دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵)
معرفی کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵)
آثار مربوط به انقلاب مشروطه‌ی ایران تا به حال بر حوادث تهران، تبریز و تا حدی، اصفهان تمرکز داشته‌اند. در نتیجه، بررسی‌های اندکی درباره‌ی رویدادهای سایر ایالات و شهرها به رشته‌ی تحریر درآمده است. اما کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم درصدد است تا با بازبینی این روایت تمرکزگرا، تحلیلی متوازن ارائه دهد. در این کتاب، نویسنده نخست نقش مجادلات اسلامی در واپسین سال‌های سده‌ی نوزدهم و اوایل سده‌ی بیستم و پیوند آن با اندیشه‌های سکولار را تحلیل، و سپس دسته‌بندی‌های این مجادلات را در شهرهای تبریز، شیراز، اصفهان و بوشهر بررسی کرده است. او با تحلیل تعامل بین اسلام و سکولاریسم در این دوره‌ی پرآشوب به این جمع‌بندی می‌رسد که تحولات انقلاب مشروطه در هریک از شهرهای مورد بحث دارای ویژگی‌ای خاص آن منطقه نیز بوده است و دیگر اینکه بعضی از آن تحولات حتی در خط سیر تحولات بعدی تاریخ معاصر ایران هم بسیار تأثیرگذار بوده‌اند.
به باور نویسنده، تحولات این دوره در اصفهان عملاً نمونه‌ی نخستین آن نوع ناسیونالیسم اسلام‌گراست که چندی بعد در انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ نمایان شد.
بخشی از نظر یکی از محققان بخش تاریخ دانشگاه کلکته که در نشریه‌ی بین‌المللی مطالعات خاورمیانه، شماره‌ی ۴۸ منتشر شده است:
…یکی از موضوعاتی که علاقمندان کنجکاو به مطالعه‌ی انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران را به خود جلب می‌کند، این پرسش اساسی است که چگونه ایران که یک مورد پرمسئله از نوسازی سکولار در جهان اسلام بود، مجدداً به قالب اسلامی بازگشت؟ آیا چرخش “اسلامی” این سال صرفاً یک قاعده‌ی انحرافی بود یا حادثه؟ آیا انقلاب سال ۵۷ تنها یکی از پرشمار پیامدهای ممکن در سیر تاریخی ایران سده‌ی بیستم بود؟
این پرسش‌ها همگی به منزله‌ی تلنگری برای مطالعات دوره‌ی قاجار و به‌ویژه انقلاب مشروطه‌ی سال ۱۲۸۵ بود.
روایت مسلط درباره‌ی انقلاب مشروطه همواره بر حول محور سرخوردگی نسبت به حکمرانان ضعیف و ناکارامد قاجاری قرار داشت که بخش عمده‌ای از مردم ایران را به سوی درخواست یک نظام مشروطه و مبتنی بر قانون کشاند.
اما با برقراری نظام مشروطه ،انقلابیون با پرسش مهم چگونگی بنیان‌های این نظام جدید روبرو شدند. اینکه این نظام سکولار و یا اینکه مبتنی بر شریعت باشد؟ در این میان در پی چالش‌های متعدد، نهایتاً نظر سکولارها غلبه یافت و اسلام‌گرایان مجبور به ترک صحنه شدند. اما آنان مجدداً در سال ۵۷ از خانه‌هایشان خارج شدند تا بلکه کار ناتمام زمان مشروطه را کامل نمایند.
در این وضعیت روایت از انقلاب مشروطه و تاریخ آن نیز به گونه‌ای پیش رفت که در آن تحولات تهران که در آن سکولارهای رفرمیست دارای موقعیت حیاتی بودند، در کانون بررسی ها قرار گرفت. این تمرکز بررسی‌ها بر تهران موجب تقویت این دیدگاه شد که هواداران نظام اسلامی به اندازه ای نبودند که از آن چالش پیروز بیرون آیند. در مقابل اما ونسا مارتین در این کتاب خواندنی ما را در برابر یک بررسی جدی درباره‌ی ایالاتی قرار می‌دهد که در زمان وقوع مشروطه در سال ۱۲۸۵ و سپس چالش‌های مشروعه‌خواهی سال‌های بعد وارد صحنه شدند….
ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵) - انتشارات نی
ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی (نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی)
معرفی کتاب ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی (نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی)
از زمان ورود روش نت‌نویسی غربی به ایران و استفاده از آن برای مکتوب‌کردن موسیقی ایرانی، مراحل مختلفی طی شده است تا پذیرفتن و درک اینکه نت‌نویسی و قواعد آن، قوانین آسمانی و ابدی نیستند، بلکه سیستمی برای نوشتن تفکرات موسیقایی و فنون نوازندگی با هدف ثبت و انتقال آن‌ها هستند. این کتاب به روش نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی نوشته شده است؛ همان روشی که سال‌ها پیش توسط مؤلف ابداع و برای نگارش ردیف میرزا عبدالله به کار گرفته شد. در نگارش این ردیف از لحاظ ترتیب و نظم گوشه‌ها و جملات و حالت‌ها و زمانبندی‌ها و انگشت‌گذاری‌ها و مضراب‌گذاری‌ها و بسیاری نکات ظریف در تزیینات و غیره، به‌طور اخص، از چهار منبع استفاده شده است: آموخته‌های مؤلف از آموزش مستقیم از استاد شهنازی، نوار به‌جامانده از اجرای استاد شهنازی از این ردیف، نت‌نویسی حبیب‌الله صالحی، و نت‌نویسی فرهاد ارژنگی. علی‌اکبر شهنازی ضمن‌آن‌که سنت پدر را در حفظ و تداوم میراث شفاهی موسیقی ایرانی و آموزش سینه‌به‌سینه‌ی ردیف ادامه داد، رپرتوار آموزشی‌اش را همگام با تحولات روز به‌سوی مدرنیته و با حفظ خصوصیات اصیل موسیقی ایرانی روزآمد ساخت. او این رپرتوار جدید را در مقابل ردیف پدرش ــ که به آن ردیف کلاسیک می‌گفت ــ «ردیف دوره‌ی عالی» نامید. در این ردیف، قطعات ضربی ــ در واقع نوع جدید چهارمضراب ــ بیشتر شده و آن را از دیگر ردیف‌ها متنوع‌تر ساخته است. در بخش‌های آوازی ردیف عالی نیز گوشه‌های اصلی یا شاه‌گوشه‌ها انتخاب شده و گه‌گاه به گوشه‌هایی با تم ملودیک یا وزن عروضی مشخص اشاره می‌شود.
ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی (نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی) - انتشارات نی
عبور از تحکیم (واکاوی علل انشعاب دفتر تحکیم وحدت؛ با مقدمه‌ی عباس عبدی)
معرفی کتاب عبور از تحکیم (واکاوی علل انشعاب دفتر تحکیم وحدت؛ با مقدمه‌ی عباس عبدی)
روایت فراز و فرود تحکیم، حکایت نسلی است که تاوان اشتباهاتش را دیگری نداد. نسلی که هرگز به حق خود نرسید و در بحبوحه‌‌ی سیاست متلاطم ایران گم شد. با وجود این، بدون تردید، تجربه‌ی دفتر تحکیم وحدت یکی از ارزشمندترین تجربیات سیاسی‌ــ‌تشکلیلاتی ایران معاصر است. مجموعه‌ی حاضر سعی دارد روایتی منصفانه، بی‌غرض، و البته نه بی‌طرف، از عوامل ساختاری و گفتمانی انشعاب دفتر تحکیم وحدت در اسفند ۱۳۸۰ ارائه دهد. در این مجموعه سعی شده است تا با افراد و جریاناتی که در سالیان گذشته به روایت خود از این حوادث نپرداخته‌اند گفت‌وگویی صریح و انتقادی انجام شود. این مجموعه ماحصل حدود یکصد و چهل ساعت مصاحبه و گفت‌وگوی تفصیلی با بسیاری از فعالان دانشجویی دفتر تحکیم وحدت و بسیاری از تحلیل‌گران و صاحب‌نظران این حوزه است؛ مجموعه‌ای که صرفاً گامی در جهت شناخت ماهیت تحولات یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر و بازخوانی یکی از تأثیرگذارترین تشکل‌های سیاسی ایران است.
عبور از تحکیم (واکاوی علل انشعاب دفتر تحکیم وحدت؛ با مقدمه‌ی عباس عبدی) - انتشارات نی
زمان و حکایت (کتاب سوم) (زمان نقل‌شده)
معرفی کتاب زمان و حکایت (کتاب سوم) (زمان نقل‌شده)
پل ریکور یکی از برجسته‌ترین فیلسوفان هرمنوتیک دوران معاصر است. زمان و حکایت، مشتمل بر سه کتاب مستقل، اثر محوری اوست. دل‌مشغولی اساسی، در تمامی آثار این اندیشمند برجسته، فهم هستی از دریچه‌ای تازه یعنی از دریچه‌ی تأویل متن است. بدین‌روی در زمان و حکایت، نگاه فلسفی به نقاط تلاقی ادبیات و فلسفه، تحلیل امکانات و ظرفیت‌های حکایت از رهگذر تأمل در مقوله‌های زمان، و کاوش در باب نوآوری معناشناختی به‌مدد استعاره شاکله‌های اساسی این اثر بزرگ است. در طول این مباحثه رشته‌های بسیاری مطرح می‌شود، ازجمله پدیده‌شناسی زمان، تاریخ‌نگاری و نظریه‌ی حکایت داستانی. در زمان و حکایت ۳، تلاش نویسنده اثبات این نکته است که پدیده‌شناسی، پس از طی راهی دراز از قدیس آوگوستینوس تا هایدگر، برخلاف جامعه‌شناسی، ناگزیر به معضل‌آمیزی زمان منتهی می‌شود. قسمت دوم نشان می‌دهد که بوطیقای حکایت چگونه، با استفاده از امکانات متقاطع تاریخ و داستان تخیلی، از راه خوانش به بن‌بست‌های اندیشه پاسخ می‌دهد.
زمان و حکایت (کتاب سوم) (زمان نقل‌شده) - انتشارات نی
زمان و حکایت (کتاب دوم) (پیکربندی زمان در حکایت داستانی)
معرفی کتاب زمان و حکایت (کتاب دوم) (پیکربندی زمان در حکایت داستانی)
پل ریکور یکی از برجسته‌ترین فیلسوفان هرمنوتیک دوران معاصر است. زمان و حکایت، مشتمل بر سه کتاب مستقل، اثر محوری اوست. دل‌مشغولی اساسی، در تمامی آثار این اندیشمند برجسته، فهم هستی از دریچه‌ای تازه یعنی از دریچه‌ی تأویل متن است. بدین‌روی در زمان و حکایت، نگاه فلسفی به نقاط تلاقی ادبیات و فلسفه، تحلیل امکانات و ظرفیت‌های حکایت از رهگذر تأمل در مقوله‌های زمان، و کاوش در باب نوآوری معناشناختی به‌مدد استعاره شاکله‌های اساسی این اثر بزرگ است. در طول این مباحثه رشته‌های بسیاری مطرح می‌شود، ازجمله پدیده‌شناسی زمان، تاریخ‌نگاری و نظریه‌ی حکایت داستانی. در زمان و حکایت ۲، نظریه‌ی راویانگی که در بخش اول کتاب یک مطرح شده است این بار نه در عرصه‌ی حکایت تاریخی که در عرصه‌ی حکایت تخیلی مطرح می‌شود و موضوع اصلی این کتاب تجزیه و تحلیل پیکربندی زمان در حکایت تخیلی و از طریق آن است.
زمان و حکایت (کتاب دوم) (پیکربندی زمان در حکایت داستانی) - انتشارات نی
زمان و حکایت (کتاب اول) (پیرنگ و حکایت تاریخی)
معرفی کتاب زمان و حکایت (کتاب اول) (پیرنگ و حکایت تاریخی)
پل ریکور یکی از برجسته‌ترین فیلسوفان هرمنوتیک دوران معاصر است. زمان و حکایت، مشتمل بر سه کتاب مستقل، اثر محوری اوست. دل‌مشغولی اساسی، در تمامی آثار این اندیشمند برجسته، فهم هستی از دریچه‌ای تازه یعنی از دریچه‌ی تأویل متن است. بدین‌روی در زمان و حکایت، نگاه فلسفی به نقاط تلاقی ادبیات و فلسفه، تحلیل امکانات و ظرفیت‌های حکایت از رهگذر تأمل در مقوله‌های زمان، و کاوش در باب نوآوری معناشناختی به‌مدد استعاره شاکله‌های اساسی این اثر بزرگ است. در طول این مباحثه رشته‌های بسیاری مطرح می‌شود، ازجمله پدیده‌شناسی زمان، تاریخ‌نگاری و نظریه‌ی حکایت داستانی. در زمان و حکایت ۱، ریکور با ارائه‌ی دو مقدمه‌ی مستقل، یکی نظریه‌ی زمان قدیس آوگوستینوس و دیگری نظریه‌ی پیرنگ ارسطو، مدافع این نظریه است که حکایت شامل سه بُعد تقلیدی است در ارتباط با زمان زیسته، زمان خاص پیرنگ و زمان خوانش. زمان‌مندی تجربه‌ی بشری و حکایت‌شدن این زمان منجر به تلاقی شیوه‌ی تاریخی و شیوه‌ی داستانیِ حکایت می‌شود. این چهارچوب کلی در این کتاب برمبنای حکایت تاریخی مطرح شده است.
خود‌آگاهی هگلی و پساساختارگرایان فرانسوی
معرفی کتاب خود‌آگاهی هگلی و پساساختارگرایان فرانسوی
فصل «اربابی و بردگی« (یا خدایگانی و بندگی) از کتاب پدیدارشناسی روح، بی‌شک یکی از تأثیرگذارترین و پرمناقشه‌ترین فرازهای فلسفه‌ی هگل است که برای اندیشه‌ی پساهگلی، از نظریه‌ی سیاسی‌ـ‌اجتماعی مارکس گرفته تا روان‌کاوی لکان، الهام‌بخش بوده است. دیوید شرمن در کتاب حاضر مشخصاً به مواجهه‌ی سه متفکر متأخر فرانسوی (ژرژ باتای، ژیل دلوز و ژاک لکان) با ایده‌ی خودـ‌آگاهی هگلی و به‌ویژه مبحث ارباب و برده می‌پردازد.
نفت و هژمونیسم امریکا(انتقال سیستم انرژی فسیلی به انرژی تجدیدپذیر)
معرفی کتاب نفت و هژمونیسم امریکا
اقتصاد نفت شاید پیچیده‌ترین و پررمز و رازترین اقتصاد در جهان سرمایه‌داری باشد. نفت جزئی از مجموعه‌ی منابع حامل انرژی اما مهم‌ترین و پرسودترین نوع آن است که با سایر منابع انرژی از قبیل زغال‌سنگ، هسته‌ای، آبی، و منابع تجدیدپذیر در رقابت دائمی در بازار جهانی قرار دارد.
لذا تصادفی نیست که خود نفت به‌عنوان مهم‌ترین عامل رشد اقتصادی در جهان، سبب نزاع بین‌المللی بر سر تقسیم منابع و رانت‌های نفتی، به حساس‌ترین عامل ژئوپولیتیکی و هژمونیستی دولت امریکا تبدیل شده است. اما آسیب‌های زیست‌محیطی مصرف انرژی‌های فسیلی، به‌خصوص نفت، جامعه‌ی انسانی را به‌اجبار به طرف استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر سوق می‌دهد.
این کتاب ارزیابی جامعی از اقتصاد نفت و آینده‌ی انرژی در جهان و ایران با استفاده از تئوری رانت و مقوله‌های قدرت و تکنولوژی ارائه می‌دهد.
