دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)
معرفی کتاب حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)
مجموعه‌ی حاضر جستارها و نوشتارهایی را دربردارد که در ده سال گذشته، پس از انتشار جلد نخست حق و مصلحت، به‌تدریج شکل گرفته و عمدتاً منتشر شده‌اند. مباحث این مجموعه پیرامون سه محور قانون، حق و ارزش می‌گردند. قانون ستون فقرات نظام حقوقی است. از این رو، فهم چیستی نظام حقوقی وابسته به درک ماهیت قانون است. چنین فهمی به شکل منفرد و جزئی میسر نیست. به دیگر سخن، به‌نظر می‌رسد درک دقیق‌تر قانون از رهگذر فهم آن در نسبت متقابل با مفاهیم و نظام‌های هنجاری مجاور به‌دست آید. همچنین، مفاهیم و نظام‌های هنجاری در ربط و نسبت با واقعیات موجود در «جهان ممکن» مشترک با خود قرار دارند. مجموعه‌ی عناصر یاد شده زمینه‌ی بروز نظریه‌ی «واقع‌گرایی انتقادی حقوقی» را فراهم می‌آورد، نظریه‌ای که در پی تبیین مفهوم و مبنای قانون در نقطه‌ای میان عدالت و واقعیت است. مفهوم حق، در معنای مدرن، مفهومی نو در جغرافیای فکر و نظام هنجاری است. درک این مفهوم البته در گرو شناخت عناصر گوناگون فلسفه‌ی حق است. این عناصر ناگزیر در نسبتی هم‌گرا با یکدیگر قرار دارند. فلسفه‌ی یادشده به‌نوبه‌ی خود جزئی از نظریه‌ی عدالت است. حقوق و حق، از نگاهی دیگر، از مصادیق ارزش هستند. از این رو، لازم است پابه‌پای بحث از قانون و حق به مقسم آن‌ها، ارزش، نیز پرداخته شود. فلسفه‌ها و نظریه‌های متقن و استوار در حوزه‌های هنجاری، از جمله در دو گستره‌ی پیش‌گفته، در گرو اتخاذ موضع نسبت در خصوص «ارزش» است.
محمد راسخ استاد تمام فلسفه‌ی حقوق و حقوق عمومی در دانشگاه شهید بهشتی است.
حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش) - انتشارات نی
نظریه اقتصاد کلان
معرفی کتاب نظریه اقتصاد کلان
گریگوری منکیو استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد است. او تحصیلات خود را در دانشگاه‌های پرینستون و ام‌آی‌تی به پایان رسانده و تاکنون مباحث مختلفی مانند اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، آمار و اصول اقتصاد را در دانشگاه تدریس کرده است. منکیو نویسنده‌ای پرکار است. مقالات بسیار زیادی در مجلات معتبر علمی و اقتصادی، مانند جورنال آو پولیتیکال اکونومی، امریکن اکونومیک ریویو، و کوارترلی جورنال آو اکونومیکس و مجلات ترویجی برای عموم مردم، مانند فاینانشیال تایمز و وال‌استریت جورنال، به چاپ رسانده است و نیز مقاله‌نویس مجله‌ی فورچون و ناشر مجموعه‌ای از بهترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های درسی دانشگاهی به‌ویژه در زمینه‌ی اقتصاد خرد، اقتصاد کلان و مبانی علم اقتصاد بوده است. کتاب‌های منکیو با اقبال فراوان روبه‌رو شده‌اند و در اکثر دانشگاه‌های معتبر دنیا به‌منزله‌ی کتاب درسی مورد استفاده‌ی دانشجویان قرار می‌گیرند. پروفسور منکیو سرپرستی طرح‌های اقتصادی در دانشگاه‌های کمبریج و ماساچوست، و مشاوره‌ی بانک مرکزی امریکا و دفتر بودجه‌ی مجلس امریکا را برعهده داشته است.
کتاب نظریه‌ی اقتصاد کلان ترجمه‌ی ویرایش سوم کتاب اصول اقتصاد کلان گریگوری منکیو است که در ۶ بخش و ۱۴ فصل تقدیم خوانندگان می‌شود. این کتاب سومین جلد از مجموعه‌ی ۴ جلدی است که جلد نخست آن با نام مبانی علم اقتصاد در ۲۳ فصل و جلد دوم آن با نام نظریه‌ی اقتصاد خرد در ۲۲ فصل پیش از این منتشر شده است. مباحث اصلی نظریه‌ی اقتصاد کلان عبارتند از: اندازه‌گیری درآمد ملی و هزینه‌ی زندگی، تولید و رشد، نظام مالی، ابزارهای اساسی مالی، بیکاری و نرخ طبیعی آن، نظام پولی، رشد پول و تورم، نظریه‌ی اقتصاد کلان باز، تقاضا و عرضه‌ی کل، آثار سیاست‌های پولی و مالی بر تقاضای کل، مبادله بین تورم و بیکاری، و پنج بحث مهم سیاست‌های کلان اقتصادی.
موضوعات کتاب برای دانشجویان رشته‌های اقتصاد، مدیریت و سایر رشته‌های علوم انسانی که درس مبانی علم اقتصاد یا اقتصاد کلان را می‌گذرانند قابل استفاده است.
نظریه اقتصاد کلان - انتشارات نی
بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران
معرفی کتاب بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران
فرهنگ هر جامعه به‌صورت مکتوب و غیرمکتوب نظام نمادین آن را در سطح کلان تشکیل می‌دهد و تولید و بازتولید آن عمدتاً در پهنهٔ تعاملات اجتماعی صورت می‌گیرد. اما بازتاب آن را، کم‌وبیش و با احتیاط، می‌توان در مخرج مشترک شخصیت‌های اعضای جامعه ردیابی کرد. کتاب حاضر نتیجهٔ کوشش اولیه‌ای است برای شناخت نسبی «منش» و شخصیت ایرانی. سه مجموعه داده شواهد تجربی این پژوهش را تشکیل می‌دهند. یکی منابع ثالث است، شامل روایات مکتوب غربی، عربی و ایرانی در مورد «منش ایرانی»؛ دیگری منابع ثانویه، یعنی پژوهش‌های درخوری است که دیگران در این مورد انجام داده‌اند؛ مجموعهٔ اصلی، منابع اولیه‌ای است که از طریق پیمایش ۲۰۲۱ نفر ساکنان هفده سال به بالای شهرهای استهبان، تبریز، تهران، کرمان و مشهد جمع‌آوری شده است. پیمایش اجتماعی مزبور بر مبنای مفهوم چهاربعدی از انسان، یعنی انسان اقتصادی، سیاستی، شناختی و اجتماعی انجام یافت.
بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران - انتشارات نی
رساله‌ای درباره حکومت
معرفی کتاب رساله‌ای درباره حکومت
حداکثر مرزهای قدرت قانون‌گذاران محدود به خیر و صلاح همگانی جامعه است. هدف نهایی چنین قدرتی چیزی جز مراقبت نیست، و از این رو، هرگز نمی‌تواند حقی برای نابودی، به اسارت درآوردن و یا، از روی طرح و نقشه، فقیر و تهی‌دست‌کردن رعایا داشته باشد. الزامات قانون طبیعت در جامعه متوقف نمی‌شود، بلکه تنها در بسیاری موارد به قوانین انسانی نزدیک و کیفرهای شناخته شده به آن اضافه می‌شود که مراقبت و نظارت بر آن قوانین را تقویت کند. از این رو، قانون طبیعت قانونی ابدی برای همه انسان‌ها، قانون‌گذاران و دیگران است. مقرراتی را که قانون‌گذاران برای اعمال و رفتار دیگران و خود وضع می‌کنند باید با قانون طبیعت، یعنی با خواست خداوند، هماهنگ باشد. از آن‌جا که این قانون حکم یک بیانیه را دارد و بنیان و اساس قانون طبیعت حفظ و مراقبت از نوع بشر است، هر حکم انسانی که علیه آن باشد نمی‌تواند خوب یا ارزشمند به شمار آید.
بخشی از بند ۱۳۵
رساله‌ای درباره حکومت - انتشارات نی
غرور و تعصب (گالینگور)
معرفی کتاب غرور و تعصب (گالینگور)
غرور و تعصب محبوب‌ترین رمان جین آستین و یکی از معروف‌ترین رمان‌های تاریخ ادبیات جهان است. قهرمان داستان یکی از جذاب‌ترین قهرمانان در کل ادبیات به حساب می‌آید. در این رمان، بازیگوشی و انضباط، جنب‌وجوش و خویشتن‌داری، ارزش‌های رمانتیک و فضیلت‌های کلاسیک و بسیاری ویژگی‌های دیگر در تقابل و تعادل قرار گرفته‌اند. نهایتاً غرور جای خود را به سجایای والاتر می‌دهد و تعصب (یا پیش‌داوری) نیز در سیر داستان رنگ می‌بازد…
غرور و تعصب (گالینگور) - انتشارات نی
شکاریم یک سر همه پیش مرگ (جستارها، گفتارها و نوشتارها)
معرفی کتاب شکاریم یک سر همه پیش مرگ (جستارها، گفتارها و نوشتارها)
شاهرخ مسکوب بیش و پیش از هر چیز خود را جستارنویس (essayiste) می‌دانست نه محقق: «محقق به هیزم و خاکستر توجه دارد، جستارنویس به آتش». نمونهٔ برجستهٔ جستارهایش ارمغان مور بود که در سال‌های پایانی عمر نوشت. خود او با فروتنی همیشگی‌اش می‌گوید: «این چیزهایی که من می‌نویسم تحقیق به معنای کلاسیک نیست… کارم فکر کردن به ادبیات خودمان است، چه غنایی چه حماسی. برای این کار باید پژوهش کرد، اما سختی کار در این است که بعد حاصل تمام این سوادی را که به دست آمده به فراموشی سپرد. آدم باید یاد بگیرد اقوال این و آن را دور بریزد و فقط بینش آن‌ها را بگیرد.»
شاهرخ مسکوب عاشق زبان فارسی بود. «ایرانی بودن با همهٔ مصیبت‌ها به زبان فارسی‌اش می‌ارزد. من در یادداشت‌هایم آرزوی زبانی را می‌کنم که وقتی از کوه صحبت می‌کند به سختی کوه باشد و وقتی از جان یا روح… از سَبُکی به دست نتواند آمد».
شکاریم یک سر همه پیش مرگ (جستارها، گفتارها و نوشتارها) - انتشارات نی
چیستی تکامل
معرفی کتاب چیستی تکامل
در طول دو قرن گذشته شواهد بسیاری از جهان زنده‌ی در حال تغییر گردآوری شده است که برای توجیه آن‌ها راهی جز پذیرش تکامل نبوده است. هرچند نظریه‌های تکاملی مختلفی برای تبیین این تغییرات ارائه شده اما نظریه‌ی تکامل داروینی بیش از سایر نظریه‌های تکامل‌گرایانه مورد پذیرش و البته مخالفت قرار گرفته است. اهمیت این نظریه فارغ از دلایل مخالفان و موافقان، در تأثیرگذاری آن نه‌فقط بر زیست‌شناسی به‌منزله‌ی یک علم تجربی، بلکه بر علوم انسانی و همه‌ی ارکان زندگی بشر از اقتصاد گرفته تا جامعه‌شناسی و حتا سیاست است. هیچ نظریه‌ای هرچند دقیق و پیچیده را نمی‌توان یافت که چنین تأثیری بر علوم و باورها گذاشته باشد.
چیستی تکامل به قلم یکی از سرشناس‌ترین تکامل‌گرایانِ پس از داروین نوشته شده است؛ کسی که خود سهم بسزایی در توسعه‌ی این نظریه داشته و سعی کرده است در این اثر تصویری جامع و در عین حال نه‌چندان پیچیده از نظریه‌ی تکامل ارائه دهد تا علاوه بر زیست‌شناسان، خوانندگانی با گرایش‌های مختلف را نیز در جریان این نظریه و شواهد و همچنین کم‌وکاستی‌های آن قرار دهد.
چیستی تکامل - انتشارات نی
دیوبندان (۲۶)
معرفی کتاب دیوبندان (۲۶)
پدر نگریستم. اسبی در آتش می‌سوخت. ترسیدم. روی به‌سوی دیگر کردم. باز اسبی دیدم که در آتش می‌سوخت. هول‌زده روی به‌سوی دیگر کردم. باز آن اسب دیدم که در آتش می‌سوخت. دلم از آن‌چه بود به درد آمد. چشم بر هم نهادم. به سمرقند بودم. به باغ سلطان سمرقند. من در آتشی فرو بودم که اسب در آن می‌سوخت. سرخ‌پوش آن‌جا بود و مرد. تیغی به دستم بداد. گفت.
