دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
جامعه‌شناسی خودکامگی
معرفی کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی
… نظام سیاسی ایران از میان انواع نظام‌های شناخته‌شده، نظام خودکامگی بوده است، یعنی نظامی که به‌ظاهر یک نفر، بدون ضابطه و قانون، خواسته‌های خود را تحمیل می‌کند… در نظام خودکامگی ترس جانمایهٔ رابطهٔ بین پادشاه و مردم است. فردوسی در داستان «ضحاک ماردوش» دو مار را که مغز انسان‌ها خوراکشان است نماد این خودکامگی قرار می‌دهد و آرزوی استقرار نظامی استوار و شاهی دادگستر و مردمانی دل‌آگاه و عدالت‌پرور را در سر می‌پرورد. اما چه می‌شود که ریشه‌های خودکامگی همچنان در اعماق تاریخ ما می‌پاید و می‌ماند. جامعه‌شناسی خودکامگی از خلال هزارتوهای تاریخِ دیرسال ایران و ایرانیان، به جست‌وجوی علل و عوارض دیرپایی و ماندگاری خودکامگی در نظام سیاسی و فکری می‌پردازد و با جست‌وجو در اخبار و احوال تاریخی و با توجه به نظریه‌های نوین جامعه‌شناسی سعی در یافتن و تبیین و تعریف آبشخور خودکامگی دارد.
جامعه‌شناسی خودکامگی
پیکان سرنوشت ما (با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی)
معرفی کتاب پیکان سرنوشت ما (با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی)
کتاب پیکان سرنوشت ما که براساس نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی، از بنیانگذاران شرکت کارخانجات ایران‌ناسیونال و فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوروش، نوشته شده، از جهات بسیاری خواندنی و باارزش است. از جمله، نخست این‌که بسیاری از روایت‌های این کتاب به‌طور کلی دربردارنده‌ی دروس و آموزه‌های فراوانی برای علاقه‌مندان به کارآفرینی بومی است. دوم این‌که روایت‌کننده برخی اصول مهم اخلاق تجاری و رفتار صنعتی و همچنین چگونگی رعایت آن‌ها را توضیح داده است.
روایت‌های احمد خیامی گوشه‌های ثبت‌نشده در تاریخ توسعه‌ی صنعتی ایران را روشن می‌کند؛ نتیجه‌ی تحقیقات زیادی را به زیر سؤال برده و به چالش می‌کشد؛ و سؤالات و موضوعات متعددی را مطرح می‌کند. اما بی‌شک روایت‌های این کتاب زمینه‌ی مطالعات بیشتری را به‌ویژه در مورد صنعت خودروسازی در دهه‌ی ۱۳۴۰ شمسی، که دوره‌ی طلایی اقتصاد ایران در آن رقم خورده است، فراهم می‌کند.
خاطرات احمد خیامی، روایت‌های کارآفرینی است که به همراه برادرش یکی از بزرگ‌ترین واحدهای صنعتی بخش خصوصی را با تمام فراز و نشیب‌های موجود در زمینه‌ی اقتصادی و سیاسی توسعه داده‌اند. این خاطرات دربردارنده‌ی نکاتی ارزنده برای محققان است. این کتاب موضوعات زیادی را که در مورد شرکت کارخانجات ایران‌ناسیونال مبهم باقی مانده بود روشن می‌کند و بحث‌های جدید را که در صنعت خودروسازی و تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران به میان خواهد آورد.
پیکان سرنوشت ما (با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی) - انتشارات نی
میدل مارچ (دو جلدی) گالینگور (داستان یک شهر)
معرفی کتاب میدل مارچ (دو جلدی) گالینگور (داستان یک شهر)
در سلسله‌ی رمان‌نویسان بزرگ انگلیسی در قرن نوزدهم، که از جین آستین و خواهران برونته آغاز می‌شود و به چارلز دیکنز و تاماس هاردی می‌رسد، جورج الیوت به‌سبب مهارت و ژرف‌بینی‌اش در توصیف انگیزه‌ها مقام منحصربه‌فردی دارد، به‌طوری که بسیاری از نقادان مدرن او را بزرگ‌ترین رمان‌نویس انگلیسی قرن نوزدهم می‌دانند.
شخصیت‌های رمان میدل مارچ به‌رغم سادگی ظاهری‌شان زندگی درونی بغرنجی دارند. بعضی بر معیارهایی پای می‌فشارند که همگان آن‌ها را صرفاً تحسین می‌کنند و نه تشویق، بعضی دیگر بر عادیاتی متکی‌اند که همگان آن‌ها را تشویق می‌کنند و نه تحسین. میدل مارچ داستان یک شهر است با همه‌ی ابعاد و مناسباتش.
کتاب میدل مارچ، رمانی است نوشته ی نویسنده ی انگلیسی، جورج الیوت که برای اولین بار در سال 1871 به انتشار رسید. در مرکز داستان، شخصیتی روشن فکر و آرمان گرا به نام دوروتیا بروک قرار دارد که از بسیاری جهات، همانند و یادآور خود نویسنده است. اما دقیقا همان ویژگی هایی که دوروتیا را از جامعه ی مادی گرا و متخاصم پیرامونش متمایز می سازد، این شخصیت را وارد ازدواجی کابوس وار با مردی می کند که در ابتدا فکر می کرد نیمه ی گمشده ی اوست. در داستانی موازی، دکتری جوان و همان قدر آرمان گرا به نام ترتیوس لیدگیت، عاشق دختری زیبا اما خودبین و سطحی به نام روزاموند وینسی می شود و با ازدواج با او، خود را به ورطه ی نابودی می کشاند. جورج الیوت در این کتاب از مجموعه ای از شخصیت هایی استفاده کرده که هر کدام، نماینده ی قشری از جامعه-از کارگران و مغازه داران گرفته تا طبقه ی متوسط در حال شکوفایی و ثروتمندان-هستند. این شخصیت ها در کنار هم، تصویری فوق العاده باجزئیات و دقیق از زندگی در انگلیس در دهه ی 1830 به مخاطب ارائه می کنند. کتاب میدل مارچ با کنایه ها و بینش های روانشناسانه ی فوق العاده مدرن و امروزی خود، در شکل گیری جریان ادبی واقع گرا در قرن بیستم، نقشی اساسی و تعیین کننده ایفا کرده است.
تاریخ مختصر علم
معرفی کتاب تاریخ مختصر علم
علم حیرت‌انگیز است. از پهنای بی‌کران فضا برایمان می‌گوید و از ریزترین موجود زنده؛ از اندام انسان و از تاریخ سیاره‌مان.
دانشمندان و دانش‌ورزان، از سرِ شگفتی و حیرت، شروع کردند به بررسی و آزمایش و محاسبه و گاه به چنان کشف‌های تکان‌دهنده و بهت‌آوری رسیدند که آدمیان، پس از آن‌ها، با دنیا به طرز کاملاً جدیدی مواجه شدند.
کتابی که در دست دارید داستانی است پرماجرا در خلال زمان و مکان از روزگاران کهن تا به امروز؛ تا تازه‌ترین دستاوردهایی که انسان معاصر هنوز با آن‌ها درگیر است. و در این روایت از زندگیِ دانشمندانی می‌گوید که بعضی نام‌آشنا و برخی ناشناس‌اند.
تاریخ مختصر علم شرحی است به زبانی ساده و شیرین از روند رشد علم درگذر قرن‌ها.
زخم (و نوزده داستان دیگر)
معرفی کتاب زخم (و نوزده داستان دیگر)
کیم مونسو متولد ۱۹۵۲ در بارسلوناست. در نیویورک تایمز، نویسنده‌ی قهاری معرفی شده که با تخیل نابش سنت سوررئالیسم اسپانیایی را در آثارش نهادینه کرده، و در ایندیپندنت به‌عنوان بزرگ‌ترین نویسنده‌ی زنده‌ی کاتالان‌زبان از او نام برده شده است. مونسو میراث‌دار خَلَفِ فرهنگ و هنر کاتالان است که بزرگانی نظیر سالوادور دالی و خوان میروی نقاش و آنتونی گائودیِ معمار را در خود پرورانده و جهانی کرده است.
برخی داستان‌هایش را در رده‌ی سوررئالیسم یا رئالیسم جادویی طبقه‌بندی می‌کنند، اما برخی هم آن‌ها را گونه‌ای متافیکشن می‌دانند، چون از محدوده‌های تاریخی ـ جغرافیایی و سیاسی ـ اجتماعی فراتر می‌روند و عمدتاً تخیلات و تصوراتی ناب‌اند که در قالب کلمات با خواننده به اشتراک گذاشته شده‌اند. آثارش به بیش از بیست زبان ترجمه و منتشر شده است.
مونسو نویسندگانی نظیر دونالد بارتلمی و خولیو کورتاسار و رمون کنو را الهام‌بخش خود می‌داند، اما تأثیر بازی‌های ویدیویی و کمیک‌استریپ‌ها و کارتون‌ها و نیز نویسندگان دیگری همچون بورخس و کافکا هم در آثارش مشهود است.
۲۰ داستان این کتاب از ترجمه‌های اسپانیایی و انگلیسیِ ۳ مجموعه داستان مونسو انتخاب و ترجمه شده‌اند تا نمونه‌هایی از تمام دوره‌های متنوع داستان‌نویسی او را از دهه‌ی هفتاد میلادی تاکنون در اختیار خواننده قرار دهند. از کیم مونسو، مجموعه داستان تحسین‌شده‌ی گوادالاخارا هم در نشر نی منتشر شده است.
زخم (و نوزده داستان دیگر) - انتشارات نی
بازآفرینی بازار (تاریخ طبیعی بازارها)
معرفی کتاب بازآفرینی بازار (تاریخ طبیعی بازارها)
«بازار خوب» تنها راه رسیدن به ثروت است و «بازار بد» راه فقر و نگون‌بختی است. باید به بحث بر سر خوب یا بد بودن اقتصاد بازار پایان داد و آن را به اصلاح بازارها معطوف کرد. مسئله خوب یا بد بودن اقتصاد بازار نیست. اقتصاد بازار می‌تواند خیر یا شر باشد؛ مسئله‌ی اصلی تبدیل اقتصاد بازار بد به اقتصاد بازار خوب است. مک‌میلان، نویسنده‌ی کتاب، آن‌جا که به توصیف بازار خوب می‌پردازد، بازارگرایی دوآتشه است و آن‌جا که پیامدهای فاجعه‌بار بازار بد را نشان می‌دهد، از دشمنان اقتصاد بازار سبقت می‌گیرد. نکته‌ی بدیع این کتاب مدح یا ذم بازار نیست بلکه شواهد متعددی است که به کمک آن‌ها چگونگی گذر از بازار بد به بازار خوب را ترسیم می‌کند.
برای جامعه‌ی سیاست‌گذار و دانشگاهی ایران این کتاب خواندنی است، زیرا ذهن را از جزمیت بازارگرایی یا بازارستیزی آزاد می‌کند و مسئله‌ای بسیار بزرگ، یعنی بازآفرینی بازار، را در ذهن خواننده شکل می‌دهد. پس از مطالعه‌ی این کتاب، مناقشه بر سر اقتصاد بازار یا اقتصاد دولتی پایان می‌یابد و جای خود را به این مسئله می‌دهد که چگونه بازارهای بی‌شماری را که رفاه مردم به آن بستگی دارد اصلاح کنیم.
بازآفرینی بازار (تاریخ طبیعی بازارها) - انتشارات نی
پست‌سکولاریسم: دین، دولت و حوزه عمومی در غرب
معرفی کتاب پست‌سکولاریسم: دین، دولت و حوزه عمومی در غرب
نسبت دین و حوزه‌ی عمومی مسئله‌ی پیچیده‌ای است که هم در غرب و هم در ایران محور مباحثات فراوان بوده و به مجادله بر سر سکولاریسم و پیوند آن با دمکراسی شکل داده است. در ایرانِ پس از انقلاب برخی با این پیش‌فرض که بین دمکراسی و سکولاریسم پیوندی محکم برقرار است، حضور دین در حوزه‌ی عمومی و نظام سیاسی را مانع دمکراسی قلمداد کردند. اما پرسش این‌جاست که آیا می‌توان بدون توجه به پیچیدگی‌های سکولاریسم، به‌سادگی از رابطه‌ی آن با دمکراسی در ایران سخن گفت؟ کتاب حاضر در پیِ ورود به این مجادله و ارائه‌ی طرحی برای آن نیست، بلکه قصد آن دارد تا از خلال بررسی تجربه‌ی غرب، ضرورت بازاندیشی در نسبت بین سکولاریسم و دمکراسی و حرکت در جهت دستیابی به الگویی برای گفت‌وگو را یادآوری کند. تجربه‌ی چند دهه‌ی اخیر غرب حکایت از تجدید حیات دین و بازگشت آن حوزه‌ی عمومی، با وجود رواج و نفوذ طولانی‌مدت سکولاریسم، دارد؛ تجربه‌ای که با نام پست‌سکولاریسم از آن یاد می‌شود. در شرایط پست‌سکولار، مسئله‌ی پیشِ روی دمکراسی سکولار حضور دین و استدلال‌های دینی در فرایندهای دمکراتیک و چگونگی گفت‌وگو بین مؤمنان مذهبی و شهروندان سکولار در حوزه‌ی عمومی است. این کتاب در تحلیل چرایی بازگشت دین به حوزه‌ی عمومی استدلال می‌کند که ناکارآمدی دولت مدرن در ارائه‌ی دین برای بازگشت به عرصه‌ی عمومی در جوامع مسیحی غربی طی دهه‌های اخیر شده است. در این الگوی تحلیلِ دومرحله‌ای، از نهادگرایی تاریخی برای مطالعه‌ی تاریخیِ نهاد دولت مدرن و بررسی زمینه‌ی نهادیِ بازگشت دین به عرصه‌ی عمومی، و از نهادگرایی جامعه‌شناختی جدید برای بررسی تغییر نهادی در نهادهای دینی استفاده شده است. تغییرْ زمانی اتفاق می‌افتد که منطق نهادیِ یک نهاد با یک منطق نهادیِ دیگر جایگزین شود. این جایگزینی به‌واسطه‌ی آن‌چه کلود لوی‌ـ‌استراوس «سرهم‌بندی» می‌نامد، اتفاق می‌افتد که بر اساس آن افراد از طریق بازاستفاده و بازتعریف مواد دم‌دست و ازپیش‌موجود، یک منطق نهادیِ جدید را شکل می‌دهند.
پست‌سکولاریسم: دین، دولت و حوزه عمومی در غرب - انتشارات نی
زبان تمشک‌های وحشی (۴۵)
معرفی کتاب زبان تمشک‌های وحشی (۴۵)
دنیا داره فکر می‌کنه داوود راست می‌گه که انگار خوابیده تو اتوبان و خاطره‌ها با سرعت صدوبیست دارن از روش رد می‌شن… کلاس‌های زبان، پیاده راه‌رفتن‌های بعدش، مترکردن خیابون‌ها، ساعت‌ها، از هفت تیر تا آرژانتین، از آرژانتین تا هفت تیر. تئاتر رفتن‌ها، کافه‌ها، دمنوش‌های باب روز… هیجان‌ها، دست‌ها، لمس‌ها، هیجان‌ها، عروسی، گیپور، ابریشم خام، مهمون‌ها، مهمون‌ها، گیجی، کارت بانکی مشترک، توالت، تختخواب، دمپایی حموم، مسواک، خونه… خونه… دنیا داره دیوونه می‌شه از این همه خاطره. می‌بینید؟ اون‌قدر تو فکر و خیاله که تابلویِ راه میان‌بُر رو پشت سر گذاشت. باید کاری کنم. باید کاری کنم. باید کاری کنم.
نمایشنامه ی «زبان تمشک های وحشی» اقتباسی از داستان های اساطیری برج بابل است. نغمه ثمینی در این اثر با نماد و نشانه با مخاطب صحبت می کند. داستان حول محور عدم توانایی انسان ها در درک یکدیگر و تنهایی انسان می گردد. گم شدن زبان مشترک میان انسان موضوع اصلی این نمایشنامه به شمار می آید.
