Reading and understanding psychology

یخ در جهنم آغازگر روایت تولد دختری به نام مریم است. دوره زمانی داستان اواخر قاجاریه را دربرمی‌گیرد و ضمن نشان دادن شرایط آن دوره به اواسط دوره حکومت رضا شاه می‌رسد. مریم در کودکی خود را در رقابت با برادر دوقلویش می‌بیند و این احساس باعث تلاش بیشتر او برای تغییر شرایط زندگی‌اش به ویژه در مقایسه با خواهرانش می‌شود. او که در خانواده‌ای سنتی متولد شده ابتدا به مکتب و سپس مدرسه می‌رود و درس می‌خواند. تلاش مریم برای تغییر سبک زندگی‌اش تا آنجا پیش می‌رود که بر خلاف اوضاع و شرایط آن روزگار شروع به آموختن تارنوازی از پدر دوستش می‌کند و در جایی که آموزش نواختن تار می‌بیند با افرادی آشنا می‌شود که زندگی او را کاملاً متحول می‌کنند. هر چند نویسنده سعی کرده در این بخش نشان دهد تا جامعه‌ای پیشرفت نکند هر حرکتی درون آن جامعه محکوم به درجا زدن است. «بعضی چیزا مثل یخ تو جهنم می‌مونه . مثل این تار. مشکلات را حل نمی‌کند ولی حداقل چند لحظه‌ای آرامت می‌کند. آنقدر که بتوانی دوام بیاوری.»

مجموعه داستان آبیِ کم­جان، سومین اثر داستانی محمدعلی دستمالی است. او مجموعه داستان «اسبی برای مردن» را در سال ١٣٨٩ در نشر افراز و مجموعه داستان «تبعید به بالکن­ها» را در سال ١٣٩٧ در نشر روزنه چاپ کرده است. در ٩ داستان مجموعۀ آبیِ کم­جان، تجارب و الحان و روایات متفاوتی وجود دارند که نشان‌دهنده تلاش برای دستیابی به آفاق ذهنی و فرم­های داستانی جدید است. در داستان «نیشابور که دریا ندارد»، میرزا رضا، راوی شیدا و عشق­زده­ای است که فضای زندگی درونی و بیرونی خود را برای محبوب و معشوق خود به نام ساغر به هم ریخته است، نگاه غریبی دارد که او را از تهران به اطراف و اکناف جهان کشانده است. این داستان، مقام نخست جایزه ادبی فرشته را در سال ٩٨ از آن نویسنده کرد. داستان «دندان حضرت اشرف» که برنده مقام دوم جایزه صادق هدایت در سال ٩٩ بود، نگاهی سینمایی و خاص دارد به زندگی چهرۀ سیاسی مشهور تاریخ معاصر ایران یعنی قوام‌السطنه که قرار است داستان زندگی او در یک سریال تلویزیونی به تصویر کشیده شود. در داستان «محاکات یک فراری»، راویتی از یک پیوند عاطفی و خاص می­بینیم که در بطن خود، در حال پنهان­سازی ابعاد یک قتل است. در داستان «کات به چشمان اسب»، با روایتی از سرخوردگی یک عاشق سینه­چاک روبرو هستیم که شوق وافر او به تماشای فیلم سینمایی مشهور پدرخوانده، او را به ورطه غریبی کشانده است. در داستان «پچ پچ با دلبر تک سیلابی»، تعداد سیلاب اسم آدم­ها برای قهرمان داستان، رویکرد او را در مورد زندگی و ادم­ها تغییر داده است! محمدعلی دستمالی در سومین مجموعه داستان خود، تلاش کرده در فرم و لحن داستان، گوشه­ها و زوایای جدیدی را بیازماید و قدم در راه­های مه­آلودی بگذارد که گویی در آن، صدای پرنده­ها و آب­های دور در هم آمیخته­اند.