Reading and understanding psychology

داستان کوتاه ایران در نخستین سال‌های دهة چهل، نزدیک به یک دورة ده‌سالة اختناق را پس از کودتای 28 مرداد 1332 از سر گذرانده است.

دهة چهل، دهة حاکمیت سانسور و عدم آزادی اندیشه و بیان است؛ دوره‌ای که در آن رسانه‌های همگانی زیر کنترل شدید قرار دارند، هنرمندان به زندان می‌افتند، و نویسندگان، ممنوع‌القلم می‌شوند.

ترس و بدبینی بر همه‌جا حاکم است و این وضعیت، درونمایة بسیاری از نوشته‌های دهة چهل است؛ دوره‌ای که نویسندگان بازتاب‌دهنده و تصویرگر و بازآفرینندة واقعیت‌های روزگار خویشند. واقعیت‌هایی چون شکست، آرمان باختگی، از پای درآمدن، وحشت و یاس، بدعهدی و ریاکاری و بی‌اعتمادی بر فضای کلی این داستان‌ها بال گسترده است.

ششمین مجلد از مجموعة «داستان‌های محبوب من» پس از نگاهی به وضعیت داستان کوتاه در دهة چهل، تعدادی از داستان‌های این دهه، از نویسندگان مختلف را به همراه نقدی بر داستان‌ها از علی اشرف درویشیان و رضا خندان (مهابادی) دربر می‌گیرد.

برخی از داستان‌ها عبارت‌اند از: «جشن فرخنده/ جلال آل احمد»، «زیر باران/ احمد محمود»، «پناهگاه/ ناصر تقوایی»، «مرثیه/ اکبر رادی»، «مهرة مار/ م. ا. به‌آذین» و «قصه چهارم/ غلامحسین ساعدی».