راههای ابریشم نو (اکنون و آینده جهان)
پايان قرن نوزدهم، فرديناند فون ريشتهوفن، جغرافيدان آلماني، اصطلاحي ساخت براي توصيف شبکهي دادوستد چين در عصر خاندان هان با بقيهي جهان. نامش را گذاشت "راههاي ابريشم" و اين اصطلاح به مذاق همه، از اهل علم گرفته تا مردم عادي، خوش آمد.
هنگامي که استقبال خوانندگان از "راههاي ابريشم" را ديدم شگفتزده شدم. بيش از يک ميليون نسخه از آن در جهان به فروش رفت، هشت ماه در صدر فهرست ده اثر برتر ساندي تايمز بود، و در بريتانيا و چين و هند و کشورهاي خليج فارس پرفروشترين کتاب شد. نشان داد خيليها مايلاند جهان را بهتر بشناسند و از مردمان و فرهنگها و مناطقي که گذشتهي پررونقي داشتهاند بيشتر بدانند. معلوم شد خيليها علاقهمندند تاريخي را بخوانند که کانون توجه را از قصهي آشناي هميشگي، که روايت برتري اروپا و غرب است، به آسيا و شرق منتقل ميکند و به شناخت روابط درهمتنيدهي مردمان و فرهنگها و قارهها؛ چگونگي گسترش دينها و زبانها در گذشته، چگونگي انتقال سليقههاي خوراکي و پوشاکي و هنري و رقابت و وامگيري آنها از هم کمک کند. "راههاي ابريشم" اهميت محوري تسلط بر منابع و تجارت خارجي را نشان ميدهد و از اين رو بسترها و انگيزههاي لشکرکشيها در خشکي و دريا را، که امپراتوريها از آن برخاستند، توضيح ميدهد و اجازه ميدهد که ما گذشته را نه مجموعهاي از دورهها و منطقههاي مجزا و متمايز بلکه زنجيرهاي ببينيم که جهان را هزاران سال همچون بخشي از تاريخ بزرگتر و فراگيرتري همبسته کرده است.
دولت و دیوار (افول حاکمیت)
چرا دقيقا بعد از گذشت سه دهه از زمان برگزاري جشنهاي بينالمللي به مناسبت فروريختن ديوار برلين، خيل عظيم دولت ـ ملتها در کار گسترش ديوارهايي در مرزها يا نزديک مرزهاي خويشاند؟ آخر در زمانهي ما که سرتاسر کرهي زمين به هم متصل شده و با توجه به اينکه عموم قدرتهاي مدرن متأخر در مقابل مسدودسازي فيزيکي تأثيرناپذير شدهاند، چه نيازي به ديوار کشيدن است؟ ديوارها چگونه به تقويت تصويري آرماني اما ساختگي از استقلال و حاکميت ملي کمک مي کنند و تا چه حد مايه مستحکم بودن تصويرهاي خيالي و موهوم از مليت ميشوند؟ کارکرد نمادين و مادي و رواني ديوارهاي جديد چيست؟
وندي براون نظريهپرداز سياسي و استاد دانشگاه برکلي است و در زمينهي نظريهي سياسي مابعد فوکويي، مطالعات انتقادي حقوق و نظريهي فمينيستي کار ميکند و موضعي مابين مارکس و فوکو دارد.
الههها (اسرار الوهیت زنانه)
نخستين اثر کمبل در مورد الههها، با مقدمه و ويرايش دکتر سافرون رُسي، مدير يک بايگاني بزرگ و مرکز تحقيقات که مجموعهي آثار جوزف کمبل، ماريبا گيمبوتاس، جيمز هيلمن، و ساير پژوهندگان اسطورهشناسي، يونگيها و روانشناسي کهنالگويي، و علوم انساني را در بر ميگيرد.
در ستايش جوزف کمبل
در قرن ما هيچکس، نه فرويد، نه توماس مان يا لوي استروس، به اندازهي کمبل مفهوم اسطورهاي جهان و چهرههاي جاويدان آن را وارد آگاهي روزمره نکرده است.
جيمز هيلمن
کمبل به يکي از نادر روشنفکران زندگي آمريکايي تبديل شده است؛ متفکري جدي که فرهنگ عامه از او استقبال کرده است.
امپراتور پرتغالستان (شاهلیر سوئدی)
تا نيمهي کتاب گمان ميکردم با داستاني بچگانه و شيرين دربارهي پدري شيدا روبهرويم. اما سلما لاگرلوف چه غافلگيريها که برايم در چنته نداشت!… اين اثر رماني درخشان است و سلما لاگرلوف در ميان ??? نفري که نوبل [
باب کوربِت، استاد دانشگاه وبستر، ميسوري، ????
امپراتور پرتغالستان شاهکار کوچکي از سلما لاگرلوف است… اما بهخوبي چيرهدستي نويسنده را نشان ميدهد. اين اثر رماني شيرين و لطيف است، با داستاني تأثيرگذار که يادآور افسانههاي باستاني است. عشق يک پدر به دخترش و جنوني که فقط محصول خيال باطل عشق ابدي است، هستهي داستان را تشکيل ميدهد. خوانندگان بايد با دو عينک اثر را بخوانند: عينک عشق و عينک جنون، که جداييناپذيرند و اجتنابناپذير… جالب است که تأثيرگذارترين جملهي کتاب مربوط به رابطهي يان با دخترش نيست، بلکه مربوط به رابطهي او با همسرش است، که جنون يان آن را از رابطهاي سرد و دور به رابطهاي نرم و شيرين تبديل ميکند:
«يان ديوانه نيست، اما خداوند پردهاي جلو چشمانش کشيده تا مجبور نباشد چيزي را ببيند که طاقتش را ندارد؛ و اين مايهي شکرگزاري است.»
جنگ صلیبی اول (فراخوان از شرق)
جنگهاي صليبي و تاريخشان اهميتي چنان براي فهم و تحليل وضعيت معاصر ما دارند که بازخواني و کندوکاو آنها از هر منظري ميتواند دريچهاي گشوده کند و روشنگر بسياري از نقطههاي تاريک هرآنچه بر ما گذشته و خواهد گذشت، باشد. مسئلهي آغاز جنگهاي صليبي با نامهي پر سوزوگداز امپراطور کنستانتين يا همان کنستانتينوپل به پاپ اوربان دوم و درخواست اعلام فتوي به مسيحيان عالم که بيايند و سرزمينهاي مقدس را از دست مسلمانان و يهوديان کافر پس بگيرند، يکي از نکتههاي مهميست که کمتر به آن پرداخته شده است. و البته رفتار مزورانه و زيرکانهي همين جناب کنستانتين در استقبال از ارتش صليبيون که خود را از همهجا بيخبر نشان ميداد و شايد به دليل همين رفتار هم نقش پر رنگاش کمرنگ جلوه داده شده است! جنگ اول صليبي نقطهي آغاز چند سده خونريزي و خونبازي و ويراني و دهشت است که حتي اگر جاري شدن خون همچون نهر آب در اورشليم را نيز افسانه بدانيم، باز هم چيزي از آن قساوتهاي عظيم کم نميکند. کتاب «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق» رجوعيست به نقطهي سرآغاز، به اينکه چه شد که آن همه خون و جنون پا گرفت و قرنها هرکسي از هر کوي و برزني از پادشاهان و شواليهها تا مردم کوچه و بازار براي پس گرفتن مقدسترين جغرافياي شوم تاريخ که فقط 52 بار لشکرهاي مختلف به آن لشکرکشي کردهاند، بهپا خواستند و جانها ستاندند و وحشستها آفريدند. کتاب جنگ صليبي اول پيتر فرانکوپن دست روي لحظههاي آغازين وقايعي گذاشته که به فهم و تحليل لحظههاي اکنون ما مدد ميدهد؛ مسلمانان و يهوديان تا قبل از آغاز به کار آژانس يهود، در تمام طول تاريخ در دفاع از سرزمينهايشان عليه انسان سفيدپوست غربي با هم متحد بودهاند!
آلیور تویست
کتاب آلیور تویست نوشته چارلز دیکنز با ترجمه احد علیقلیان توسط انتشارات مرکز با موضوع رمان, رمان های خارجی, داستان با موضوع رمان, رمان های خارجی, داستان به چاپ رسیده است.
آلیور تویست همه ی عناصر رمانی مدرن را دارد جز یکی: خودآگاهی. جهان برای آلیور یکسره نامفهوم و ناشناختنی است.
آشفتگی و هیاهو و آشوب دنیای بیرون آینه ی سردرگمی درونی اوست.
نشانه های نبوغ دیکنز در آفرینش فضای داستانی و درون مایه و خلق شخصیت های پویا و ماندنی و نوآوری های سبکی آشکار است. نبوغ و خلاقیت دیکنز بیش از هر چیز در خلق شخصیت های زنده و ماندگار نمایان می شود.
همه ی خواننده ها از سرزندگی و طبیعی بودن شخصیت ها در شگفت می مانند.
هیچ نویسنده ای در هنر به تصویر کشیدن انسانها در همان نگاه اول به پای دیکنز نمی رسد. این رمان با زبانی طنزآمیز و گزنده روایت می شود که خاص دیکنز است و در زبان انگلیسی نظیر ندارد. از آلیور تویست نمایشهای متعدد و چند فیلم و مجموعه ی تلویزیونی ساخته شده است اما لذت تماشای هیچ یک از این ها با لذت خواندن آن برابری نمی کند.
3 استاد (ادای احترامی به ابراهیم گلستان شمیم بهار و قاسم هاشمینژاد)
براي نسلي كه از اوايل دهه پنجاه خورشيدي به عرصه رسيد و سر از لاك خودش بيرون آورد، اين سه تن سهتا از شاخصترين قلهها بودند. تن ندادن به آن جرياني كه داشت همهچي را به يك طرف ميبرد، تن ندادند به سليقههاي مسلط و معمول و سوار هيچ موجي نشدند. هر كدام راه خودش را رفت و كار خودش را كرد.
اين اداي دين شاگرديست به استاداني كه هرگز به دنبال لشكركشي نبودند و هيچ تلاشي هم در اين راستا به خرج ندادند.
هر كدام براي خودش سرداري بود - هر چند بيسپاه و تنها.
ویتک (خرس قهرمان)
.. نويسندهي مهاجر، ويسلاو لاسُتسکي، در اين کتاب داستان خرس قهوهاي معروف ايراني، "ويتک"، را روايت ميکند. زماني که سربازان گروهان بيستودوم توپخانهي ارتش لهستان در بحبوحهي جنگ جهاني دوم از خاک ايران عبور ميکردند، ويتک را که در آن زمان تولهخرس کوچکي بود از يک پسربچهي ايراني خريدند و دور از چشم فرماندههايشان با خود همراه کردند. ويتک همراه گروهان از ايران به عراق و سوريه و اردن و فلسطين سفر کرد و بالاخره از طريق مديترانه به ايتاليا رفت و آنجا در نبرد مونتهکاسينو در برابر ارتش آلمان نازي و ايتاليا براي اولين بار در حمل گلولههاي خمپاره به سربازان کمک کرد و الهامبخش نيروهاي متفقين شد. پس از پايان جنگ سربازان قرار گذاشتند تا زمان باز پس گيري استقلال لهستان ويتک را موقتاً به باغ وحش شهر ادينبرا در اسکاتلند بسپارند. ولي لهستان سالها در تصرف شوروي سابق باقي ماند و سرانجام ويتک در باغ وحش ادينبورگ از دنيا رفت.لهستانيهايي که در زمان جنگ جهاني دوم از خاک ايران عبور کردند هزاران شهروند معمولي و نظامياني بودند که پس از حملهي اشغال لهستان توسط ارتش آلمان به خاک شوروي پناه برده بودند و حکومت وقت اتحاد جماهير شوروي آنها را به سيبري تبعيد کرده بود. بعداً بر اساس توافق دولتهاي انگلستان و آمريکا با شوروي قرار شد لهستانيها آزاد شوند و از طريق ايران به نيروهاي متفقين در فلسطين و شمال آفريقا بپيوندند. از ميان آنها بعضي در ايران ماندند و تشکيل خانواده دادند و بعضي نيز بر اثر بيماريهاي مختلف درگذشتند و در شهرهاي بندرانزلي، تهران و اصفهان به خاک سپرده شدند. آرامستان لهستانيهاي تهران در منطقهي دروازه دولاب خوابگاه ابدي 1892 شهروند و چندصد نظامي لهستاني است که در تهران درگذشتند
نیچه تن هنر شناخت
تقی ارانی (1 زندگی کوتاه علوم پایه روانشناسی شرقشناسی و فلسفه سیاسی)
تقي اِراني: يک زندگي کوتاه درواقع سفرنامه است، روايت دوراني که يک قرن با ما فاصله دارد. در اين کتاب از خلال زندگي تقي اراني به ميراث نظرياش پي ميبريم که سه بُعد دارد؛ بُعد اول مربوط است به مفهوم اراده که مفهومي روانشناسي است و تحت تأثير نظريهي ويلهلم وونت؛ بُعد دوم عاملي است که باعث ميشود اعمال ما هوشمندانه باشند و از آنجايي که عزم به عمل منتهي ميشود، اراني اساس را بر نقش تعيينکنندهي قدرت منطق و استدلال ميگذارد و بُعد سوم را که نحوهي بروز اين منطق در حيطههاي مختلف فعاليت انساني است مطرح ميکند. به نظر اراني فيزيک شيمي و زيستشناسي تجلي منطق ديالکتيکاند و همين منطق در قلمرو علوم انساني بهويژه فلسفهي اجتماعي و سياسي متجلي ميشود.