوازی ساده شامل تنها ده نت، امکان تبدیل‌شدن به بیش از شصت میلیون ملودی متفاوت را دارد. اما در ابتدای کارِ یک آهنگ‌ساز جوان، معمولاً ایده‌های موسیقایی به‌راحتی از ذهن او به روی کاغذ یا ساز او جریان نمی‌یابد. او احتیاج دارد ابزاری برای شروع جریان آفرینش خویش در دست داشته باشد تا با کمک آن بتواند عوامل متشکله‌ی موسیقی مانند ملودی، ریتم، هارمونی، واسطه‌های اجرای موسیقی و غیره را بهره‌برداری و کنترل کند. از جهت اینکه خاستگاه «فرم»، «هارمونی»، «کنترپوان» و «ارکستراسیون» تا حد زیادی تمدن غربی بوده است تاکنون منابع بی‌شماری در این موضوعات به زبان‌های خارجی منتشرشده است، اما کتاب مستقل در مورد ملودی در آهنگ‌سازی کمیاب است و موضوع ملودی اغلب در حاشیه‌ی موضوعات دیگر مورد بررسی قرار گرفته است. توجه فرهنگ‌های موسیقایی ایرانی، هندی، ترکی و عربی به ملودی بسیار متفاوت از فرهنگ‌های غربی است. ذائقه‌ی شنیداری شنوندگان این فرهنگ‌ها تا حد زیادی طلب‌کننده‌ی ملودی در آثار است. کتابی که پیش روی شماست براساس ضرورت پرداختن به این موضوع نوشته شده است. معرفی مباحث کتاب مبانی آفرینش ملودی ساختمان ملودی ملودی از دیدگاه شنونده بسط و گسترش ملودی و کلام ملودی در ترکیب سازه ها ملودی و فرم منابع الهام ملودی شیوه کار آهنگ سازان