گوشه نشین

این رمان آخرین بخش از سه‌گانه‌ای است که در آن سرنوشت قهرمان باب گوریو و آرزوهای بربادرفته مشخص می شود این کتاب بزرگترین، جذاب‌ترین و به نوعی پراهمیت‌ترین نوشته‌ی بالزاک و در عین حال یکی از تلخ‌ترین و گزنده‌ترین آثار او استبالزاک در این کتاب بیش از هر اثر دیگری به سراغ پاریس و پاریس‌نشینان می‌رود، اما این‌بار با طبقه متوسط، با کارمند‌ها، پیشه‌وران خرده‌پا و خرده‌بورژواها کاری ندارد و نوک تیز نیشترش را به جان دو طبقه زده: اشراف و بزهکاران

تاریخچه‌ پیش‌ پرده‌خوانی‌، تماشاخانه‌های‌ تهران‌ که‌ از سالهای‌ دور تشکیل‌ و منحل‌ گردیده‌، با تحقیق‌ و درج‌ اولین‌ نمایشنامه‌های‌ اجرا شده‌، نام‌ کارگردانها، بازیگران‌، چگونگی‌ آغاز نمایش‌های‌ رادیوئی‌، همچنین‌ بازیگران‌ اصفهان‌، تبریز، رشت‌، مشهد و مطالب‌ دیگر کتاب «من و زندگی» نوشته و خاطرات «مرتضی احمدی» است. ناشر درباره‌ی کتاب آورده است: «من و زندگی شرح خاطرات مرتضی احمدی هنرمند پیشکسوت عرصه نمایش است. او در این کتاب به نقل خاطرات دوران کودکی تا بزرگسالی و زندگی حرفه‌ای و شخصی خود می‌پردازد. در بیشتر بخش‌های کتاب اطلاعات جالبی درباره شهر تهران در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. او در فصل نخست با عنوان "از گذشته حرف بزنیم" نقل می‌کند: بر عکس آنچه بین مردم شایع است، اولین بستنی‌فروش صاحب‌نام در تهران اکبر مشدی نبوده، بلکه استاد او مردی قوی هیکل و بلندبالا با محاسنی سیاه با سه دهنه مغازه بستنی فروشی در دروازه دولت، قلهک و تجریش به نام محمد ریش بوده. کیفیت بستنی او به حدی مطلوب بوده که شعری در وصف او سروده‌اند: از اینجا تا به قلهک تا به تجریش نخوردی بستنی محمد ریش پس از مرگ او شاگردش، یعنی‌‌ همان اکبر مشدی که پدرش را همه مشدی خطاب می‌کردند و یکی از بزن بهادر‌ها و در عین حال نیکوکاران خیابان ری بوده، به شهرت می‌رسد.» در قسمتی از این خاطرات می‌خوانیم: «امروز که زیر سایه خیمه پیری دراز کشیده‌ام به روزهایی که جوان بودم و آرام و قرار نداشتم فکر می‌کنم. جوانی بودم شاداب و قبراق، خیلی قرص پا به زمین می‌کوبیدم، سرکش بودم؛ قلدر و جویای نام. هر بار که یاد آن وقت‌ها می‌افتم، غم گذشته بیش از پیش جلوی چشم‌هایم جولان می‌دهد و سر به سرم می‌گذارد. ای کاش پدرم برایم شناسنامه نگرفته بود و سال‌های عمرم گم بودند و تاریخ تولدم به من دهن کجی نمی‌کرد؛ چه بودم، چه کار می‌خواستم بکنم، به کجا رسیدم؟»

داستان‌های‌ گرد آمده‌ در این‌ مجموعه‌ عبارتند از: دفترچه‌ پس‌انداز، دخترک‌ ساده‌لوح‌، عاشق‌ و معشوِق، تازه‌ عروس‌، خداحافظی‌، شال‌ خاکستری‌، دوچرخه‌ قرمز، یکشنبه‌، درس‌، بوی‌ دود، دیوار دبیرستان‌ و سرخی‌ غروب‌. آلبا دِ سِس‌ پدس‌ در سال‌ ١٩١١ در شهر رم‌ متولد شد. پدر او کوبایی‌ و مادرش‌ ایتالیایی‌ بود و خود او با ازدواج‌ با یکی‌ از نجیب‌زادگان‌ ایتالیایی‌، تبعه‌ ایتالیا شد. پس‌ از مدتی‌ روزنامه‌نگاری‌، اولین‌ رمان‌ خود «هیچ‌ یک‌ از آن‌ها بازنمی‌ گردد» را به‌ چاپ‌ رساند (١٩٣٨). همان‌ طور به‌ نوشتن‌ مقالات‌ سیاسی‌ و ضد فاشیستی‌ ادامه‌ داد و مدتی‌ نیز به‌ خاطر آن‌ها زندانی‌ شد (که‌ تأثیر آن‌ در کتاب‌ «از طرف‌ او»، «عذاب‌ وجدان‌» و داستان‌ کوتاهش‌ به‌ عنوان‌ «دفترچه‌ پس‌انداز» آشکار است‌).

اگر آنانیا دروغ‌ می‌گوید، این‌ اُلی‌ است‌ که‌ دروغ‌ را دوست‌ دارد. بی‌خبر از این‌ که‌ در دوست‌ داشتن‌ این‌ دروغ‌ تنها نیست‌، بی‌خبر از این‌ که‌ عشق‌ می‌تواند رویایی‌ترین‌ تصویرها را واقعی‌، بس‌ واقعی‌ جلوه‌ دهد. اُلی‌ فریب‌ را به‌ پیشواز می‌رود و به‌ دنیایی‌ قدم‌ می‌گذارد که‌ خشونت‌ و ابتذال‌ حرف‌ اول‌ و آخر آن‌ است‌؛ اما او تنها مخاطب‌ کیفرخواست‌ برخاسته‌ از راهش‌ نیست‌. وارث‌ خاکستر فرزند اُلی‌ است‌. گراتسیا دلددا، نویسنده‌ صاحب‌نام‌ ایتالیایی‌ و برنده‌ نوبل‌ ادبی‌ ١٩٢٦ در «خاکستر» نیز چون‌ دیگر آثارش‌ انسان‌ را به‌ تصویر نشسته‌ است‌؛ انسان‌ را و شرایط‌ تحمیل‌ شده‌ بر او را.