درآمدي بر ساختار اسطورهاي شاهنامه
کتاب درآمدي بر ساختار اسطورهاي شاهنامه دامنه و شمول تفسير اسطورهاي به نوعي دامنگير تمامي پديدههاي طبيعي بشري بوده و اين نوع تبيين بر همهي گسترههاي فكري انسان سايه افكنده است. از اين رهگذر، اسطوره را ميتوان بازتابي خلاق از چگونگي تحول فكري و روحي انسان در ارتباط با واقعيت دانست. روايت اسطورهاي انعكاسي از دريافت و شناخت آدمي از واقعيت است و بر پيشفرضها و بديهيات آغازيني استوار است كه واقعيت را از رهگذر اين بديهيات ميشناسد و تبيين ميكند. با اين تعبير، جهان اسطوره جهاني است سرشار از تصاويري بيپيرايه، كه به منزلهي اموري عيني، عين واقعيت اند. پژوهش در درونمايهي اسطوره كوششي است در شرح و شناخت روند شكلگيري اين جهان بازآفريده از تصاوير. بررسي و تجزيه و تحليل اسطوره، گذشته از شناخت پيشفرضهاي ذهني، منوط به بررسي مولفهها و پيوند عناصر دروني و شيوهي كاركرد آنها با هم از سويي، و مقايسه و تطبيق اين عناصر با اسطورههاي مشابه آن از سوي ديگر است؛ اين بررسي و پژوهشها ما را به ساختار فكري و ارزشگذاريهاي فرهنگي يك قوم رهنمون ميشود. (از متن كتاب)
تازيانههاي سلوك (نقد چند قصيده از سنايي)
کتاب تازيانههاي سلوك (نقد چند قصيده از سنايي): «تازيانههاي سلوك مدخل يا تفسيرگونهاي است بر قصايدي كه سنائي را سنائي كرده است و از ديگر شاعران ممتاز. در تاريخ ادبيات فارسي وقتي ميگوييم: شعر قبل از سنائي و شعر بعد از سنائي، خوانندهي اهل و آشنا تمايزي شگرف ميان اين دو مرحله احساس ميكند. هيچ كدام از قلههاي شعر فارسي، حتي سعدي و حافظ و مولوي، چنين مقطعي را در تاريخ شعر فارسي ايجاد نكردهاند...». حكيم سنايي نمايندهي برجستهي نوعي قصيده در زبان فارسي است كه بايد آن را قصيدهي نقد جامعه و زهد و عرفان و اخلاق خواند. در اين كتاب سي و دو قصيده و بيست و شش قطعه از آثار سنايي نقد و شرح شدهاند. مؤلف براي هر يك از اين قصايد نيز مقدمهاي نوشته است و در آن امتياز و تشخص آن قصيده و خط سير فكري و انديشهي سنايي را نشان داده است.
صور خيال در شعر فارسي
كتاب صور خيال در شعر فارسي از جنبهي بيان هنري، بيرون از بحث كلمات و مضامين، با توجه به موازين نقد ادبي جديد و همچنين توجه به اصول عقايد علماي نقد و بلاغت اسلامي مورد مطالعه قرار گرفته است. اين كتاب در دو بخش فراهم آمده است. در بخش نخست، به طرح كلي و عمومي مسائل مربوط به صور خيال و نقد و تحليل آراءِ علماي بلاغت اسلامي در باب بيان و شيوههاي مختلف آن پرداخته شده، و نويسنده كوشيده است كه سير عقايد متفكران اسلامي را در اين زمينه بهطور تاريخي نشان دهد و تازگيهاي فكري و نكتهيابيهاي ايشان را بررسي كند و بيش و كم ميراث ارسطويي و يوناني را در اين دگرگوني و تطور نشان دهد. در بخش دوم، مباحثي كه در بخش اول از آنها سخن گفته شده در مورد شعر يك يك شاعران برجستهي زبان پارسي ــ از آغاز پيدايش ادب دري تا پايان قرن پنجم هجري ــ مورد بررسي قرار گرفته است.
شور آزادي
كتاب شور آزادي گزيدهاي است از نوشتههاي بنژامن كنستان، نظريهپرداز، نويسنده و پژوهشگر فرانسوي كه برخي او را پدر ليبراليسم فرانسه دانستهاند. در اين كتاب مقالهها و نوشتههايي از او را در پهنههاي گوناگون سياسي و اجتماعي و فلسفي برگزيدهايم تا چشمانداز كموبيش روشن و گستردهاي از سپهر انديشگياش به دست آيد. كنستان در سال 1797 در بخشي از كتابِ واكنشهاي سياسي برخي از نظريات كانت را به نقد كشيد كه كانت بيدرنگ به او پاسخ گفت. براي آشنايي بيشتر خواننده با بافتارِ بحث، دو نوشتهي كوتاه از كانت و پاسخ او به نقد كنستان را هم در بخش دوم آوردهايم. (از مقدمهي مترجم) با محدودسازي حاكميت در مرزهاي بهجا و مناسباش ديگر نبايد از هيچچيز بترسيد، زيرا از استبداد فردي يا استبداد جمعي آن تأييد ظاهري را كه ميپندارد از موافقت مورد نيازش به دست آمده برميگيريد و بدينسان ثابت ميكنيد كه اين موافقت، هرچند واقعي باشد، توان و قدرت تأييد چيزي را ندارد. (از متن كتاب)
آقاي پروست (خاطرات سلست آلباره از زندگي با مارسل پروست)
کتاب آقاي پروست (خاطرات سلست آلباره از زندگي با مارسل پروست) وقتي مارسل پروست در سال 1922 از دنيا رفت، از پيش شهرتي در تمام جهان كسب كرده بود. تنها راه دستيابي به جزييات زندگي او و تنها شاهد زندگياش كسي بود كه آقاي پروست هرگز جز "سلست عزيز" او را به گونهاي ديگر خطاب نكرد. همه ميدانند او تنها كسي بود كه هشت سال از مهمترين روزهاي زندگياش را در كنار پروست زيست و تنها كسي بود كه حقايق اساسياي را دربارهي گذشته، دوستان، عشق، نگاهاش به جهان، شخصيت، افكار و آثار اين بيمار نابغه آشكار كرد. و نيز همه به خوبي ميدانند كه طي ساعات شبــ شبهايي كه در دنياي وارانهي آقاي پروست روز بود و صبحي كه از ساعت چهار بعد از ظهر شروع ميشدــ سلست آلباره اين مزيت خارقالعاده را داشت كه وراي خاطرات آقاي پروست و بازگشت از شبنشينيها، ادا در آوردنها و خنديدنهاي كودكانهاش به شرح و وصفهايش گوش جان بسپارد يا فلان بخش از كتاباش را با صداي بلند براي او تعريف كند. خلاصه، طوري در كنارش باشد كه تاكنون از كسي ديده نشده است. (از مقدمهي ژرژ بلمون)
نيچه 1
کتاب نيچه 1مارتين هايدگر، فيلسوف شهير آلماني و نويسندهي كتاب، در پيشگفتار توضيح ميدهد: "اين كتاب مشتمل بر درسگفتارهايي است كه در خلال سالهاي 1936 تا 1940 در دانشگاه فرايبورگ ايراد شده است. به ضميمهي آن مقالاتي از سالهاي 1940 تا 1946 وجود دارد. اين مقالات راهي را ميگسترند كه از طريق آن اين درسگفتارها، كه خود در آن ايام در جريان بود، قدم به عرصهي اين چالشهاي فكري ميگذارند. متن درسگفتارها نه برحسب زمان ارائهشان، كه بنا بر محتواي آنها، تنظيم شده است. ويژگي درسگفتارها يعني تكرار و تفضيل اجتنابناپذير سخن همچنان دستنخورده باقي مانده است. ... كتاب حاضر بهمثابه يك كل انديشده شده، درصدد آن است تا در عين حال نظري بر راه تفكري بيندازد كه من از سال 1930 تا زمان نگارش نامه در باب اومانيسم پيگرفتهام."
پرسهها و پرسشها (مجموعه مقاله)
کتاب پرسهها و پرسشها (مجموعه مقاله)«اين مجموعه كه 29 مقاله را در بر دارد، حاصل دوراني چها ساله از كار و كوشش قلمي من است كه در مجلهها منتشر شده بودند و برخي در سالهاي اخير بر روي اينترنت. ... و به هر حال نشان از گوشهاي از كنجكاويهاي من و مسير كار نويسندگيام نيز در آن هست مه در مجموعه گنجاندهام. ... مقالهها را از نظر سبك و نيز شيوهي نگارش بازبيني كردهام. زباننگارهي (رسمالخط) آنها را نيز به شيوي پيشنهادي خود در سالهاي اخير درآوردهام.» از ديباچهي كتاب
فلسفه سياسي قرن بيستم
كتاب فلسفه سياسي قرن بيستم شرح موجز و فشردهاي است دربارهي چشمانداز فلسفهي سياسي در قرن بيستم؛ كاوشي نافذ در زمينهي رويكردهاي نظامها و دستگاههاي فلسفي، نظري و معرفتي قرن بيستم به سياست، با اشاراتي ريشهياب و پيونددهنده به انديشههاي سياسي و اجتماعي سدهي نوزدهم ميلادي. تنوع چشمگير انديشههاي عرضهشده در كتاب حاضر، از طبع پرالتهاب و ناپايدار زندگي اجتماعي انسان در قرن بيستم و تجربهي بيسابقهي او از وقوع دگرگونيهاي گسترده و ژرف در قلمرو مادي و غيرمادي در اين قرن حكايت دارد. (از يادداشت مترجم)