تاریخ زندان
بیتردید علم تاریخ قدمتی به اندازه عمر بشر دارد . تاریخ به مثابه چراغی است که با روشن نمودن محیط ، مسیر زندگی را به انسانها نشان میدهد . هر چند که موضوعات تاریخی بالقوه برای جامعه انسانی مفید و عبرتآموزند ، برخی زمینههای تاریخی از اثربخشی و اهمیت بیشتری برخوردارند به طوری که این موضوعات توجه تاریخنگاران و محققان را به خود معطوف داشتهاند . در این میان ، تاریخ معاصر و حوادث و رویدادهایی که در اعصار و قرون اخیر رخ داده از حساسیت و ویژگی قابل توجهی برخوردار است زیرا علاوه بر دقت و صحت ، به لحاظ زمانی و مکانی با زمان حال قرابت و نزدیکی بیشتری دارند و احتمالاً بررسی و اطلاع از حوادث آن دوران میتواند اثرگذاری بیشتری بر مخاطبان داشته باشد .
تاریخ قضایی و نحوه ایجاد و تطور عدلیه در ایران بهویژه در دورههای معاصر ، سلسلههای قاجار و پهلوی ، در عین اهمیتکمتر مورد توجه مورخان و حتی افرادی که در حوزههای مرتبط بودهاند ، قرار گرفته است . توجه به این موضوع ، نگارندگان را بر آن داشت تا با تحقیق و تفحص ، از طریق مراجعه به اسناد مستند و دست اول ، کتب و متون تاریخی قابل استناد مستند و همچنین آرشیوها و منابع معتبر ، مجموعهای تاریخی از شرایط ، خصایص ، ویژگیها و وضعیت قوانین و مقررات کیفری و نحوه مجازات و وضعیت زندانها در آن زمان مهیا سازند . این کتاب در دو بخش به اندیشههای کیفری در عهد قاجار ، وضعیت زندانها در آن دوره و سپس عصر پهلوی اول و دوم میپردازد .
ضحاک ماروَش
اژدها موجودی است ، و به عبارت بهتر ، هیولایی است اسطورهای و پیدایش او نیز همچون هر اسطوره دیگری ریشه در دریافتهای ذهنی انسان از واقعیت دارد . فرضیهای که در این کتاب مطرح میشود و نویسنده کوشیده است در تأیید آن شواهد و دلایلی بیاورد ، درباره معنای اصطلاح اوستایی « اَژی دَهاک » است . مطابق این فرضیه اصطلاح اَژی دَهاک به دو بخش تقسیم میشود : نخست اَژی ، دیگری دَهاک . واژه نخست به معنای جانور دراز خمنده ( یا مار ) و واژه دوم به معنای سوزاننده یا سوزان است .
نویسنده بر این اعتقاد است که همگان اژدها را موجودی میشناسند که آتش از دهانش بیرون میآید اما گاهی در فرهنگ برخی اقوام این هیولا چهره یا چهرههای دیگری نیز دارد . در نقوش مهرهای استوانهای یافت شده در میاندورود ، گاه جانور شگفتانگیزی را میتوان دید به پیکر شیر ، او سر و دستانی مانند شیر دارد و دم و بالها و چنگال پاهایش ، یادآور اجزای بدن عقاب است . این جانور را درحالی تصویر کردهاند که سر خود را به روی زمین خم کرده و از دهانش آتش بیرون میدهد .
ملل 19 … کانادا
کشور کانادا با مساحتی حدود ده میلیون کیلومتر مربع دومین کشور بزرگ جهان است . این کشور همچنین بخش شمالی قاره آمریکای شمالی را در بر میگیرد . سه اقیانوس آرام ، منجمد شمالی و اقیانوس اطلس مجاور سواحل این کشور بزرگ هستند . رشته کوههای کانادا به دلیل بزرگی فوقالعاده این کشور به راحتی با تپههای دارای پستی و بلندیهای ملایم در دشتهای مرکزی و نیز با پوشش توندرای منطقه منجمد شمالی ادغام میشوند . اقوام گوناگونی که آرام آرام در مناظر متنوع سراسر کانادا پراکنده شدند ، چاشنی میراث و تاریخ پر جنب و جوش این کشور به شمار میروند .
فرهنگهای اولیه کانادا که به لحاظ تاریخی متشکل از جمعیتهای بومی بودند ، توانستند از موهبتهای طبیعی فراوان کانادا بهرهمند شوند . حدود پنج قرن پیش ، غنای منابع این کشور توجه کاشفان و مهاجران اروپایی را نیز به خود جلب کرد و این شد که آنها با کنجکاوی به آن جا آمدند . جستجو در این سرزمین اسرارآمیز احتمال رسیدن به گذرگاه شمال غربی را داشت که راهی مطلوب بین اروپا و بازارهای پر رونق « خاوری » تلقی میشد . کتاب « کانادا » نوزدهمین مجلد از مجموعه ملل است که اطلاعات جالب و آموزندهای به خوانندگان ایرانی درباره این کشور پهناور ارائه میکند . این کتاب در ١٢٦ صفحه راهی بازار نشر شده است .
رهبران جهان باستان (3) خشایارشا
نویسندگان شرح احوال شخصیتهای « تاریخ باستان » معمولاً با یک مشکل روبرو میشوند : خلاصه بگوییم ، جز در موارد نادر ، اطلاعات موثقی درباره زندگی اشخاص وجود ندارد . مثلاً اطلاعاتی که درباره خشایارشا داریم ، اینهاست : او احتمالاً در سال ٥١٩ قبل از میلاد به دنیا آمد . میدانیم مادرش آتوسا نام داشت و داریوش ، پدرش ، پادشاه ایران بوده است ؛ میدانیم هنگامی که داریوش در سال ٤٨٦ قبل از میلاد درگذشت ، خشایارشا بر اریکه سلطنت تکیه زد . خشایارشا در آغاز سلطنت خود ، شورشی را که در مصر علیه او پا گرفته بود ، سرکوب کرد و دو شورش را نیز در بابل فرو نشاند . او پس از تحکیم پایههای اقتدار خود در مصر و بابل ، رو به سوی یونان نهاد . ناوگان او پس از آن که در سال ٤٨٠ قبل از میلاد در نبرد ترموپیل پیروز شد ، در نبرد سالامیس شکست خورد . خشایارشا ناچار شد به ایران بازگردد و تا سال ٤٦٥ قبل از میلاد سلطنت کرد ، تا اینکه به دست آرتابانوس ، فرمانده گارد سلطنتی ، کشته شد .
این خلاصه مطلبی است که در باره شخص خشایارشا میدانیم . نمیدانیم شکل و شمایلش دقیقاً چگونه بوده است ؛ دانستههای ما منحصر به سنگنوشتههای کاخ او در تخت جمشید است . حتی نمیدانیم او شبیه چه کسی بوده است . انگیزه کارهایی را نیز که انجام داده است ، به درستی نمیدانیم . نقل قولی از او در دست نیست و در عوض مجبور هستیم به روایات دست دوم دیگران که سالها بعد جمعآوری شده است تکیه کنیم . کتاب « خشایارشا » در ١٢٤ صفحه راهی بازار نشر شده است .
به دنبال داروین
چارلز داروین دانشمند انگلیسی در کتاب سفر یک طبیعیدان به دور دنیا به شرح سالهایی میپردازد که در یک کشتی سپری کرده است. او در سال ١٨٧٦ زندگینامهاش را به طور مختصر مینویسد. در کتاب به دنبال داروین با سفرهای این دانشمند که در جوانی بر کشتی "توله پا کوتاه" عازم سفرهای ماجراجویانهاش شد، آشنا میشویم. در این داستان پشتکار این دانشمند و تلاش او برای اثبات "نظریه تکامل" را از نزدیک میبینیم و با یکی از شخصیتهای مهم و دورانساز جهان علم آشنا میشویم.
سلوکیان واشکانیان
پس از پیروزی اسکندر مقدونی بر سپاهیان هخامنشی و قتل داریوش سوم، فصل نوینی در تاریخ ایران گشوده شد که نتیجه آن استیلای مقدونیها و یونانیها بر ایران در مدتی نزدیک به دو قرن بود. اسکندر کوشید تا به حکومت جدید خود در نگاه مردم ایران صورت قطعی و پایدار و شکل قانونی بدهد. پیروزیهای او فقط با انتقال مداوم قوا از اروپا به ایران ممکن بود عملی گردد و از آن گذشته، در سرزمینهای تسخیر شده، میبایست نیروی نظامی بزرگی مستقر می کرد .
اسکندر برای این که به نتایج عملیات و اقدامهای خود استحکام و دوام بخشد، شبکه عظیمی از شهرهای تازه تأسیس پدید آورد که قوای نظامی مقدونی و یونانی در آنها مستقر گردیدند . بدین ترتیب بیش از هفتاد شهر جدید به فرمان او پایهگذاری شد. کتاب "سلوکیان و اشکانیان" تاریخ دو سلسله سلوکیان و اشکانیان را از استیلای اسکندر مقدونی تا غلبه مجدد عنصر پارسی در کسوت شاهان ساسانی در برمیگیرد و در این میان به ساختار حکومتها، تاریخ سیاسی، وضعیت اقتصادی و چگونگی زبان و خط و دین و هنر در دوران سلوکیان و اشکانیان میپردازد. نادر میرسعیدی مؤلف این کتاب پیش از این کتابهای "ستیز و سازش" و "امپراتوری مغول" را ترجمه کرده است.
ملل 9 … ترکیه
نهمین مجلد از مجموعه ملل امروز به کشور ترکیه اختصاص دارد. ترکیه بیش از سه هزار سال محل برخورد فرهنگها بوده است. گاهی این برخوردها کشمکشهایی خشونتآمیز برای تصاحب قدرت بودهاند. اما سرانجام همین برخوردها موجب پدید آمدن جامعهای متکثر شد. مردم ترکیه این کشور را «سرزمین تمدنها» مینامند. ترکیه در جایی واقع شده که قارههای اروپا، آسیا و آفریقا در آنجا بیش از هر جای دیگر به هم نزدیک هستند.
ملل 7 … ایالات متحده آمریکا
«ایالات متحده آمریکا» از این سری مجموعه جدیداً منتشر شد. کتاب فوززالذکر به بررسی نکات و موارد خواندنی از این کشور پرداخته است. جمعیت آمریکا شامل ٢٧٠ میلیون نفر از تمام نژادها، ادیان و گروههای نژادی و قومی است.
آنها به صدها زبان سخن میگویند و هزاران شغل مختلف دارند. انواع غذاها را میخورند و به انواع مختلف موسیقی گوش میدهند. این مردمان یا خدایان مختلفی را ستایش میکنند یا اصلاً به هیچ مجموعه کتابهای مل امروز خدایی اعتقاد ندارند. به همین دلایل آمریکا و مردمانش را گاه ملتی برآمده از ملل مختلف میخوانند. با مطالعه کتاب «ایالات متحده آمریکا» سفری به تاریخ این کشور (گذشته، حال و آینده) خواهید داشت.