کتاب گونه شناسی روشنفکران ایرانی

معرفی کتاب میرزا (بزرگ علوی) مجموعه ی پیش رو با عنوان “میرزا” اثری است به قلم “بزرگ علوی” که شامل شش داستان کوتاه بوده و علاوه بر داستان “میرزا”، داستان های «آب»، «دربدر»، «یکه»، «احسن القصص»، «وبا» و «یکه و تنها» از دیگر عناوین این مجموعه هستند. “بزرگ علوی” داستان های این مجموعه را در حدفاصل دهه های چهل و پنجاه در سال های اقامت خود در آلمان به رشته ی تحریر درآورد. داستان های “میرزا” کوتاه، شیرین و دلنشین هستند و “بزرگ علوی” آن ها را به زبانی ساده و بی تکلف به نگارش درآورده است. موضوعات داستان های این مجموعه با هم متفاوت هستند و ارتباط پیوسته ای میان قصه ها دیده نمی شود اما دیدگاه ها و سبک نگارش نویسنده در تمام داستان ها مشابه است. قصه ی نخست با عنوان “آب”، داستان مردی است که تلاش می کند برای غریبه ای در حال مرگ، آب بیاورد. “میرزا” که عنوان کتاب نیز از آن برگرفته شده، به داستان زندگی فردی اشاره دارد که در خارج از کشور، یاری رسان پناهندگان سیاسی برای یافتن خانواده هایشان می باشد؛ “بزرگ علوی” در این داستان وضعیت اجتماعی و روحی مهاجرانی را به تصویر می کشد که ظاهرا به میل خود ترک وطن گفته اند اما این انتخاب خیلی هم دل بخواهی نبوده و مراتب اجبار و اضطرار در آن به چشم می خورد. “احسن القصص” همانطور که از نام آن پیداست، درباره ی پشیمانی برادران حضرت یوسف (ع) از کاری است که با او کرده اند و “دربدر” داستان دختری است که بعد از ازدواج با یک فرد ثروتمند، می فهمد که باید مستقل باشد و خودش به کار مشغول شود. داستان “یکه و تنها” قصه ی نامه نگاری های یک زندانی سیاسی با دخترش می باشد و “وبا” داستان فردی است بی رحم که برای سود شخصی هر روز به یک رنگ در می آید. .

معرفی کتاب یاد بعضی نفرات سیمین بهبهانی علاوه بر اینکه در شاعری استاد بود، در نثرنویسی و خاطره گویی نیز تبحری ویژه داشت. او هم شعر اجتماعی می سرود و هم شاعری اجتماعی و پر حشر و نشر بود. او در این کتاب گوشه هایی از زندگی، احوال و آثار برخی شعرا و نویسندگان معاصر را بعضا در قالب خاطرات و دریافت های شاعرانه به دست می دهد. سیمین بهبهانی درباره این کتاب می نویسد: «بیشترینه نوشته هایم در این مجموعه، حاصل دقت در آثار و احوال یاران و عزیزان و شناخت رفتار و گفتار ایشان بوده و به خاطره همنشینی با آنان در آمیخته، و کمتر فصلی است که از این گونه حال و حکایت بی بهره مانده باشد. اسلوب نگارش یادگزاره ها گاه ساده است و گاه پیرایه مند: نظر به موقعیت و احوال خودم، از هر دو شیوه بهره گرفته ام. این حقیقت را هم هیچ گاه فراموش نکرده ام که هر هنرمند، در آنچه می آفریند، بازتابی از چند و چون روان و ضمیر خویش دارد. از این روست که ضمن اندیشیدن درباره هر اثر، به خلق و خوی آفرینده اش هم توجه داشته ام. » .

معرفی کتاب نوشته های پراکنده «نوشته های پراکنده» مجموعه ای داستان های کوتاه، نوشتارها و مقالات صادق هدایت (1330-1280)، نویسنده و پژوهشگر ادبی معاصر است. هدایت که بیش تر وقت خود را به مطالعه نوشته های نویسندگان بزرگ خارجی و داخلی می گذراند، با اطلاعات وسیع و تشخیص دقیقی که داشت، گاه ضمن مطالعه، به اثری از یکی از نویسندگان خارجی یا به یک موضوع درخور تحقیق برخورد می کرد که توجه او به جانب آن معطوف می شد و درصدد برمی آمد آن اثر را به فارسی برگرداند یا در باره موضوع مورد توجه خود تحقیق و تتبع کند و نظریاتش را به صورت مقاله ای به چاپ برساند. غالب این نوشته ها از لحاظ حجم به گونه ای نبود که بتوان آن را به صورت کتابی جداگانه منتشر کرد؛ ناگزیر آن را در یکی از مجله ها یا نشریه های مناسب درج می نمود. همین نوشته هاست که اینک قسمت بزرگی از متن این کتاب را تشکیل می دهد…. .