تکرار
کتاب تکرار (جستاری در روانشناسی تجربی) نوشته سورن کیرکگور با ترجمه صالح نجفی, توسط انتشارات مرکز با موضوع فلسفه، فلسفه غرب، اگزیستانسیالیسم به چاپ رسیده است.
تکرار کتابی است کـه کیرکگور در سال 1843 و با نام مستعار کنستانتین کنستانتیوس چاپ کرد. کنستانتین به تحقیق در این باره میپردازد که آیا تکرار ممکن است یا نه و کتاب شامل تمام آزمونهایی میشود که او بدانها دست میزند تا این معنی برای او روشن شود. آزمایشهای او در ضمن به بیماری بینام پیوند میخورد که تحت عنوان «مرد جوان» بدو اشاره میشود. مرد جوان از دختر محبوبش درخواست ازدواج کرده است اما یکباره احساس میکند باید نامزدی را بهم بزند چرا که نظرش عوض شده است. تضاد و تعارضی هست میان دو شکل از صادق بودن: وفادار بودن به نامزدش و صادق بودن در مورد احساسهای جدیدش. از قضا این وضعیت به روشنی آینهای است در برابر تجربة شخصی کیرکگور و رابطهاش با رگینه اولسن. همین شباهت وضعیت مرد جوان به وضعیت خود کیرکگور است که نشان میدهد کنستانتیوس و مرد جوان به احتمال زیاد دو شخص جدا نیستند و ما با نوعی تحلیل حیات باطن روبهروییم که در آن، یک فرد همزمان نقش بیمار و روانکاو را بازی میکند.
تکرار از مرد جوانی حرف میزند که میخواهد از مرحلة زیباشناختی به مرحلة دینی برسد، اما در این کار شکست میخورد و صرفاً خودِ قدیمیاش را از نو میآغازد، برخلاف ایوب در کتاب مقدس که سرآخر توانست به تکرار حقیقی نایل شود و هر آنچه را از دست داده بود از نو به چنگ آورد.
نظریهای در باب اقتباس
در نظريهاي در باب اقتباس ليندا هاچن، كارشناس ادبي مشهور، فراگير بودن اقتباس را در تمامي اشكال مختلف رسانهاي بررسي ميكند. البته در سينماي معاصر، به اندازه كافي اقتباس وجود دارد ـ براساس هر چيزي از كتابهاي مصور گرفته تا رمانهاي جين آستن ـ تا ما را به اين فكر وا دارد كه شايد قصههاي هاليوود به اتمام رسيده است. اما هاچن استدلال ميكند كه اگر تصور ميكنيد اقتباس صرفا در مورد رمانها و فيلمها قابل ادراك است، سخت در اشتباهيد. امروزه آهنگهاي كپيبرداري شدهاي هستند كه به بالاي جدول موسيقي پاپ دست پيدا ميكنند، نسخههاي بازيهاي كامپيوتري از داستانهاي پريان وجود دارند، و حتي برخي از قطارهاي هوايي از حق انحصاري فيلمهاي موفق نشئت ميگيرند.
بالون مهتا
رمان کوتاه «بالون مهتا»، فضایی فانتزی و غیرواقعی دارد و علاقهمندان به این فضا، با این رمان به خوبی ارتباط برقرار میکنند. «بالون مهتا» سومین رمان جعفر مدرس صادقی است. او این رمان را در سال ۱۳۶۶ نوشته است.
«بالون مهتا» درباره مهتاست، مردی هندی تبار، که دلش میخواهد بدون کمک بالون پرواز کند. نه فقط پرواز در پهنۀ مکان، که پرواز در پهنۀ زمان را هم میخواهد. او دلش میخواهد به کودکیها و پیریهایش هم پرواز کند. مهتا ویژگیهای خاص و منحصر به فردی دارد. مهتا یک بالون سفید دارد و قدرتی خاص که با کمک آن میتواند خیلی کارهایی را که دوست دارد، انجام دهد و دیگران را هم وادار کند که طبق خواست و نظر او رفتار کنند. رامین و سیما هم از دیگر شخصیتهای این رمان هستند. رامین ، همراه مهتا در یک ساختمان هشت طبقه زندگی میکند. او درگیر تلفنهای زیاد است و مدام در باجه تلفن عمومی روبه روی ساختمان، مشغول تلفن زدن و حرفزدنهای طولانی است. سیما، شخصیت اصلی کتاب، از دیگر ساکنین این ساختمان است. او در طبقه دوم زندگی میکند و سخت تنهاست. پدر و مادر سیما، به آمریکا مهاجرت کردهاند. سیما مدتی است که درگیر تنهایی و افسردگی است. بعد از رفتن پدر و مادرش او باید او لوازم خانه را بفروشد. تنهایی و پریشانی سیما، رفته رفته روی مهتا، تاثیر میگذارد.
در تکهای از کتاب میخوانیم:
«سیما هنوز تصمیمی برای این گلدانها نگرفته. این گلدانها از دوازده سال پیش که پدرش این آپارتمان را خرید این جا بودهاند و جزئی از خود آپارتماناند. هر کسی که این آپارتمان را بخرد صاحب این گلدانها هم میشود. گلدانهای سفالی، گلدانهای بزرگ و کوچک، با گیاههای پر شاخ و برگ و سرسبز. گلدانهای بزرگتر روی بالکن و گلدانهای کوچکتر در گوشه و کنار اتاق پذیرایی، پهلوی شیشۀ پنجرۀ قدی رو به بالکن، روی میزهای کوتاه کنار دیوار. همۀ گلدانها گیاههای پر شاخ و برگ و سرسبزی دارند و سیما هنوز هم به آنها آب میدهد.»
جعفر مدرس صادقی را علاقهمندان جدی ادبیات میشناسند. او سالهاست که مینویسد. در کارنامۀ کاریاش علاوه بر چند رمان و مجموعه داستان کوتاه، ویرایش برخی از متون کلاسیک فارسی هم به چشم میخورد. «گاو خونی» از رمانهای معروف اوست. او بعد از فعالیتهای مطبوعاتی در شروع راه، مثل گزارشنویسی و نقد و معرفی کتاب، اولین داستان کوتاهش را در ۱۹ سالگی در ماهنامه رودکی منتشر کرد. در آثار مدرس صادقی میتوان شاهد وقایع و پدیدههای شگفتانگیز بود. او خیلی خود را مقید به واقعنمایی نمیکند.
برخی اعتقاد دارند، جعفر مدرس صادقی نیز از آن دست نویسندگانی است که تحت تاثیر گابریل گارسیا مارکز است. بنابراین شاید بیربط نباشد که برخی از منتقدان و پژوهشگران ادبی تاثیر «صد سال تنهایی» مارکز را در داستان کمحجم «بالون مهتا» دیدهاند و به تحلیل و مقایسه این دو اثر، از منظر ادبیات تطبیقی، نشستهاند. از پررنگترین نقاط اشتراک میتوان به: میل زیاد به انجام کارهای خارقالعاده، مایوس شدن و تلخکامی نهایی اشاره کرد.
«بالون مهتا» در ۱۲۷ صفحه و ۷ فصل نوشته شده است. برخلاف «گاوخونی» که راوی اول شخص دارد، راوی «بالون مهتا» سوم شخص است. نثر آن با وجود سادگی، کلیشهای و معمولی نیست. شاید خواندن این کتاب کمحجم، برای خوانندگانی که میخواهند با دنیای داستانی و نثر این نویسنده ایرانی آشنا شوند، خالی از لطف نباشد.
ویتگنشتاین (قواعد و زبان خصوصی)
سول کريپکي، فيلسوف برجسته ي معاصر، در اين کتاب به تفصيل درباره ي تحليل ويتگنشتاين از مفهوم پيروي از قاعده بحث مي کند و خوانشي از استدلال مشهور "زبان خصوصي" را مطرح مي کند. در اين کتاب، که از زمان انتشارش در 1982 همواره آن را از جهت روشني بيان و عمق استدلال ها ستوده اند، کريپکي از جمله به شباهت هاي بحث ويتگنشتاين با استدلال هاي شکّاکانه ي بارکلي و هيوم مي پردازد. پي نوشت کتاب، نظر ويتگنشتاين درباره ي مسأله ي اذهان ديگر را بررسي مي کند. سول کريپکي به طرزي فوق العاده درباره ي استدلال محوري پژوهش هاي فلسفي ويتگنشتاين سخت انديشيده است و روايتي فوق العاده روشن و زنده از آن استدلال به دست داده است... عرضه شده به شکلي روشن و متقاعد کننده... گزارشي مثال زدني و...
سه رساله ی پیشانقدی
کتاب "سه رسالهی پیشانقدی" مجموعهای از آثار اولیهی ایمانوئل کانت، فیلسوف برجستهی آلمانی، است که پیش از نگارش آثار نقدی مشهورش به رشتهی تحریر درآورده است. این رسالهها نمایانگر تحول فکری کانت از دورهی ادبی و حکیمانه به دورهی فلسفی و نقدی او هستند.
این کتاب شامل سه رساله است که هر یک به دورهای خاص از زندگی فکری کانت اشاره دارند:
1. **کانت ادیب**: در این دوره، کانت به نگارش آثاری با سبک ادبی و شیوهای بازیگوشانه میپردازد. نمونهای از این آثار، کتابچهای با عنوان «مشاهداتی دربارهٔ احساس زیبایی و شکوه» است که در سال ۱۷۶۴ منتشر شد.
2. **کانت حکیم**: در این مرحله، کانت به موضوعات اخلاقی و انسانشناسی میپردازد و دیدگاههای خود را در زمینههایی مانند تفاوتهای جنسیتی، ازدواج، اقوام و نژادها مطرح میکند. این دوره نشاندهندهی دگردیسی تدریجی کانت در دههی ۱۷۶۰ است که او به میانهی عمرش میرسد.
3. **کانت فیلسوف**: در این دوره، کانت به تبیین دستگاه فلسفی خود میپردازد که بعدها در نقدهای مشهورش به اوج میرسد. آرای او در زمینهی اخلاق و انسانشناسی در گذر ایام تغییرات قابلتوجهی داشتهاند که در این رسالهها منعکس شده است.
این رسالهها نمایانگر مسیر پرپیچوخمی هستند که کانت برای رسیدن به نقدهای دو یا سه دههی بعدی خود پیموده است. مطالعه این آثار به درک بهتر تحول فکری کانت و چگونگی شکلگیری نظام فلسفی او کمک میکند. بهویژه، آرای او در زمینهی اخلاق و انسانشناسی، مانند نگاه او به زنان و مردان، زناشویی، اقوام و ملل، و نژاد، در گذر زمان تغییرات اساسی داشتهاند که در این رسالهها قابلمشاهده است.
این کتاب برای پژوهشگران حوزهی فلسفه، بهویژه علاقهمندان به فلسفهی کانت، منبعی ارزشمند است. همچنین، مطالعهی آن برای افرادی که به تاریخ تحول اندیشههای فلسفی در قرن هجدهم علاقهمند هستند، توصیه میشود.
ساختار ملودی در موسیقی ایرانی
کتاب ساختار ملودی در موسیقی ایرانی نوشته محمدرضا آزاده فر توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، موسیقی، ملودیبه چاپ رسیده است.
کتاب ساختار ملودی در موسیقی ایرانی رویکردی متفاوت به موضوع ساختمان موسیقی ایرانی دارد. بسیاری از مطالعات سدهی اخیر بهصورت سنتی تمرکز خود را بیشتر بر مطالعهی الگوی فواصل اصوات و مُدهای شکلدهنده آوازها و دستگاهها قرار دادهاند. این در حالی است که بیاغراق ملودی در ساختار موسیقی ایرانی بارزترین نقش را بازی میکند؛ تا بدان حد که کمتوجهی به آن منجر به گسسته شدن پیوند شنوندهی ایرانی با این موسیقی میشود. هویت موسیقی ایرانی برخلاف آنچه در وهلـهی اول به نظر میرسد مرهون نسبت فواصل اصوات نیست بلکـه درواقع کیفیت ملودیها و ریتمها است کـه موسیقی ایرانی را بـرای شنوندهی آن آشنا و مرتبط به هویت خویش میکند.
این کتاب شامل دو بخش اصلی است: در بخش نخست «ساختار فرمال ملودی در موسیقی ایرانی» و در بخش دوم «جنبههای انسانی ملودی در موسیقی ایرانی» از دو زاویه دید «شنوندگان» و «ملودیپردازان» بررسی میشود.
معرفی مباحث کتاب ساختار ملودی در موسیقی
تعاریف و مفاهیم بنیادی
فاصله و چارچوب صوتی
نمای حرکت
عبارت بندی
ریتم
وحدت و تعادل
ملودی و گفتار
بسط و گسترش
ملودی های ایرانی و ادراک انسانی
ملودی پردازان ایرانی چه گونه کار می کنند
دانته آلیگیری
دانته آليگيري در ماه مه 1265 م. در فلورانس به دنيا آمد. خانوادهي آليگيري را به خاطر عنوانها و امتيازهايي كه اعضايش داشتهاند ميتوان از اشراف دانست.
دانته چهرهي سرشناسي در فلورانس بود.
سالهاي آخر زندگي او در راونا گذشت، به نطر ميرسد اين سالها براي دانته سالهاي آسودهاي بوده است و تا روز مرگش (13 يا 14 سپتامبر) در آنجا ماند.
شاهكار دانته البته كمدي الاهي است (كه عنوانش كمدي بود و الاهي بعد از دانته به آن افزوده شد). اين اثر تا اندازهاي حاصل عزم دانته به تحقق عهدي است كه در پايان زندگي نو ميكند: اگر مشيت آني شكوفايي همهچيز از اوست بر اين باشد كه زندگيام چند سالي ديگر بپايد، اميد دارم دربارهي دلدارم چنان بنويسم كه تا كنون براي هيچ دلداري نوشته نشده است.
اين بخش منظومه به سه بخش دوزخ، برزخ و بهشت تقسيم ميشود. همهي آثار دانته بيانگر توجه خاص او به واژهها و ساختار زبان است.
ما گربه هستیم
کتاب ما گربه هستیم نوشته ناتسومه سوسه کی ترجمه احد علیقلیان توسط انتشارات مرکز با موضوع رمان، داستان خارجی، رمان خارجی به چاپ رسیده است.
وقتی یک گربه به مشاهده رفتار ما می پردازد.
یک رمان فوق العاده خواندنی با ترجمه ای عالی رمانی برجسته که از آثار کلاسیک ادبیات جهان به شمار می رود.این رمان سلسله حکایت ها و طنازی ها و شوخی های ظریف گربه ی فارغ البالی است که نامی ندارد و هرگز موشی نگرفته است و به هیچ دردی نمی خورد جز تماشای کردار آدم ها...
ما گربه هستیم و هنوز نامی نداریماصیل ترین و فراموش نشدنی ترین رمان در ادبیات ژاپنی چنین آغاز می شود.ما گربه هستیم رمانی است تمثیلی با زبانی طنز و شوخ و شنگ و روایتی لوده وار که خواندنش بسیار لذت بخش است، وقایع نگاری بچه گربه ای مطرود و سرراهی و سرگردان که تمام وقتش را به مشاهده ی طبیعت آدم ها می گذراند. از ماجراهای نجار و معلمان مدرسه تا ضعف های راهبان و حاکمان. از این چشم انداز یگانه نویسنده کتاب با تکیه بر تعلیمات خود در فلسفه ی چینی اظهار نظرهای گزنده ای درباره خیزش اجتماعی ژاپن دوره ی میجی می کند.
هنر مردن
کتاب هنر مردن نوشته پل موران با ترجمه اصغر نوری, توسط نشر مرکز با موضوع فلسفه و هنر، هنرهای تجسمی, مقدمه بابک احمدی دنیای پل موران, خودکشی در ابیات به چاپ رسیده است.
کتاب پیش رو، دو مطلب «هنر مردن» و «خودکشی در ادبیات» را شامل می شود که در واقع سخنرانی هایی هستند که پل موران در سال 1932 به مناسبت صد سالگی رمانتیسم ایراد کرده است. رمانتیسم مکتبی ادبی است که نویسندگانش بیشتر از دیگران به مرگ یا سپردن خود به مرگ پرداخته اند. اما مرگ تاریخی به قدمت زندگی انسان دارد و به نظر می رسد موران به همین دلیل در اولین جستار این کتاب، از هنر مردن صحبت کرده است. از نظر این متفکر، انسان باستان با این هنر آراسته بوده و انسان مدرن از آن بی خبر است. پل موران نویسنده، شاعر، منتقد، نمایشنامه نویس و همچنین فیلمنامه نویس بوده است. سبک موران را مانند تصاویر سینمایی، تند توصیف می کنند. او از خود نوشته های زیادی به جا گذاشته و با وجود رشدش در فضایی فرهنگی، به دانشکده علوم سیاسی رفته و دیپلمات شد. این نویسنده، با یهودیت، دموکراسی و سوسیالیسم دشمن بوده و به عنوان یک نژادپرست و یکی از شیفتگان بنیتو موسولینی دیکتاتور ایتالیا در زمان جنگ جهانی دوم شناخته می شود. موران متولد سال 1888 و درگذشته به سال 1976 است.
طبق آنچه در مقدمه بابک احمدی بر این دو جستار آمده، موران نویسنده ای بود که مارسل پروست برای نخستین مجموعه داستان های او مقدمه ای نوشت و پس از بحثی مفصل درباره اهمیت سبک، او را نویسنده ای نو به تمام معنی، نامید. سلین درباره این نویسنده گفته بود که به یقین، موران نام ماندگار ادبیات فرانسه خواهد بود و در سده آینده من و او به عنوان دو بیانگر ادبیات شناخته خواهیم شد.
معرفی مباحث کتاب هنر مردن
مقدمه بابک احمدی دنیای پل موران
یادداشت کترجم
هنر مردن
خودکشی در ابیات
آواز زمین
کتاب مذکور شامل هشت مقاله در تاریخ موسیقی است. از این هشت مقاله، شش مقاله به بررسی شاهکارهای موسیقی مختلف پرداختهاند. دو مقاله نیز به بررسی یکسانی آثار موسیقی مرتبط با یکدیگر میپردازند. یکی از این آثار، آثار بخ برای سازهای ویولن و ویولنسل، و دیگری آخرین کوارتتهای بتهوون است. این آثار برای نویسنده اهمیت زیادی دارند و به نوعی به زندگی او معنا میبخشند و لحظات شاد و خوشایندی را برای او به ارمغان آوردهاند. کتاب تلاش میکند به این سوالات پاسخ دهد: چرا این آثار ساخته شدهاند؟ بر اساس کدام سنتها، هنرها و تفکرات ساخته شدهاند؟ چه رابطهای با زندگی و آثار سایر آهنگسازانی که شاهکارهایی خلق کردهاند، دارند؟ نوآوریهای آنها چیست؟ و چه تأثیری بر آهنگسازان آینده داشتهاند؟